Şahap Kavcıoğlu: "Sanayiciye stokçuluk suçlamam olmadı"

Mehmet KAYA/ANKARA

■ “Reel sektörle aramıza kimse giremez” diyen TCMB Başkanı Kavcıoğlu, verilen desteklerin kurlar ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak şekilde kullanılmasında kararlı olduklarını söyledi. İSO toplantısındaki tartışmaya konu olan sözlerine de açıklık getiren Kavcıoğlu, “Benim stokçulukla ilgili bir ima ya da suçlamam olmadı” dedi.

■ KOBİ’ler için işletme sermayesi ihtiyacının kritik boyuta ulaştığını söyleyen TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, politika faizinin yüzde 14 olduğunu ancak ticari kredilerin yüzde 30-50 aralığında verildiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle kredi ihtiyacının arttığını belirtti.

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, İSO’daki toplantının ardından bir kez daha reel sektör temsilcilerinin karşısına çıktı. Kavcıoğlu, TOBB Sektör Meclislerinin müşterek toplantısının açılışında, özellikle reeskont kredilerine erişime yönelik eleştirileri, artış oranlarını vererek yanıtladı. İstanbul Sanayi Odası’ndaki toplantıda tartışmaya konu olan sözlerine de açıklık getiren Kavcıoğlu, “Benim stokçulukla ilgili bir ima ya da suçlamam olmadı. O gün konuşmamda düşük faizle TL kredisi alıp döviz alanları kastettim. Sanayiciyi kesinlikle stokçulukla suçlamadım. 30 küsur yıldır bankacıyım stokçuluğun ne olduğunu iyi bilirim. Stokçu lafı istismar ediliyor” dedi.

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise bankaların kredi açmaktan kaçındığını hatırlatarak, özellikle KOBİ’ler için işletme sermayesinin kritik öneme geldiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, makro ihtiyati politikaların da reel sektöre olası etkileri göz önünde bulundurularak tasarlanmasını talep etti.

Soru cevap bölümünde ise TOBB Başkanı ve sektör temsilcileri, imalatçının ve iş insanlarının stokçulukla ilgisi olamayacağını söyleyerek, reeskont kredilerinin kullanılamamasının ihracatı zora soktuğunu vurguladı. Başkan Kavcıoğlu da, 1 dolar ihracatı bile engelleyen bir uygulama varsa hemen değiştireceklerini ifade itti.

Kavcıoğlu’ndan itidal çağrısı

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, son dönem tartışmalara hem konuşmasında, hem de basına kapalı bölümde açıklık getirdi. Konuşmasının genelinde, bankacılık, reel sektör ve Merkez Bankası’nın ekonomik durumuna değinen ve gelişmeleri olumlu olarak yorumlayan Kavcıoğlu, “Bankacılık sektörümüz güçlü, reel sektörümüz güçlü, hamdolsun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çok güçlüdür. Dünyadaki bu kadar olumsuz gelişmelere ve bölgemizdeki sorunlara rağmen rezervlerimiz 2020 ve 2021 aynı döneminin üzerindedir. Dolayısıyla bu güzel havayı istismar edecek her türlü girişimi hep birlikte engellemeliyiz” diye konuştu. Kavcıoğlu, açılış konuşmasının ardından soru cevap bölümünde iş adamlarına hitaben, geçmişte bankacılık yaptığını hatırlatarak, “Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak reel sektörle iç içe, reel sektöre hizmet ettim. Bu sebeple reel sektörle aramıza hiç kimse giremez” diye konuştu. Kavcıoğlu “Çevrimsel etkilerden arındırıldığında, Türkiye ekonomisi, bu analizin yapılmaya başlandığı 2004 yılından bu yana ilk defa ve üst üste iki çeyrek boyunca cari fazla vermiştir. Bu yeni denge, küresel enerji ve emtia fiyatları normalleşme eğilimine girdiğinde ekonomimizin cari fazla verme kapasitesine ulaşmasına, kısa vadeli finansman ihtiyacının asgariye inmesine ve ihracata dayalı büyümeye işaret etmektedir” dedi. Kavcıoğlu, kapasite kullanım oranlarının yüksekliği, ihracatın ürün ve ülke olarak çeşitlenmesi, net ihracatın büyümeye katkısı ve özellikle makine teçhizat yatırımlarının salgın sonrası dönemde sürekli yükselmesinin üretim kapasitesinin artması ve istikrarlı bir büyümeye işaret ettiğini savundu.

