Merkez’in müdahalesi faizleri anında yükseltti
Merkez Bankası’nın geçen hafta likidite fazlasına yönelik adımları kapsamında zorunlu karşılık oranlarının artırılmasının hemen ardından cuma günü standart TFREF faizi, 5 puan artışla yüzde 53’e yükseldi.
Şebnem Turhan |Şebnem TURHAN
Merkez Bankası’nın hamlelerinin hemen ardından cuma günü standart TL mevduat faizleri 8 puan birden TLREF faizi ise 5 puan birden arttı. TLREF yeniden politika faizinin üzerine yükseldi, standart TL mevduat faizi de yüzde 50’yi gördü.
Merkez Bankası’nın mayıs Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini yüzde 50’de sabit bırakmasına rağmen aldığı makroihtiyati ve likidite adımları sayesinde yüzde 40’lı seviyelere inen standart TL mevduat faizi bir anda 7-8 puan birden TLREF faizi ise 5 puan birden yükseldi. Böylece düşük miktarlı tasarruflarda bile standart TL mevduat faizi yüzde 50’ye dayandı, yüksek miktarlarda ise yüzde 54’ü buldu. Merkez Bankası'nın geçen hafta perşembe günü yaptığı Para Politikası Kurulu toplantısı öncesinde piyasa ve TL mevduat faizleri yüzde 50 politika faizinin altına gelmişti. BİST gecelik repo faizi yüzde 47,22'ye gerilemişti. Standart TL mevduat faizi ise mayıs ortasından bu yana yüzde 40-48 arasında seyretmiş bir türlü politika faizi yüzde 50'ye çıkamamıştı. Özellikle düşük miktarlı tasarruflarda yüzde 41 civarı TL mevduat faizi ancak elde ediliyordu. Ayrıca piyasada TL likidite fazlası da 500 milyar liranın üzerine çıkmıştı.
Negatif fonlama 79.6 milyar liraya indi
Piyasa uzmanları tüm bu faiz oranlarına ve likidite fazlasına dikkat çekerek Merkez Bankası’ndan hamle geleceğini belirtmişti. Perşembe günü PPK sonrasında Merkez Bankası TL ve KKM mevduatlarında zorunlu karşılık oranlarını yükseltti, KKM’de çözülmeyi hızlandıracak adım attı ve döviz kredilerine de aylık yüzde 2 büyüme sınırı getirdi. 21 Mayıs’ta 1 Şubat'tan bu yana en yüksek seviyeye çıkan TL likidite fazlası 22 Mayıs’ta -516.1 milyar lira oldu. PPK günü net negatif fonlama 586.3 milyar lira iken cuma günü rakam negatif 79.6 milyar liraya indi. Hem ihale hem de BİST repodan fonlama yapıldı. Ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti yüzde 51,51'e yükseldi. BİST repo faizleri de yüzde 52,94 ile üst sınıra dayandı. Bu hamleler hem piyasa faizi göstergesi TLREF'i hem de standart TL mevduat faizini yukarı taşıdı. Zorunlu karşılık oranlarındaki artış cuma günü devreye girdi ve önceki döneme göre 550 milyar lira fark ortaya çıktı.
Mevduat faizleri 8 puan arttı
Tüm bu hamlelerin ardından Standart TL mevduat faizini uzun süredir takip ettiğimiz bir özel yabancı mevduat bankasının PPK öncesi 50 bin liraya kadar yüzde 41 olan 32 gün vadeli mevduat faizi 24 Mayıs itibariyle 8 puan birden yükseldi ve yüzde 49'a çıktı. 46 gün vadeli mevduatta ise yine 50 bin liraya kadar olan mevduat faizi yüzde 41 iken yüzde 49'a geldi. En çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi ise 50 bin lira altı için yüzde 50'ya çıktı PPK öncesine göre 7 puan artış gerçekleşti. Yüksek tasarruf miktarları için de 32 gün ve 46 gün vadede yüzde 45 olan TL mevduat faizi yüzde 53'e yükselerek 8 puan arttı. 3 aya kadar vadeli mevduatta ise yüksek tasarruf miktarlarına verilen faiz oranı yüzde 46'dan yüzde 54'e yükseldi. TLREF faiz oranı da 22 Mayıs itibariyle yüzde 47,16 seviyesine inmişti. PPK günü yüzde 51,02 olan TLREF faiz oranı 24 Mayıs Cuma günü itibariyle yüzde 52,99 ile üst sınıra dayandı.