“Oto bayisi fırsatçılık yapmadı”

AYSEL YÜCEL/İSTANBUL

Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) tarafından düzenlenen Otomotiv Kongresi, 5 yıl aranın ardından “Sürdürülebilir Yetkili Satıcılık” temasıyla gerçekleştirildi. Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan ile birlikte sektörün önde gelen isimlerinin katıldığı kongrede yapılan panellerde değişen iş modelleri ve gelişen yeni teknolojiler ele alındı.

Kongrenin açılış konuşmasını yapan OYDER Başkanı Dr. K. Altuğ Erciş, fiyat artışları ve denetimlerle ilgili hem tüketici hem de kamu tarafında bayilere yönelik haksız bir yaklaşım sergilendiğini savundu. Pandemi döneminde bayilerin ‘fırsatçılık’ yaptığı yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını dile getiren Erciş, “Pandemide talep yüksek, arz ise kısıtlıydı. Tıpkı az bulunan her şeyin daha da kıymetli hale gelmesi gibi araçların da değeri arttı. Ürünün değerlenmesi ve fiyatların artması, kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıktı. Ancak bu fiyat artışı, birçok kişinin düşündüğü gibi liste fiyatlarının artması ya da markaların bayilerine ekstra kar marjları sağlamasıyla değil, markaların daha az kampanya yapması ve bayilerin daha sınırlı indirimler sunması nedeniyle gerçekleşti. Burada asıl yanılgı, pandemi öncesinde bayilerin düşük kar marjları ile faaliyet göstermeye zorlanmış olmalarından kaynaklanıyor” diye konuştu.

Pandemi öncesinde bayilerin yüzde 2, yüzde 3 gibi oldukça düşük kar marjlarıyla çalışarak ayakta kalmaya çalıştığını ifade eden Erciş, “Pandemi döneminde olması gereken makul kar marjlarının uygulanmasıyla birlikte, haksız yere ‘fırsatçılık’ gibi algılandı. Oysa ki, pandemi döneminde uygulanan kar marjları, sektördeki sağlıklı işleyişi yeniden sağlamak adına normaldi ve gerekliydi” dedi. Bayilerin her yaptığı işlemi kayıt altında tutarak bunları yaparken, bazı müşterilerin yeni aldıkları araçları, satın aldıkları aynı gün içerisinde yüzde 25 daha yüksek fiyata 2.el olarak satabildiğini hatırlatan Erciş, “Bu gibi durumlar, piyasadaki arz ve talep dengesizliği daha da artmasına sebep oldu. Üzülerek vurgulamam gerekiyor ki yanlış uygulamalar sergileyen ve araç satışlarını başka hizmet ve ürünlerin satışıyla ilişkilendiren bazı işletmeler de oldu. Bunun sayısı oldukça sınırlıydı ve devletimizin denetleyici unsurları bu işletmelere yönelik yaptığı denetim ve incelemeler sonucunda gerektiğinde ağır yaptırımlar uyguladı. Ne var ki, bu az sayıdaki olumsuz örnek bile liyakatla çalışan, yetkili satıcılarımızın haksız bir genellemeyle değerlendirilmelerine de yol açtı” şeklinde konuştu.

“Bayilerde kusur arama yarışı son derece yanlış”

Devlet kurumlarının bayilere yaklaşımı ve denetimler konusunda yaşadıkları sıkıntılara da değinen Erciş, şunları kaydetti: “Elbette denetleneceğiz. Devletimizin denetimleri, toplumun huzuru ve adaletin sağlanması için birer pusula gibidir; bu pusulanın doğru çalışabilmesi içinse adaletin terazisinin dengede tutulması şarttır. Bir toplumda denetim mekanizmaları, güç ve otoritenin suiistimalini engelleyen bir siper görevi görürken, eğer adil bir şekilde işletilmezse, bu siper çatlayacak ve toplumun güveni sarsılacaktır. O halde, devletin denetim süreçlerinde adil bir yaklaşım benimsemesi, toplumsal barışın ve sürdürülebilir gelişimin teminatıdır. Bu nedenle bir bayinin denetlenmesi sırasında adeta kusur arama yarışına girilmesi son derece yanlış. Maalesef denetmenlerimiz bizde kimin daha fazla ceza yazacağını yarışı gibi bir imaj bırakıyor. Üstelik haksız olduğu çok açık olan ama yine de kesilmiş olan cezalar üzerine konuştuğumuzda ‘Biz ceza yazalım, siz itiraz edin, haklıysanız geri alırsınız’ yaklaşımıyla karşılaşılıyor ve güven duygumuz daha fazla zedeleniyor.”

“İlanlara yönelik yeni yönetmelik yolda”

Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, otomobil ilanları ile ilgili olarak bazı sosyal medya platformlarına yönelik yeni yönetmeliklerin geleceğini söyledi. Gürcan, “Şu anda tespitleri yapıyoruz. Onlar ya bize uyacaklar ya da uymadıkları takdirde her ilan başına 10-100 bin TL arası ceza uygulanacak” dedi. Gürcan, motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yapılan değişiklikle distribütörlere de bazı yükümlülükler getirdiklerini belirterek, şöyle devam etti: “Yetkili satıcıyı 1 ay içinde son 3 yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlamaması, fatura tarihinden sonra, taşıt fi yatında artış yapmaması, taşıtı 15 gün içinde yetkili satıcıya teslim etmesi, yetkili satıcının taşıt satışlarını ve kampanyalara katılımlarını mal veya hizmet alımı gibi şartlara bağlamaması gibi kuralları devreye aldık.”