Sanayi ihracatında yılın yıldızı, savunma oldu
Açıklanan ekim ayı verilerinin ardından, ihracatın yıl görünümü de büyük oranda netleşti. Yüksek maliyetler ve ana pazarlardaki durgunluğun damgasını vurduğu 2024 yılında sanayiinin en iyi performans gösteren sektörü, savunma ve havacılık oldu. Savunma ve havacılık sektörünün 10 aylık ihracatı yüzde 18 artışla 5,13 milyar dolara yükseldi ve toplam ihracat içindeki payı da yüzde 2,1’den 2,4’e çıktı. Lokomotif sektörlerden otomotiv ihracatı yüzde 6 artarken, hazır giyim ihracatı yüzde 7,3 azaldı.
Mehmet Kaya |MEHMET KAYA/ANKARA
TİM ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2024 Ekim ayı ihracat verileri açıklandıktan sonra yıl sonu ihracat görünümü de büyük oranda netleşti. İhracatta zor bir yıl geride bırakılırken, sanayi ihracatında sadece savunma ve havacılık sektörünün iyi bir yıl geçirdiği, Türkiye’nin yoğun ihracat yaptığı tekstil ve diğer sektörlerde ise görünümün gelecek yıllar için pek de iyi olmadığı gözlendi. Savunma ve havacılık sektörünün Ocak-Ekim dönemi ihracatı bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 18 oranında artarak, 5 milyar 125 milyon dolara yükseldi, ihracat içindeki payı yüzde 2,4 olarak belirlendi.
Öte yandan, savunma ve havacılığın kg değeri 65 dolar olarak belirlendi. TİM’in özel ticaret sistemi ve kendi kayıtlarına göre Ocak-Ekim dönemi ihracatın kg değeri ise 1,47 TL olarak görünüyor. Yıllık bazda da savunma havacılığın ihracatı yüzde 15 artışla 6 milyar 326 milyon dolara ulaştı. Buna karşılık, ihracattaki ağırlığı nedeniyle tutar olarak dikkat çekici kayıp olarak görülen tekstil ve hazırgiyimde gerileme sürüyor. Ocak-Ekim döneminde tekstildeki ihracat düşüşü 1,6, hazır giyimdeki düşüş ise 7,3’e ulaştı. Ocak-Ekim dönemine göre hazır giyimde, bir önceki yıl aynı döneme göre 1.2 milyar dolar, Ekim ayı itibariyle yıllıklandırılmış bazda ise 1.6 milyar dolar daha az gelir elde edilmiş oldu.
Sanayi ürünlerine yönelik ihracatta, hem Ocak-Ekim itibariyle, hem de yıllıklandırılmış verilerde bazı sektörlerde ciddi düşüş gözleniyor. Bunlar arasında, yıllıklandırılmış bazda tekstil ve hazır giyim sektörleri, demir ve demir dışı metaller, makine, çimento, iklimlendirme gibi görece aralarında bazıları ihracat içinde yüksek payda bulunan sektörlerdeki ihracat azalması dikkat çekiyor. Artış tarafında ise yine sanayi ürünlerinde birkaç sektörde yüksek oranlı iyileşme yaşandı. Yine, yıllıklandırılmış bazda yüksek artış sağlanan sanayi ürünleri, yüzde 18,6 ile gemi ve yat hizmetleri, yüzde 18,3 ile mücevher ve yüzde 6,3 ile otomotiv öne çıkıyor. Otomotiv, çelik, mücevher, kimyevi maddeler ve savunma ve havacılık sanayii ürünlerindeki artış, genel olarak sanayi ihracatındaki artışı da sağlıyor. Sanayi sektörlerinde yıllara bağlı olarak dalgalanma görülse de, savunma ve havacılık sanayii son yıllarda ihracatını düzenli olarak artırmasıyla dikkati çekiyor.
Savunma ve havacılık sanayii, bu yıl da ihracatını artırırsa, yıllık rekorunu yeniden artırmış olacak. Sektörün Ocak-Ekim döneminde ihracatı tutar olarak Ekim ayı itibariyle 5.1 milyar dolara ulaştı. Yıllıklandırılmış olarak da 6.3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçen yılın tamamında bu sektörün ihracatı 5.6 milyar dolar seviyesindeydi. 2024 itibariyle ihracatının 6 milyar doları da geçmesi bekleniyor.