OSB’lerde üretim daraldı talep, 'cezasız öteleme'

ESRA ÖZARFAT - SABİHA TOPRAK - HALİM ASLAN - NİHAT DELİBAŞI - OKTAY ENSARİ - M.TEKİN ÇİÇEK - FİKRİ CİNOKUR - BARIŞ SEDEF

Türkiye’de her gün 2 milyon kişi çalışmak için toplam sanayi üretiminin yüzde 33’ünü karşılayan organize sanayi bölgelerine (OSB) gidiyor. Koronavirüs, sanayi tesislerinde pek çok alışkanlığı değiştirirken, elektrik üretimlerinde çok ciddi düşüş yaşayan OSB’ler var. Fren yapan OSB’ler arasında üretimi yüzde 60’a yakın azalanlar bulunuyor. Bu nedenle OSB yönetimleri hem hükümetten acil tedbirler istiyor hem de fabrikaları desteklemek için bir bir önlem paketleri açıklıyor. İhracata çalışan firmalar Uzakdoğu hariç dünyanın pek çok ülkesinde gümrük kapıları kapandığı için üretimlerini durdurdu. Geri kalanlar da sipariş yetiştirmek için çalışmalarını artırdı, kimya sektörü, maske ve temizlik ürünleri üreten firmalar vardiyaları çoğalttı. Haksız rekabet olmaması için pek çok işletme istemese de üretime devam ediyor. Tüm tedbirlere rağmen OSB’lerdeki fabrikalar hem çalışanlarının hayatları hem salgın sonrası üretimin çarklarının dönmesi için hükümetten ‘hayati’ tedbirler istiyor. Sanayici mevcut kredilerini, günlük faiz işlemeden, cezasız ötelemek istiyor. İçinde oldukları durumu, ‘Sert bir fren yaptık, üretim durmadı ancak büyük bir endişe var’ şeklinde özetleyen OSB temsilcileri, açıklanan 100 milyar TL’lik Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinin genişletilmesi ve başlangıcının Mart ayına çekilmesini talep ediyor. Üstelik sanayiciler; sadece kendileri için de talepte bulunmuyor “Sanayiciyi değil, tüm vatandaşları kucaklayacak bir çözüm hayata geçirilmeli” diyorlar.

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) özellikle hijyen ve çalışma koşulları konusunda tüm OSB’ler ile iletişim halinde.

DEVAM EDEN YATIRIMLARIN TAAHHÜT SÜRELERİ UZATILSIN

OSBÜK BAŞKANI MEMİŞ KÜTÜKÇÜ: Acil tanı kitleri, OSB işçileri için kullanılmalı

Taleplerimiz arasındaki, kısa çalışma ödeneği, asgari ücret desteğinin devamı, KGF limitinin artırılması, ilave kredi limitlerinin açılması ve bazı ödemelerin ertelenmesi gibi önlemler son derece önemli. OSBÜK olarak ilk günden bu yana, bu süreci çok yakından takip ediyor, OSB’lerimizi hijyen ve paketlerle ilgili sürekli bilgilendiriyoruz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı nezdinde önemli girişimlerde bulunduk. Bakanımızın; OSB başkanları, TOBB Sektör Meclis Başkanları ile düzenlediği telekonferansa da OSBÜK Başkanı olarak katılarak, sanayi üretiminin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için önerilerimizi yineledik. OSB’lerimizde 2 milyona yakın istihdam sağlanıyor. Her gün bu kadar insan işine geliyor, evine dönüyor. Dolayısıyla OSB’lerimizde bulunan Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinde, OSB çalışanlarına Hızlı Tanı Kiti uygulamasının hayata geçirilmesi doğru olacak. Böylece hem çalışanlarımızın sağlığı korunacak hem de sanayi üretimi sekteye uğramadan devam edecektir. Talebimizi ilettik. Ayrıca, şu anda OSB’lerde devam eden yatırımların taahhüt sürelerinin uzatılması yönünde de bir talepte bulunduk.

ALİ BAHAR / ANTALYA OSB BAŞKANI: Antalya OSB iki ay aidat almayacak

Bölgemizde 283 firma faaliyet gösteriyor, 15 bin kişi çalışıyor. Ticaret hacmimiz 12.5 milyar TL. Yıllık ihracatımız 500 milyon dolar. Nisan ve Mayıs aylarına ait yönetim aidatı ödemelerini iptal ettik. Bu destek sanayicimize yaklaşık 1 milyon 100 bin TL’lik tasarruf sağlayacak. Bölge çarşısı ve kademe dükkanlarında faaliyet gösteren 27 esnaftan da Nisan ve Mayıs ayı için kira almayacağız. Birbirimize destek olma zamanı. Bu destekler için herhangi bir ön koşul ya da şart yok.

