Makineciler Çin istilasına karşı ek vergi istiyor

Hasan KUŞ

Çin’den ithal edilen makinelerin toplam tutarı bu yılın ilk 3 çeyreğinde yüzde 50.9 artarak 4.5 milyar doları aştı. Makine ihracatçıları Çin ürünlerinin piyasayı işgal ettiğini, “dampingli ürünlerin” önünün yüksek vergilerle kesilmesini istediler. Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinden makine ithalatının hızlı bir biçimde artması sektörü rahatsız etti. Kimi ek gümrük vergisi uygulamalarına rağmen Çin’den yapılan ithalatın hızı kesilmedi. 2020'nin ilk 3 çeyreğinde Uzak Doğu'dan makine ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36.9 artarken Çin makineleri özelinde artış yüzde 50.9 gibi rekor bir seviyeye ulaştı.

“Dampingli ürüne hızla önlem alınsın”

Türkiye her ay 500 milyon dolardan fazla bir tutarı Çin makinelerinin ithalatına harcıyor. Makine sektöründe bu yılın ilk 9 ayında 4.5 milyar dolar dış ticaret açığı oluştu. Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Kutlu Karavelioğlu, “Bizim kapasitelerimizin üçte biri hâlâ boştayken ve ölçek sorunumuz sürerken Uzak Doğu makinelerinin paylarını olmadık ölçüde artırması ve sanayimizin bir nevi işgal altında kalması bizi ciddi şekilde önlem almaya zorluyor” dedi. Hızla önlem alınmasını isteyen Karavelioğlu, “Dampingli ürünlerin önü ancak yüksek ilave gümrük vergilerle kesilebilir” dedi. Avrupa’nın ABD’den sonra en fazla yatırım ve ihracat yaptığı ülkenin Çin olduğuna işaret eden Karavelioğlu, şöyle devam etti: “Çin uluslararası tüm ticari mevzuata aykırı olarak tanınan ayrıcalıklar sayesinde dünyanın en büyük makine imalatçısı ve ihracatçısı haline geldi. Her ne kadar dijitalleşme ve otomasyon alanlarında ürün ve teknoloji ihtiyacı içinde olsa da Çin, klasik bir gelişen ülke olma statüsünü çoktan geride bıraktı. İmtiyazlara artık bir son verilmesi talebi her yerden yükselirken AB’nin makinecileri de haksız rekabetten şikâyetçi .”

“Çin, finansman şartlarına da uymuyor”

Çin’in OECD ülkeleri arasında mutabakatla oluşan finansman şartlarına da uymadığını anlatan Karavelioğlu, “Kredibilitesi düşük, borçlu, çevre ve sosyal normları hiçe sayan ülkelere sağladığı kredilerle ve gelişmekte olan ülkeler için sunduğu finansman paketleriyle baş edilemez bir rekabet avantajına sahip oluyor. Kamu veya özel işletmelere sağladığı devasa desteklerle gerek imalat gerekse dış ticarette birçok segmentte kapasite fazlası oluşturup, bu fazlalığı düşük fiyatlarla rakiplerini bertaraf etmek için kullanıyor” dedi.

Bazı sektör temsilcileri ise ileri teknoloji makine üretimindeki yetersizlikler ortadan kalkmadığı için ek verginin yerli üreticiyi de zora soktuğunu ve uygulamanın tamamen kaldırılmasını talep ediyor.

Takım tezgahları sektörü ise vergiye karşı

Takım Tezgahları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD) Başkanı Fatih Varlık ise, Çin ve öteki Asya ülkelerinden yapılan makine ithalatına farklı bir açıdan bakıyor. Varlık, imalatta ana üretim malı olarak kullanılan takım tezgahları tarafında uygulamanın tamamen kaldırılması konusunun hızla gündeme alınmasını talep ettiklerini bildirdi.

“Ek vergiler makinelerin fiyatlarını artırdı” Türkiye’nin özellikle sac işleme, abkant, punch, giyotin press gibi teknolojilerde kendini kanıtlamış bir pazar olduğunu belirten Fatih Varlık, ancak 5 eksen CNC ve tel erozyon gibi ileri teknolojili takım tezgahları konusunda iyi niyetli girişimler olmasına rağmen Türkiye’nin rekabet gücünün düşük olduğuna dikkat çekti. Söz konusu ileri teknolojili takım tezgahı üreticilerinin bir elin parmağını geçemediğini vurgulayan Varlık, şöyle devam etti: “Öte yandan ithal edilen bu takım tezgahlarının sadece otomotiv, havacılık, savunma sanayisi, beyaz eşya, medikal, kalıpçılık sektörlerindeki ihracatımıza katkısı çarpan etkisi ile 21 milyar dolar olarak gerçekleşti. İGV yerli ve milli üretimi desteklemek adına iyi niyetle yapılmış olsa da, bu makineleri üretmekteki yetersizlikler ortadan kalkmadığı için, makinelerin yüzde 10 daha pahalıya alınmasına neden oldu. Bu durum da bizim rekabet gücümüzü olumsuz etkilemektedir.”