Merkez bankaları ve hükümetler devrede

Hilal SARI

ABD Merkez Bankası (Fed), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Çin Merkez Bankası’nın (PBOC) başı çektiği büyük merkez bankaları piyasalarda daha önce benzeri görülmemiş bir ‘salgın paniğiyle’ oluşan satış dalgasını engellemek için açıkladığı teşviklerin etkisi sınırlı oldu.

Perşembe günü küresel hisse piyasalarının 1987’de tüm endekslerin çöktüğü Kara Pazartesi’den bu yana yaşadığı en kötü gündü. Haftanın son işlem günü olan ‘13’üncü Cuma’da ECB’nin yeni varlık alımı programından sonra Fed’in piyasaya 198 milyar dolar likidite sağlaması ve PBOC’nin piyasaya 79 milyar likidite vermesi, Asya piyasalardaki kayıpları durdurmaya yetmese de Avustralya’da ve Avrupa endekslerinde yükseliş getirdi.

Perşembe kayıpları yüzde 10’u geçen Avrupa borsalarında Milano FTSE MIB yüzde 7,44 yükselirken, DAX, FTSE ve CAC’ta yükseliş yüzde 4’ü buldu. En son Norveç’in de katıldığı merkez bankası teşviklerinin ardından şimdi piyasalar hükümetlerin açıklayacağı mali politika adımları izliyor. Ayrıca ABD ile yapılan 1. Faz anlaşması kapsamında Çin’de hisse senedi komisyonculuğu yapan şirketlerin sahiplerinin yabancı şirketler olması önündeki kısıtlamalar 1 Nisan itibariyle kaldırılıyor.

Almanya’dan şirketlere sınırsız kredi

Almanya’da hükümet şirketlere virüsün etkileriyle mücadele için sınırsız kredi sağlanacağını duyurdu. Maliye Bakanı Olaf Scholz, şirketlere milyarlarca euro değerinde vergi teşvikleri sağlanacağını ve sınırsı bir kredi programı başlatılacağını söyledi. Scholz, devletin şirketlerden hisse de alabileceğini belirtirken, Der Spiegel de cuma günü Ekonomi Bakanı Peter Altmeier’in salgın nedeniyle zorda kalan stratejik öneme sahip şirketlerin ulusallaştırılmasının da seçenekler arasında olduğunu söylediğini yazdı.

Devre kırıcılar ve açığa satış yasakları

Yatırımcıların risksiz varlıklara panik halinde koşması nedeniyle dünya genelinde satışların kontrolden çıkmasını ve paniği durdurmayı amaçlayan devre kırıcılar birçok endekste işlemleri durdurdu. Hindistan, Japonya, Güney Kore, Endonezya, Tayland ve Filipinler’de farklı endekslerde satışları otomatik olarak durduran devre kırıcılar çalıştı. Güney Kore’de açığa satış 16 Mart’tan itibaren altı ay boyunca yasaklandı. Tarihinin en kötü gününü yaşayan Avrupa borsalarında, İtalya ve İspanya’da sermaye piyasası kurulları onlarca hissenin açığa satışını yasakladı. İspanya’da 69 hisse, İtalya’da 85 hisse yasak kapsamına alındı.

Petrol beklentilerine revize: 42 dolara düşürdüler

Ocak ayı başında 72 dolardan işlem gören Brent Petrol’ün varili 30 doların altına indikten sonra 34 dolar seviyesinde işlem görüyor. Reuters anketine katılan analistlerin 2020 Brent tahminleri ortalaması önceki 60 dolar düzeyinden 42 dolar düzeyine geriledi. Goldman Sachs ve Citi gibi petrolün 20 dolara kadar gerileyebileceğini öngören kuruluşlar da var.

Finans kuruluşları salgına fon akıtmaya başladı

Öte yandan can kayıpları hızla yükselen İtalya’nın en büyük sigorta şirketi Generali virüsle mücadelede ihtiyacı olan ülkelere yardım için 100 milyon euroluk olağanüstü bir fon açacağını duyurdu. İtalya’nın en büyük bankası Uni Credit de salgınla mücadeleye 100 milyon euro aktaracağını açıkladı.

WTTC: 3 ay seyahat olmazsa 50 milyon kişi işsiz kalabilir

Asya, Avrupa ve ABD’den salgına bağlı ekonomik durgunluk nedeniyle işten çıkarma haberleri gelmeye başladı. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC) salgın nedeniyle küresel seyahatlerin bu yıl yüzde 25 düşebileceğini ve 50 milyon kişinin işsiz kalabileceğini söyledi.

Dünya GSYH’sinin ve küresel istihdamın yüzde 10’unu oluşturan turizm sektöründe WTTC öngörülerine göre 2020 yılında üç ay boyunca seyahat edilmemesi toplam istihdamı yüzde 12 ila 14 oranında düşürebilir. Kuruluştan yapılan açıklamada “Salgın hem çalışanlar hem de seyahatlerini sürdürmek isteyenler açısından tüm sektöre önemli bir tehdit oluşturuyor” denildi. Açıklamaya paralel işten çıkarmalar havacılık, konaklama ve eğlence sektöründen başladı. Dünya genelinde 11 bin çalışanı olan Norveç havayolu şirketi Norwegian Air 4 bin seferini daha iptal ettiğini ve çalışanlarının neredeyse yarısını geçici süreyle işten çıkardığını duyurdu. Myanmar’da İtalyan bir markaya tekstil üretimi yapan Hunter Myanmar, 900 çalışanına kepenk kapattığını duyurdu.