Otomotiv satışlarında ocak rekoru

Aysel YÜCEL

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD), 2023 yılı Ocak ayı otomotiv verilerini açıkladı. Buna göre, 2023 yılı Ocak ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,5 artarak 50 bin 894 adet olarak gerçekleşti. Ocak ayında otomotiv satışlarındaki rekor satışta, arzda yaşanan sorunlar nedeniyle biriken talebin yanı sıra, fiyatların daha da artacağı beklentisiyle tüketicinin alımını öne çekmesi etkili oldu. Diğer yandan, enflasyonist ortam ve kurdaki hareketlilik nedeniyle ayda en az iki kez zam gören otomobil, yatırım aracı olarak da cazibesini koruyor.

Otomobil bulamayan ticari aldı

Ocak ayında otomobil satışları yüzde 28,5 artarak 37 bin 288 adet oldu. Hafif ticari satışları ise bu dönemde 2021’in aynı dönemine göre yüzde 49,3 artarak 13 bin 606 adet olarak gerçekleşti. Geçen ay ticari araç satışlarının artışında otomobil bulamayanların bu
segmente yönelmesi de etkili oldu.

Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 10 yıllık ocak ayı ortalama satışlarına göre yüzde 54,5 arttı. Otomobil pazarı, 10 yıllık ocak ayı ortalama satışlara göre yüzde 50,5 artış gösterirken, hafif ticaride bu oran yüzde 66,6 oldu.

Otomobil pazarı segmentlere göre değerlendirildiğinde, pazarın yüzde 90.1’ini vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 20 bin 419 adetle yüzde 54,8 pay, B segmenti otomobiller 13 bin adetle yüzde 34,9 pay aldı.

Otomobil pazarı gövde tiplerine göre incelendiğinde ise, en çok tercih edilen gövde tipi SUV otomobiller oldu. SUV'lar yüzde 56.6 pay ile 21 bin 94 adet satış rakamı elde etti. SUV otomobilleri, yüzde 25,4 pay ve 9 bin 455 adet satış ile Sedan, yüzde 15,4 pay ve 5 bin 726 adet satış ile H/B otomobiller takip etti.

2022 yılında otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 6.2 oranında artarak 783 bin 283 adet olarak gerçekleşmişti.

Yerli payı geriledi

Ocak ayı otomobil ve hafif ticari araç satışlarında yerli otomobillerin payının gerilediği dikkat çekti. Geçen ay toplam satışlarda yerli araçların payı yüzde 34 oldu. Ocak 2022 yılında ise bu oran yüzde 45’ti. Yerli araçların payının gerilemesinde, otomotiv üreticilerinin yüksek talep nedeniyle ocak ayı stoklarını aralık ayında satması etkili oldu. Öte yandan, lojistik sıkıntılar nedeniyle aralık ayına yetiştirilemeyen araçların pazara girmesi ithal payını artırdı.

Elektrikli araçların payı artıyor

Ocak'ta satılan otomobil pazarı motor tipine göre bakıldığında da, benzinli otomobil satışları 25 bin 562 adetle yüzde 68.6 pay, dizel otomobil satışları 5 bin 17 adetle yüzde 13.5 pay, hibrit otomobil satışları 4 bin 335 adetle yüzde 11.6 pay, otogazlı otomobil satışları bin 303 adetle yüzde 3.5 pay aldı. Yılın ilk ayında Türkiye'de bin 71 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti. Elektrikli otomobillerin payı yüzde 3'e yaklaştı.

ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt: Arz talebe yetişemiyor

2023’de de arzın talebe göre düşük kalacağını öngörmüştük. Bildiğiniz gibi çip krizinin yanı sıra savaşın da etkileriyle hammaddede ve tedarikte yaşanan sorunlar artarak, arzın talebe yetişememesine yol açıyor. Bu bakımdan Ocak ayında markaların bir miktar daha ürün temin ederek bekleyen talebi karşılamaya çalıştığını görüyoruz. Genel olarak bu yılı değerlendirecek olursak, global üretimdeki sıkıntılar devam ediyor. Öngörümüz, 2022’ye yakın bir araç bulunurluğu olacağı yönünde. Şubat ayının da Ocak ayına benzer bir seyir izleyeceğini düşünüyoruz. Dolayısıyla, pazarın 2022’ye yakın seyredeceğini ve otomotiv iç pazarının 800 binler civarında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Elbette önümüzdeki aylarda olumlu gelişmeler yaşanırsa, sözünü ettiğimiz 800 binli rakamlar artış gösterecek potansiyele sahip. İçinde bulunduğumuz durumda daha uzun vadeli öngörüler yanıltıcı olacaktır.