Mal ticareti resesyona giriyor

Evrim KÜÇÜK

Rusya-Ukrayna savaşındaki şiddetli çatışmalara karşın Çin'de COVID-19 salgınına yönelik devam eden endişeler, başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma politikaları resesyon endişelerini tetikledi. Merkez bankaları enflasyonu kontrol altında tutmak için bu yıl da faizleri yükseltmeye devam edecek. Ekonomi üzerindeki faiz yükü ticarete yansıyor. Küresel mal ticaretinin bu yıl daralması bekleniyor. 2021’de yüzde 25 büyüyerek 28.5 trilyon doları bulan dünya mal ticaretinin bu yıl yüzde 3.5 büyümenin ardından 2023’te gerileyeceği tahmin ediliyor. İthalatın azalması mal ticaretini zayıflatıyor. Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ), küresel mal ticaretindeki büyümenin 2023'te yavaşlayacağı uyarısının ardından araştırma şirketi Oxford Economics daha sert bir öngörüde bulundu. DTÖ 2023'te yüzde 1 oranında küresel mal ticareti büyümesi öngörürken, Oxford Economics yüzde 0.2 daralma tahmini yaptı.

Avrupa ve ABD’de cılız talep Asya’nın ihracatını zayıflattı

Kuruluş raporunda 6 ay öncesine göre ticari görünümde ciddi bir bozulma olduğuna dikkat çekerek özellikle Avrupa ve ABD’nin ithalatındaki düşüşün Asya’nın ihracatına belirgin şekilde yansıdığını belirtti. Kuruluşun raporunda şu tespitlere yer verdi: Temel senaryomuza göre dünya mal ticareti 2023'te %0,2 oranında düşecek. Bu, altı ay önceki beklentilere göre önemli bir düşüş. Haziran ayındaki beklentimiz 2023’te ticaretin yüzde 3.4 büyüyeceği şeklindeydi. Şu anki beklentimiz DTÖ ve IMF’nin tahminlerinin altında. Gerileme, özellikle Asya'da şimdiden hissediliyor. Asya'nın önemli ekonomilerinden yapılan ihracatın dolar bazında değerinin sadece ekim ayında yaklaşık yüzde 6 düştüğü ve verilerin mevcut olduğu ülkelerdeki ihracat hacimlerinin 2020 ortasından bu yana en hızlı şekilde zayıfladığı görülüyor. Önceki araştırmalarda sunduğumuz risk göstergeleriyle uyumlu olarak, Tayvan, Hong Kong, Tayland ve Güney Kore gibi ekonomilerden yapılan ihracatın zayıflamasıyla Asya ticaret eğilimleri şimdiden olumsuz görünüyor. ABD ve Avrupa'daki zayıf ithalatı bunda etkili. ABD'de, Batı Kıyısı'ndaki limandaki konteyner gemileri, geçen yılın sonlarındaki zirvelerinden önemli ölçüde düştü. Birleşik Krallık'ta limanlara yanaşan kargo gemisi sayısı 2022'nin ortalarından bu yana önemli ölçüde düşerek pandemi öncesi seviyelerin altına indi. Bu arada Almanya’da ihracat artışının cılız olduğu dikkat çekiyor.

Tüketim ürünlerinden hizmet sektörüne rotasyon yaşanıyor

Sektörel düzeyde bakıldığında; tüketici talebinde hizmetlere doğru bir rotasyon yaşandığı gözlemleniyor. ABD ve Japonya için ayrıntılı ihracat hacmi verileri, kısmen çip sıkışıklığındaki azalmasının bir yansıması olarak, otomobil ticaretinin son aylarda toparlandığını gösteriyor. Sermaye malları ticareti de güçlü bir yükseliş trendini sürdürüyor. Ancak ara malları ve endüstriyel tedarik ticareti zayıflıyor. Tüketici ürünleri, IT ürünleri ve ara mal talebinde yavaşlama görülüyor. Pandemi sonrası ekonominin açılmasının bir devamı olarak hizmetler sektörüne yönelim daha güçlü.