Reel faiz, 37 ay sonra pozitife döndü!

2021 yılı Eylül ayında başlayan faiz indirimleriyle Türkiye’de para politikasında gevşeme, enflasyonda küresel konjonktürün de desteğiyle yükseliş hızlı olmuştu.

Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin hemen öncesinde başlayan enflasyon yükselişi o dönem açıklanan ekonomi modeliyle büyümenin ardından önceliklendirilirken, ekonomistlerin uzun süre uyarılarına karşın faizlerde indirim tek haneye kadar sürmüştü. Bu dönemde faiz ve enflasyonun yüzde 19’da başladığı yolculukları farklı yönlere ilerlerken, faizler 1,5 yılda yüzde 8,5’e gerilemiş, enflasyon da 14 ayda yüzde 85,51’e çıkarak sonrasında baz etkisiyle yüzde 39,59’a gerilemişti.

Seçimlerin ardından ekonomi politikası değişti

Mayıs 2023 seçimlerinin ardından değişen ekonomi yönetiminde “rasyonel” politikalara dönüş yapılarak, TCMB faiz artışlarına yönelmişti. Yüzde 39,59 seviyesinde olan enflasyon 16 ayın sonunda yüzde 49,38 seviyesine Mayıs 2024’te yüzde 75’in üzerine çıktıktan sonra geriledi. Yüzde 8,5 olan faiz de 10 ayda yüzde 50’ye çıkarken, 7 aydır bu seviyede sabit kalmaya devam ediyor.

Enflasyon, faizin altına indi

Eylül 2024 enflasyonu 14 ay sonra yüzde 50 seviyesinin altına gerilerken, TCMB’nin politika faizi de 37 ay sonra enflasyonun üzerine çıkmış oldu.

2018’de kur ataklarıyla başlayan faiz artışları, pandemi sürecinde tek haneye yönelirken, 2020 yılı sonlarında ekonomi yönetiminde yaşanan değişiklikle göreve gelen TCMB Başkanı Naci Ağbal, enflasyondaki yükseliş seyrinin önüne geçerek faiz artışlarına yönelmişti. Kasım 2020’de geçilen pozitif reel faiz sonrasında Naci Ağbal görevden alınmıştı. Yerine gelen Şahap Kavcıoğlu döneminde de yaklaşık 4 ay devam eden pozitif reel faiz dönemi, Eylül 2021 indirimleri sonrasında negatife geçerken 3 Ekim 2024 itibarıyla yeniden pozitife döndü.