CENGİZ ŞİMŞEK / GAZİANTEP OSB BAŞKANI: Gaziantep’te daralma yüzde 10

OSB olarak çok önemli tedbirler aldık. Bir takım indirimlerle firmalarımızın yayındayız. Ancak bölgemizde üretimde yüzde 10'a yakın daralma var. Emek yoğun OSB olduğumuz için evden çalışma gibi bir durum söz konusu değil. Böyle giderse birçok fabrika kapanma tehlikesi ile karşı karşıya kalacak. Bir an önce devletimiz karar almak zorunda.

MAHMUT M. AYDIN / İKİTELLİ OSB BAŞKANI: Üretenleri ayakta tutalım ki salgından sonra çarklar dönsün

20 bin faal firmada, 300 bin çalışanımız var. KOBİ’lerimiz çoğunlukla kendi bünyelerinde önlemlerini almış durumda. Sokağa çıkma yasağı ya da iş durdurma kararı olmadığı için KOBİ’lerimiz ve sanayicilerimiz çalışmalarına devam ediyor. Fakat pandemi yüzünden dünyada çok sayıda gümrük kapısının kapatılması özellikle ihracat yapan firmaları kapasite düşürmeye ya da üretimi durdurmaya sevk etti, dolayısıyla üretime ara veren, kapasite düşüren firmalarımız mevcut. Koronavirüsün Türkiye’de ilk görüldüğü 11 Mart'tan sonra bölgemizin enerji tüketiminde yüzde 16 düşüş olduğunu görüyoruz. Sürecin henüz başındayız, takip ediyoruz. SGK primleri ve vergi ödemeleri konusunda da süreç takip edilerek daha iyileştirici kararlarla üretenleri ayakta tutalım ki salgından sonraki süreci daha iyi yönetebilelim.

HİLMİ UĞURTAŞ / OSBDER VE İZMİR ATATÜRK OSB BAŞKANI: KOBİ’lere yönelik önemli bir düzenleme bulunmuyor

Çok ciddi bir sorunla karşı karşıyayız. Bu sıkıntının en büyüğü iş kayıpları neticesinde işsizlik olacak. Türk ekonomisi sanayisi KOBİ ağırlıklı. Açıklanan pakette ise KOBİ’lere yönelik önemli bir düzenleme bulunmuyor. SGK, muhtasar, KDV, diğer vergileri ödememe gibi bir durum yok. Açıklanan istisnalar Nisan’da başlayacak. Oysa sıkıntı Mart başından bu yana mevcut. Dolayısıyla paket, Mart ayından başlamalıydı. Sanayiyi, sanayiciyi değil, tüm vatandaşları kucaklayacak bir çözüm hayata geçirilmeli.

KAMİL PORSUK / KEMALPAŞA OSB BAŞKANI: Geçici yasal düzenleme önerisi

Herkes ellerindeki siparişi üretiyor. Durma yok, ancak endişe var. Zira, nisan ayında ne olacağını kimse öngöremiyor. Krize karşı geçici bir yasa çıkarılmalı. KOBİ’leri, işçileri koruyan geçici bir yasaya ihtiyacımız var. Örneğin 3- 6 ay süreli bu yasa ile firmalar üretimlerine ara verebilmeli. Bu ara veriş sürecinde devlet, üretim, iş- işçi kayıplarının yüzde 60’ını karşılarken, yüzde 30’unu işyeri sahibi, yüzde 10’unu ise işçi karşılar şartı koyarak sistemin devamını sağlayabilir.

MUHSİN DÖNMEZ / TORBALI OSB BAŞKANI: Kapsam genişletilmeli

Martta iktisadi hareketlilikte yüzde 50 azalma oldu. Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi genişletilmeli. Dönem faizleri özel bankalar da işin içine alınarak cezasız olarak ötelenmeli. Finansmana erişime kolaylık getirilmeli.

