Sıcak dalgası tahıl piyasalarını bunalttı!

Evrim KÜÇÜK

Rusya-Ukrayna savaşının tahıl piyasalarında yarattığı etkiden sonra Avrupa şimdi de sıcak hava dalgasının doğada yarattığı stresle boğuşuyor. Avrupa ülkeleri, özellikle de güney bölgesindeki İtalya, Fransa, İspanya gibi tarımın ağır topları, günlerdir aşırı sıcaklar ve orman yangınlarıyla mücadele ediyor. Bölge ciddi kuraklık riski altında. Bu da dünyanın en önemli tahıl ambarlarından Avrupa’nın üretimine tehdit oluşturuyor.

Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC) 2022-23 sezonu küresel tahıl üretimi için tahminini kuraklık ve aşırı sıcakları işaret ederek düşürdü. IGC 2022-23 sezonu için mısır üretim tahminini 1 milyon ton indirerek 1 milyar 189 milyon ton olarak duyurdu. 2021-22 sezonunda küresel mısır üretimi 1 milyar 220 milyon ton olmuştu. Konsey, AB için 2022-23 sezonu mısır üretim tahminini 78.2 milyon tondan 76.5 milyon tona indirdi. Buğday üretimi için küresel tahminini 1 milyon ton düşürerek 770 milyon tona çeken IGC, toplam tahıl üretimi beklentisini 3 milyon ton azaltarak 2 milyar 252 milyon tona çekti

Buğday, mısır ve arpa tahminleri revize edildi

Tahıl piyasaları danışmanlık şirketi Strategie Grains de AB tahıl mahsulüne dair karamsar bir tablo çiziyor. Strategie Grains, sıcak havanının buğday, arpa ve mısır tarlaları için tehdit oluşturduğuna işaret ederek AB için bu yılki tahıl mahsulleri tahminlerini düşürdü. Kuruluş raporunda, AB buğday mahsulünü haziran ayında öngörülen 124.4 milyondan 123.3 milyon ton seviyesine çekti. Arpa hasadı tahmini 2021'deki 51.9 milyon tondan 49.6 milyon tona indirildi. Mısır için tahminler geçen ay öngörülen 66.8 milyon ton düzeyinden 65.4 milyon tona çekildi. Strategie Grain, bu yılki mısır mahsullerine ilişkin endişelerin artmakta olduğunu belirtti. Diğer yandan AB ihracat tahminini neredeyse değişmeden 30,4 milyon ton seviyesinde tuttu.

Ukrayna'nın tahıl anlaşmasına yönelik endişe, fiyatları dalgalandırdı

Rusya ve Ukrayna arasında tahıl anlaşması imzalanmasının üzerinden sadece birkaç saat geçtikten sonra Rusya’nın Odessa Limanı'na saldırı düzenlemesi tahıl fiyatlarının yeni haftaya yükselişle başlamasına neden oldu. Chicago buğday vadelileri dün sabah yüzde 8'e yakın yükselerek kile başına 7.8 dolara geldi. Mısır yüzde 1.2 değerlenerek 5.70 dolara, soya fasulyesinin fiyatı da yüzde 1 civarında artarak 13.2 dolara çıktı.

Tahılın serbest kalması dünya için önemli

Ukrayna ve Rusya, tahıl ürünlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına taşınmasına olanak sağlayan anlaşmaya imza attı. Ülkede yaklaşık 20 milyon ton tahıl, ihraç edilemeden bekliyor. Ukrayna, dünyanın dördüncü büyük tahıl ihracatçısı. Ayçiçek yağının yüzde 42’si, mısırın yüzde 16’sı, buğdayın yüzde 9’u Ukrayna tarafından üretiliyor. Ukrayna ve Rusya, Afrika’nın buğday ihtiyacının yüzde 40’ını sağlıyor. Afrika Kalkınma Bankası’na göre, savaş nedeniyle Afrika’da 30 milyon ton gıda açığı ortaya çıktı. Bu, gıda fiyatlarında kıtada yüzde 40 artışa neden oldu. Örneğin Nijerya’da makarna ve ekmek fiyatları yüzde 50’lere kadar arttı. Yemen, Ukrayna’dan yılda bir milyon tona kadar buğday ithal ediyordu. BM’ye göre tedarikteki düşüş nedeniyle un fiyatları yüzde 42, ekmek fiyatları yüzde 25 arttı. Suriye’de de ekmek fiyatları iki katına çıktı. Anlaşma küresel buğday fiyatlarının gevşemesini sağlayabilir.