Fındık alım fiyatları açıklandı: Üretici memnun mu?

Veysel AĞDAR

Fındık üreticinin ve sanayicisinin beklediği fiyat açıklandı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2024-2025 sezonu kabuklu fındık alım fiyatları, yüzde 50 sağlam iç fındık esasına göre; levant kalite için kg fiyatı 130 TL, Giresun kalite için ise 132 TL olarak belirlendi. TMO geçen yıl Levant kaliteye 82 TL/Kg, Giresun kalite fındığın kilosunu ise 84 TL’den açıklamıştı. TMO geçen yıla göre fındık alım fiyatını yaklaşık yüzde 60 artırdı. TMO’dan yapılan açıklamaya göre Tarım Bakanlığı tarafından verilecek alan bazlı destek, mazot ve gübre destekleri ile birlikte Levant kalite fındık 133 TL/kg, Giresun Kalite için ise ortalama fiyat 135 TL/Kg olacak. 12 Ağustos’tan itibaren randevu alımlarına başlayacak olan TMO kabuklu fındık alımlarına 19 Ağustos’ta başlayacak.

Bu fiyatın piyasa beklentilerin altında kaldığını vurgulayan sektör temsilcileri EKONOMİ’ye yaptıkları değerlendirmelerde, TMO’nun depolarında bulunan 2023-2024 sezonu fındığı 130 TL’den satarken yeni sezon fındığa 130 TL vermesi şu an serbest piyasada 110-115 TL seyreden fiyatları dahada aşağı çekeceğini vurguladılar. Ancak çay ve buğday taban fiyatlarına göre iyi bir fiyat olduğunu kaydeden sektör temsilcileri serbest piyasada fındık fiyatını artık üreticinin alacağı pozisyonun belirleyeceğini söylediler. Sektör temsilcilerinin bir diğer ortak görüşü ise TMO fındık bedellerini hemen öderse piyasada fiyat dengesi oluşur.

"Acele etme, ihtiyacın kadar ürünü pazara indir"

Beklentileri doğrultusunda bir fiyat açıklandığını kaydeden Sebahattin Arslantürk, İlk etapta serbest piyasada TMO’nun altında bir fiyat oluşabileceğini ancak bununun geçici olacağını TMO fiyatlarına yaklaşacağını söyledi. “4 dolar civarında bir fiyat. Bu da önümüzdeki sezonlara ilişkin bize bir fikir veriyor” diyen Arslantürk, üreticiden pazara ürün indirmede acele etmemelerini isteyerek, “ihtiyacın kadar sat. Ürününe sahip çık. İlk etapta düşen fiyatlar yukarı yönlü hareket edecek. Geçtiğimiz yıllarda gördük” değerlendirmesinde bulundu.  

Gerçek rekolteler fiyatı artıracak

Üreticinin pazara ürün indirmede acele etmemesini isteyen fındık üreticisi ve fındık brokeri Osman Çakmak, Şili, İtalya, ABD, Çin, Azerbaycan diğer ülkelerde rekoltelerin düşük olduğunu söyledi. Küçük üretici ürününe sahip çıkmasını isteyen Çakmak, “Burada gurbetçi kardeşlerimize iş düşüyor. Topladım hemen satıp gideyim dememeli. Serbest piyasada fiyat 160 TL/kg çıkar. Aşağı düşmez” diye konuştu.

“Fındığımı 150 TL’nin altında satmam”

TMO’nun açıkladığı fiyatın piyasa beklentilerinin altında da olsa iyi olduğunu kaydeden Giresun Ziraat Odası eski Başkanı ve fındık üreticisi Özer Akbaşlı, kendisinin fındığı 150 TL’nin altında satmayacağını söyledi. Geçmiş yıllardan deneyimlerine göre hareket edeceğini ifade eden Akbaşlı fındığın serbest piyasada fiyatını üreticinin alacağı pozisyonun belirleyeceğini söyledi. Akbaşlı şöyle devam etti; “Üretici acele etmemeli. Fındık pazara geç inmeli. Öngörülen rekoltenin altında olacak. Panik satıştan kaçınmalı. Geçen sezonda bunu yaşadık. Fındık serbest piyasada ilerleyen günlerde gerçek değerini bulacak.”

“Rekabetçi bir fiyat”

İstanbul Fındık ve Mamul İhracatçıları Birliği (İFMİB) eski Başkanı  ve Nurteks AŞ yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Gören, açıklanan rakamın dünya piyasalarında rekabetçi bir fiyat olduğunu söyledi. Serbest piyasada ilk etapta 120 TL/kg civarında oluşacak fiyatların zamanla yukarı yönde hareket edeceğini kaydeden Taviloğlu, “TMO ödemeleri erken yapar, sanayiciye finansal erişim kolaylığı sağlanırsa piyasada rekabet artar. Piyasada üreticiyi memnun eden rakamlar oluşur” dedi.   

“Fiyatı üretici belirleyecek”

Fiyatın üretici beklentilerin altında olmasına rağmen iyi bir rakam olduğunu vurgulayan Ordu Ziraat Odası Başkanı Arslan Soydan, piyasa fiyatını üreticinin alacağı pozisyonun belirleyeceğini söyledi. Üreticinin bahçeye yeni girdiğini ifade eden Soydan, “Sahadan gelen verilere göre beklenen rekoltenin altında bir ürün gelecek. Bu diğer üretici ülkelerde de aynı. Burada üreticiye büyük iş düşüyor. Serbest piyasada fiyat oluşması için önce TMO tercih edilmeli. TMO’da ödeme tarihlerini bir an önce açıklamalı” diye konuştu.