Firmalara “kararlıyız” mesajı

Şahap Kavcıoğlu, aldıkları kararın, kredilerin cari fazlaya destek olacak şekilde tasarlandığını belirttiği konuşmasında, “Hem kaynakların reel sektörümüzle tabana yaygın şekilde buluşturulmasında hem de söz konusu kaynakların döviz kurları ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak ve cari denge hedefimize katkı verecek şekilde kullanılmasının sağlanmasında son derece kararlıyız” ifadesine yer verdi.

Reeskont kredileri 11,9 milyar dolara ulaştı

Reel sektöre yönelik kredilerdeki gelişmelere ayrıntılı olarak yer veren Şahap Kavcıoğlu, bu çerçevede Aralık 2021-Mayıs 2022 döneminde 154 milyarı yatırım olmak üzere TL ticari kredilerde 618 milyar liralık artış olduğunu kaydetti. Ticari krediler içinde yatırım ve ihracat kredilerinin yüzde 28 ile son 20 yılın en yüksek düzeyine eriştiğini belirten Kavcıoğlu, firma kredilerinin yılın ilk yarısında bir önceki yıla göre 11 kat, KOBİ’lere verilen kredilerin de 14 kat arttığını söyledi. Reeskont kredilerine yönelik olarak, kendi başkanlığında toplam limiti 20 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkardığını hatırlatan Kavcıoğlu, “Size ve bize hepimize düşen görev bu kredinin hedefli olarak en sağlıklı bir şekilde doğru yerlere doğru firmalara ulaşmasıdır. Bizim çabamız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk” dedi. Yılın ilk yedi ayında bir önceki yıl aynı döneme göre reeskont kredisi kullanan firma sayısının 2363’ten 4821’e çıktığını, tutarın da 11,04 milyar dolardan 11,95 milyar dolara ulaştığını belirten Kavcıoğlu, reeskont kredileri içinde KOBİlerin payının aynı döneme göre yüzde 6’dan yüzde 20’ye çıktığını söyledi. TL cinsi reeskont kullanımında da KOBİ’lerin payının yüzde 50’ye ulaştığını bildirdi.

Hisarcıklıoğlu: Ticari kredi faizleri yüzde 30-50 arasında

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da konuşmasında finansmana erişimin zorlaştığını ve özellikle KOBİ’ler için kritik öneme eriştiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, mevcut küresel gelişmelerin aşağı yönlü risk oluşturduğunu hatırlatarak, “Bu zorlu dönemde; firmalarımızın uygun koşullarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz ekonomisi için kritik önemdedir. Son dönemde, finansmana ulaşım zorlaşmış, her il ve ilçemizdeki firmalarımızdan bu yönde gelen şikâyetler artmıştır” dedi. Bankaların kredi kullandırmaktan kaçındığını, yüzde 14 Merkez Bankası politika faizi, yüzde 20 mevduat faizine rağmen yüzde 30-50 aralığında faizle ticari kredi verildiğini belirtti. Hisarcıklıoğlu, “Yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle; yatırım ve işletme sermayesi için kredi ihtiyacı, geçmiş dönemlere göre artmıştır. İşletme sermayesi kredileri, özellikle KOBİ’lerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir” dedi. Rifat Hisarcıklıoğlu, önlemler konusunda da dikkat talep ettiklerini vurgulayarak, “Artan işletme sermayesi ihtiyacı da dikkate alınarak, alınan tedbirlerin yan etkileri konusunda hassas olunması; bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerekmektedir. Bankalarımızdan da, fonlama maliyetlerini de dikkate alarak, reel sektörümüze uygun koşullarla kredi sağlamaları ve yapıcı hareket etmeleri beklenmektedir” diye konuştu.