Karardan geri dönüldü: Vergi cezalarında yeniden uzlaşma kararı

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - Gazeteniz EKONOMİ’nin önceki gün “Vergi cezasına uzlaşma kapısı fiilen kapatıldı” başlığıyla manşete taşıdığı vergide uzlaşma müessesesinin kaldırılmasına ilişkin uygulama, Maliye camiasında büyük karışıklığa neden oldu. Vergi Müfettişleri Derneği dün üyelerine bir yazı göndererek, müfettişlerin yaptığı ‘tarhiyat öncesi uzlaşma’ uygulamasının devam edeceğini duyurdu. Eş zamanlı olarak vergi dairelerine iletilen sözlü mesajla, tarhiyat öncesi ve sonrası ayrımı yapılmaksızın tüm uzlaşma görüşmelerinin eskiden olduğu gibi devam edeceği belirtildi.

Ancak EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in talebiyle tarhiyat öncesi ve sonrası dahil tüm uzlaşma müessesesinin kaldırılması yönünde torba kanuna madde koyulacak.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Bayram tatili öncesi defterdarlıklara gönderilen bir yazı ile 24 Haziran Pazartesi gününden itibaren uzlaşmaya konu vergi tutarları ile tüm ceza tutarlarında herhangi bir indirim yapılmaması gerektiği konusunda talimat verilmişti.

Bu yazıya yönelik EKONOMİ’ye açıklama yapan uzmanlar ise yasa ile düzenlenen bir konunun yazılı talimat ile kaldırılamayacağını belirterek, uygulamanın hukuki sakıncaları bulunduğuna dikkat çekmişlerdi.

Uzlaşma tarhiyat öncesi ve sonrası iki tür yapılıyor

Vergi aslı ve cezalarına yönelik uzlaşma, tarhiyat öncesi ve sonrası olmak üzere iki türlü yapılabiliyor. Tarhiyat öncesi uzlaşma vergi müfettişlerinin oluşturduğu komisyonlar tarafından gerçekleştirilirken, tarhiyat sonrası uzlaşma ise vergi dairesi başkanlıkları ve defterdarlıklarda oluşturulan komisyonlarda yapılıyor.
Burada hangi yöntemin kullanılacağı, uzlaşmaya girmek isteyen mükellefin tercihine bağlı.

Yani isterse müfettişlerden oluşan komisyonla masaya oturuyor, isterse de müfettişlerin yazdığı rapor doğrultusunda ortaya çıkan rakam üzerinden vergi dairelerinde oluşturulan komisyon ile uzlaşmaya gidiyor.

Torba teklife uzlaşmanın tamamen kaldırılması maddesi girecek

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından defterdarlıklara bir yazı gönderilerek uzlaşma müessesesinin kaldırılması hukuka çok uygun olmadığı için bu konuda torba kanun teklifine bir madde konulacağı belirtiliyor. Kaynaklara göre Bakan Mehmet Şimşek, tarhiyat öncesi ve sonrası ayrımı yapılmadan uzlaşmanın tamamen gündemden çıkarılmasını istiyor.

Vergi müfettişleri: Tarhiyat öncesi uzlaşma sürecek

Vergi Müfettişleri Derneği tarafından üyelere gönderilen yazıda, uzlaşma müessesesine yönelik çok sayıda spekülasyon üretildiği belirtilerek, Bakanlıkla istişareler yapıldığı ve tarhiyat öncesi uzlaşma uygulamasının devam edeceği yönünde karar alındığı bildirildi.

WhatsApp mesajıyla kaldırıldı, sözlü mesajla yeniden getirildi

Uzlaşmayla ilgili Bayram öncesi gönderilen mesajın oluşturduğu karmaşıklık sürerken, İdare’nin vergi dairesi başkanlıklarını arayarak, uzlaşma müessesesinin önceden olduğu gibi devam edeceği yönünde sözlü talimat verildiği bildirildi.

Başka bir ifade ile Bayram öncesi WhatsApp mesajıyla kaldırılan uzlaşma, Bayram sonrası sözlü mesajla yeniden getirilmiş oldu.

TÜRMOB mükellef mağduriyeti konusunda uyarmıştı

Öte yandan TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu, uzlaşmanın kaldırılmasıyla birlikte mükelleflerin mağdur olacağı uyarısında bulunmuştu.

Uzlaşmalarda vergi incelemesi veya tarhiyat sürecinde ortaya çıkabilecek hataların da göz önünde bulundurulduğuna dikkat çeken Kartaloğlu, EKONOMİ’ye yaptığı açıklamada, “Bu türden hataların idari yargıya konu edilmeksizin çözülmesinde uzlaşma müessesi en işlevsel kurumdur. Hali hazırda vergi cezalarının yüzde seksenin üzerinde indirime konu edilmemesi gibi bir talimat ile uygulanması sıkıntılı hale gelen bu kurumun, vergi ve cezalarda herhangi bir indirime izin vermeyecek tarzda uzlaşmaların yapılması şeklinde yeni bir talimat ile işletilmeye çalıştırılması mezkur müesseseyi tamamen çalıştırılamaz hale getirecektir” değerlendirmesinde bulundu.

Kartaloğlu, “Uzlaşma kurumunun tamamen işlevsizleştirmesine yol açacak olan bu talimatın hem mükelleflerin mağduriyetine hem de vekalet ücretleri ödenmesi gibi kamunun gereksiz harcama yapmasına yol açacağı unutulmamalıdır. Ayrıca vergi mahkemelerinde gereksiz iş yükü artışı, başka bir yapısal sorun olan vergi aflarının sürekli gündeme gelmesine neden olacaktır. Eğer hedeflenen hızlı tahsilat yapılması ise vergi mahkemelerinde sonuç alıncaya kadar geçecek süre göz önüne alındığında söz konusu amaca ulaşmada gecikmeler yaşanacaktır” uyarısını da yaptı.

Yılmaz Sezer: Uzlaşmayı kaldırmak vergi barışını bozacaktı

Güncel Grup Yönetim Kurulu Başkanı YMM Yılmaz Sezer, 60 yıllık uzlaşma müessesesinin kaldırılmasından vazgeçilmemesi halinde, mükellef ile Maliye arasındaki gerginliği artırarak, vergi barışının bozulmuş olacağını söyledi.

Uzlaşma yapılmayarak vergi gelirinin artırılamayacağının altını çizen Sezer, “Böyle bir amaç gerçekleşmeyeceği gibi uzlaşma nedeniyle tahsil edilen vergi gelirleri de azalacaktı. Çünkü uzlaşma adı üstünde mükellefle maliye arasında gerçek anlamda bir uzlaşıyı temsil etmektedir. Aynı zamanda da etkin, kısa zamanda vergi alabilme müessesesidir. Bu müesseseyi ortadan kaldırmak bize göre sistemi zora sokmak ile eşanlamlıdır” ifadelerini kullandı.