MESUT ERAY / BALIKESİR OSB BÖLGE MÜDÜRÜ: Vardiyalarda yarı yarıya çalışma başladı

123 fabrikada 10 bin kişiye istihdam sağlıyoruz. Şuan itibari ile bölgemizde üretime ara veren ve işçi çıkartan firma yok. Kurumsal firmalar beyaz yakalılarda uzaktan çalışma modeline geçtiler, mavi yakalılarda ise vardiyalarda yarı yarıya çalışma uygulaması başlattılar. Daha küçük boyuttaki firmalar ise kendi çalışma planlarını oluşturup dönüşümlü çalışma modeliyle faaliyetlerini sürdürmekteler. Bölgemizdeki lojistik, market zinciri ve depolama alanında faaliyet gösteren firmalar ise hem çalışan sayısını hem de çalışma sürelerini artırarak günlük çalışma saatlerini iki katına çıkartmış durumdalar. Biz de bölge müdürlüğü olarak giriş kapılarına ateş ölçer dağıttık, şehir dışından gelen TIR şoförlerinin ateşini ölçüyoruz. Afişler yaptırdık, billboardlara 14 kuralı astık. Firmalarla yapacağımız evrak akışını e-posta yolu ile yönetiyoruz.

EYÜP SÖZDİNLER / ÇERKEZKÖY OSB BAŞKANI: Çerkezköy’de elektrik tüketimi bir haftada %16 düştü

Bölgemizde 266 firma üretim yapıyor. Çerkezköy’de firmalarımız mart ayının ilk üç haftasında elektrik tüketimleri dikkate alınarak, üretime ara vermeksizin devam ettiler. Ancak 23 Mart pazartesi günü itibarıyla toplam elektrik tüketimi, 16 Mart pazartesi günündeki elektrik tüketimiyle kıyaslandığında, yüzde 16 düştü. Bir haftalık bu süreçte doğalgaz tüketimi de yüzde 21.5 azaldı.

TAHİR NURSAÇAN / KAYSERİ OSB BAŞKANI: Kayseri OSB’de 6 Nisan’a kadar üretim %60 durdu

İnsan sağlığı, üretimden de ihracattan da daha önemli. Başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere devletimizi yönetenlerin aldıkları önlemlere bire bir uyma konusunda duyarlıyız. O nedenle bölgemizdeki büyük çaplı birçok fabrika 6 Nisan’a kadar üretimini durdu. Çalışanlar bu tarihe kadar izinli. Fabrikalar, çalışmaların toplu yapıldığı yerler. O nedenle çalışanlarımızın işe gidiş gelişleri, çalışma ortamında birlikte olmaları, yemekhanede bir araya gelmelerini göz önüne alan işverenlerimiz, sorumlu anlayış içinde üretime geçici olarak ara verdi. Üretimin yüzde 60’ı durdu.

ŞENER KIRIKKAYA / BUCA EGE OSB BAŞKANI: Destek paketindeki ifadeler net olmalı

Tekstil, hazır giyim, konfeksiyon, gıda ve matbaa sektörleri ağırlıklı 110 fabrikamızda 6 bin 500 kişi istihdam ediliyor. Tekstilde faaliyet gösteren firmaların yüzde 80’i üretime ara verirken, 4 bin civarında çalışan izne gönderildi. Bölgemiz ihracat ağırlıklı tekstil firmalarının olduğu bir bölge. Dolayısıyla devletin açıkladığı destekler önemli. Ancak ondan da önemlisi, iş yaptığımız yurtdışı pazarlardaki durumun belirsizliği. 700 kişi çalıştıranla 50 kişi çalıştıran firmanın talep ve sıkıntıları farklı. Örneğin, kısa çalışma ödeneği desteği 1 ay süreli. İşçisine 15 gün, 3 hafta izin veren bu destekten yararlanamayacak mı… Açıklanan destek paketinde bu gibi belirsizliklere son verilmeli. Finans kesimi ile ilgili destek ve beyanlarda da durum netleştirilmeli.

NİLÜFER ÇEVİKEL / DEMİRTAŞ OSB SANAYİCİ İŞ İNSANLARI DERNEĞİ BAŞKANI: Demirtaş OSB işçi çıkarmayacak

Virüs salgının tüm işletmelerimizdeki çarkları yavaşlattığı, hatta durma noktasına getirdiği zorlu bu dönemde, DOSABSİAD Yönetim Kurulu olarak aldığımız ortak kararla işçi çıkarmayacağımızı taahhüt ediyoruz. Başarıya ulaşmak, işçi-işveren dayanışmasıyla ortaya konulacak güçlü bir duruşla mümkün olabilecektir.

OSB’ler ne istiyor?

