Merkez'den zorunlu karşılık adımı

Merkez Bankası (TCMB) TL cinsi zorunlu karşılıklara uyguladığı faiz oranını sıfıra çekerken, gerçek kişilerde dövizden dönüşüme uyguladığı ilave faiz ödemesini de sonlandırdı.

Konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre bu değişim bankaların TL mevduata uyguladığı faizlerde gerilemeye yol açacak ve 2022 yılı net karlarında ise yüzde 5-6 seviyesinde düşüş yaratacak.

TCMB dövizden TL'ye dönüşüm sağlayamayanlar için döviz hesaplarına %1.5 olarak daha önce uygulayacağını açıkladığı komisyon sisteminde değişikliğe de gitti. Banka Cuma günü bankalara gönderdiği yazı ile gerçekleştirdiği değişikliklerin 15 Nisan tesis tesis tarihinden itibaren geçerli olacağını belirtti.

Değişiklik öncesi zorunlu karşılıklara TL payını artırıcı yönde %8.5 ile %14 arasında farklılaşan faiz oranları uygulanıyordu.

TCMB gönderdiği yazıda, "Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz/nema oranı yüzde sıfır olarak belirlenmiş ve yurt içi yerleşik gerçek kişilere ait hesapların dönüşümüne bağlı olarak Türk lirası zorunlu karşılıklarailavefaiz/nema ödenmesi uygulamasınason verilmiştir" dedi.

Yüzde 20 dönüşümü sağlayamayanlara 2 ay öteleme

TCMB gerçek ve tüzel kişiler için ayrı ayrı DTH'tan TL'ye %20 dönüşüm oranı hedefine ulaşılması için belirlenmiş olan 8 Temmuz tarihini 2 Eylül'e erteledi.

TCMB, 2020 sonunda sıfırlanan döviz komisyon oranlarını dövizden TL'ye dönüşün %10 ve %20 oranlarını belli tarihe kadar sağlayamayanlar için sıfırdan %1.5'e yükseltmişti.

Uygulamaya göre dönüşüm oranlarını tutturamayan bankalar dolar ve euro cinsinde yıllık %1.5 oranında komisyon oranlarını uygulaması yaklaşık 3 ay ötelenmişti. Uygulama komisyon ödememek için %10 oranında DTH dönüşüm oranı için 15 Nisan'a, %20 oranında dönüşüm için 8 Temmuz'a kadar yapılmasını öngörüyordu. 

Şimdi ise 8 Temmuz tarihi 2 Eylül'e ötelenmiş oldu. TMCB ayrıca 2 Eylül'e kadar %10 oranınında dönüşüm sağlayamayan bankalara da "iki kat" komisyon uygulayacak.

TCMB'nin komisyon uygulamasında yaptığı değişiklikler şöyle:

*Gerçek kişi dönüşüm oranının hesaplanmasında sektörde yeknesaklığı sağlamak üzere, söz konusu oranın paydasında yurt içi yerleşik gerçek kişiler olarak DT200H Döviz Tevdiat Hesapları/Yabancı Para Katılım Fonu Bilgi Cetveli'nde raporlanan yurt içi yerleşik gerçek kişiler ile yurt dışışubeler nezdinde izlenen yurt içi yerleşik gerçek kişilere ait hesaplar dikkate alınacak

*Altın hesaplarından Türk lirası mevduat/katılma hesaplarına dönüşen tutarlar dönüşüm oranı hesaplamasının pay kısmında dikkate alınacak, diğer taraftan payda kısmında altın hesapları yeralmayacak

*Gerçek ve tüzel kişiler için ayrı ayrı %20 dönüşüm oranıhedefine ulaşılması için belirlenmiş olan tarih 8 Temmuz 2022 yerine 2 Eylül 2022 olarak uygulanacak, hedefe ulaşamayan bankalardan 2 Eylül 2022 yükümlülük tarihinden itibaren ilgili zorunlu karşılık tesis döneminin bitiminitakip eden ikinci iş günü komisyon tahsil edilecek

*15 Nisan 2022 yükümlülük tarihi itibarıyla dönüşüm oranı gerçek ve tüzel kişiler için ayrıayrı %10'a ulaşamayan ancak bu tarihten sonra 19 Ağustos 2022 yükümlülük tarihine (dâhil) kadar olan dönemde %10'a ulaşan bankalardan ulaştıkları yükümlülük tarihine ilişkin zorunlu karşılık tesis dönemi başlangıcından 19 Ağustos 2022 yükümlülük tarihine ilişkin zorunlu karşılık tesis dönemi bitimine kadar komisyon tahsil edilmeyecek

*2 Eylül 2022 yükümlülük tarihi itibarıyla dönüşüm oranı gerçek ve tüzel kişiler için ayrı ayrı %20'ye ulaşamayan ancak bu tarihten sonra 9 Aralık 2022 yükümlülük tarihine (dâhil) kadar olan dönemde %20'ye ulaşan bankalardan ulaştıkları yükümlülük tarihine ilişkin zorunlu karşılık tesis dönemi başlangıcından 9 Aralık 2022 yükümlülük tarihine ilişkin zorunlu karşılık tesis dönemi bitimine kadar komisyon tahsil edilmeyecek

*2 Eylül 2022 yükümlülük tarihi itibarıyla dönüşüm oranı gerçek ve tüzel kişiler için ayrı ayrı %10'a ulaşamayan bankalardan alınacak komisyonun oranları Tarife Cetveli'nin 30'uncu maddesinde düzenlenmiş olan komisyon oranlarının iki katı olarak uygulanacak

*Hedeflere ulaşıp daha sonraki dönemlerde tekrar hedefin altına düşen bankalardan hedefin altına düştükleri dönemler için komisyon tahsiledilecek, üzerinde kaldıkları dönemler için komisyon tahsiledilmeyecek.