• Bankalar açıklanan erteleme için günlük faiz işletiyor, bu işletmelerin sorununu çözmüyor, ‘cezasız öteleme’ sağlanmalı.

• KGF limitleri artırılmalı, teminat konusunda bankalar değil, son sözü garantiyi veren KGF söylemeli.

• Eğer iş durdurma ya da sokağa çıkma yasağı kararı alınmazsa, hızlı tanı kitleri OSB’lere verilmeli, üretimin güvenliği teminat altına alınmalı.

• Emek yoğun sektörlere istihdamı korumak için nokta atışı tedbirler alınmalı. İşçi ücretleri konusunda hükümet destekleyici paketler açıklamalı.

• Ekonomik İstikrar Kalkanı, mart ayını da kapsama almalı.

Hangi tedbirleri aldılar?

• Çok sayıda insanın birlikte yemek yediği yemekhanelere yeni düzenleme getirildi. Yemekler pek çok fabrikada kumanya olarak dağıtılmaya başladı.

• Üretimde çalışmayan beyaz yakalılar evden çalışmaya yönlendirildi.

• Bazı fabrikalar üretimlerini vardiyalara böldü, üretimde yarı yarıya işçi çalıştırmaya başladılar. Böylece çok sayıda insanın bir arada olmasının önüne geçildi.

• Yurtdışından ve Umre’den gelen çalışanlara idari izin verildi.

Adana OSB’de maske üretiliyor, ihracata çalışan tekstilci zorda

Adana Hacı Sabancı OSB, tekstil, plastik, gıda, makine, kimya, metal, ağaç ürünleri imalatı gibi sektörlerde, 35 bin kişiyi istihdam ediyor, 368 firmada üretim yapılıyor. Sorunun bir aydan uzun sürmesi halinde özellikle tekstil ihracatında azalma ve buna bağlı sipariş iptallerinin gündeme gelmesi endişesi hakim. Metal, gıda ve plastik sektörleri halen canlılığını koruyor. Gıda üretimi yapan firmaların siparişlerinde ve üretim miktarlarında artış gözleniyor. Bölgede doğrudan tıbbi cihaz üreten firma olmasa da bu sektörü destekleyen kimya sektöründe yüksek kapasitede çalışma devam ediyor. Bölgede maske üretimi yapan bir firma ise bugünlerde OSB’nin en yoğun firması. Firmalar yurtdışından ve Umreden dönen çalışanlarını izne gönderdi. Beyaz yaka evden çalışırken, bazı firmalar mavi yakalıları yıllık izne yolluyor, idari izinlerini bu döneme denk getiriyor.

Kocaeli’nde 2 hafta kapatan fabrikalar var

• Gebze Plastikçiler OSB’de firmalar üretimlerine devam ederken, beyaz yakalılar evden çalışıyor.

• TOSB'un kriz yönetimine ilişkin aldığı kararlar doğrultusunda firmaların yüzde 80’i bu ayın son haftasında üretimi azaltacak. Yüzde 15’i de 20 Mart’tan itibaren 2 haftalığına işletmelerini kapatma kararı alırken, yüzde 5’i ise üretime devam eden ana sanayi firmalarına veya özellikle Uzakdoğu odaklı firmalara çalıştıkları için faaliyetlerine normal şekilde devam ediyor.

• Makine İhtisas OSB’de çalışanların, tedbir amaçlı görüştükleri insanların isimleri not ediliyor.

İstanbul’un teknoparklarından da girişimcileri koruma adımı

İstanbul'daki teknoparklar da koronavirüs salgınıyla mücadele için gerekli tedbirleri alarak bünyesindeki şirketlerin çalışmalarını sürdürmesine destek oldu.

• Yıldız Teknopark Genel Müdürü Prof. Dr. Mesut Güner: 2 aylık süreyle restoran ve benzeri sosyal tesislerden kira alınmayacak. Ar-Ge firmalarının ise önümüzdeki 2 ay süre ile kira ödemelerinde kolaylık sağlanacak.

• Teknopark İstanbul Genel Müdürü Bilal Topçu: Şu an bazı şirketler dönüşümlü olarak çalışıyor. Bazıları da tamamen evden çalışma sistemine geçti. Bu süreçte teknoparklarımız açık olarak hizmet veriyor.

• İTÜ ARI Teknokent Genel Müdürü Doç. Dr. Deniz Tunçalp: Halihazırda binalarımız, normal çalışma düzenine göre yüzde 10 personel yoğunluğunda çalışıyor.