Mahfi Hoca: Bizim dönemimizde para biriktirilirdi, yeni nesil harcıyor!

İktisatçı Mahfi Eğilmez, ekonomideki gelişmeleri katıldığı CNBC-e canlı yayınında değerlendirdi. Dün açıklanan eylül cari işlemler hesabına yönelik Eğilmez, "Cari denge Türkiye'nin sıkıntılı verilerinden biriydi. Genellikle açık veriyordu ama sıkıntı son yıllarda çözülmüştü. Artık büyük açıklar vermiyordu. Bu sene çok düştü” derken, düşüşün sevindirici ve olumlu olduğunu ancak olumsuz yanının da büyümenin düştüğünü göstermesi olduğunu belirtti. Eğilmez, değerlendirmesine şu şekilde devam etti:

“Biz büyük ölçüde ithalatla büyüyen bir ülkeyiz. Dolayısıyla ithalat düştüğü için bu düşüyor ama yine de cari açığın düşüyor olması iyi. Kasım aralıkta cari açık biraz artar ama buralarda kalacak gibi görünüyor.”

OPEC+’nın üretim kesintilerinin kalkması halinde petrol fiyatlarının 40 dolar olarak öngörülmesine yönelik Eğilmez, olası bir düşüşün Türkiye'ye de önemli bir etkisi olacağını söyledi.

Merkez Bankası’nın enflasyon tahmini güncellemesi

Merkez Bankası'nın 2024 yılı son Enflasyon Raporu toplantısında yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 38'den yüzde 44'e güncellemesi için Eğilmez, "Her tahmin her zaman tutmaz. Tahmin yüzde 38 yerine yüzde 44'e yükseldi. Benim tahminim de oydu zaten. Oraya doğru geliyoruz bunda tuhaf bir şey yok, tahmin düzeltilebilir” dedi.

“Bu yıl için faiz indirmek doğru değil”

Merkez Bankası’nın faiz indirimi beklentilerine yönelik Eğilmez, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Eylül enflasyon verisi belli olduktan sonra 2 puana kadar faiz indirimini savunmuştum. Şimdi o fikirde değilim. Ben enflasyonun bu aralar yüzde 40'lar seviyesine düşeceğini düşünüyordum öyle olmadı. Yıl sonu da yüzde 44 tahmin ediliyor. Ben de indirim yapılmaması gerektiğini düşünüyorum. Ocak ayını da görmek lazım. Öyle bir dönemdeyiz ki baz etkisi bittikten sonra enflasyonun düşüşünde ciddi bir gerileme oldu. Ocak ayını görmeden bir şey söylemek çok kolay değil. Bu yıl için faiz indirmek doğru değil diye düşünüyorum.”

“AVM'lerde bütün kafeler restoranlar dolu”

Mahfi Eğilmez, hizmet sektöründeki hareketlilik ve tüketimdeki talebin yumuşamamasına yönelik de şu değerlendirmede bulundu:

“Yeni nesil daha çok para harcamaya yönelik. Benim kuşağımdaki gibi biriktirelim gibi bir şey yok. Biraz carpe diem felsefesi. Börekçiler mesela tıklım tıklım dolu. Eskiden alışveriş yapanlar daha toplu gibiydi şimdi gruplaştılar. Bir zengin var. Onlarda konut talebi doğuyor. Toplamda 20-25 milyon kişi buralara yönelebilecek gelir elde ediyor. Onun altındakiler öbür harcamalar yapıyor. Eve şampuan, deterjan alıyorlar, dışardan yemek yiyorlar, borçlanıyorlar, günü geçirmeye uğraşıyorlar. Farklı farklı gruplar bunlar. AVM'lerde bütün kafeler restoranlar dolu. Oralara zenginler gitmiyor. Oralara beyaz yaka insanlar gidiyor. O yüzden her yer dolu.”

Asgari ücret tartışmaları

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay'ın "Kamu ve özel sektör ileriye dönük endeksleme yapmalı" açıklamasını yorumlayan Eğilmez, "Beklentiler olumlu olursa insanlar bunu kabul edebiliyorlar ama beklentiler olumsuzsa, insanlar hala çok yüksek enflasyon bekliyorsa gelecekteki enflasyona göre endeksleyip bunu yapacağız demek çok doğru olmuyor. O zaman ücretli kesim isyan ediyor. Diyorlar ki sen kiraları kontrol edemiyorsun, faizi kontrol edemiyorsun, bir tek bizi kontrol ediyorsun. Buralarda istisnalar yaptığınızda, kamu harcamalarını artırdığınızda insanlar bunu kabul etmiyor” dedi.

"2024 başındaki satın alma gücünün geri verilmesi gerekiyor”

Eğilmez, asgari ücret zammı ile ilgili de son çıkan formüllere değinerek "Geçmiş enflasyon + gelecek enflasyon / 2 hesabıyla yüzde 30 civarında bir artış oluyor. Ben ısrarla 2024 başında satın alma gücü neyse onun geri verilmesi gerektiğini söylüyorum. O da yaklaşık 25.000 TL'ye geliyor" dedi.

“Trump'ın başkanlığının bize ilk etkileri olumlu"

Eğilmez, “Donald Trump'ın uygulayacağı ekonomi politikaları dünya için sıkıntılı. Trump'ın gelmesiyle iki şey değişti. Biri dolar değer kazandı. Doların değer kazanması ABD için çok da iyi bir şey değil tabii” derken değerlendirmesin şu şekilde sürdürdü:

“Diğeri de kripto paralar uçtu gitti. Trump başta bu işe karşı gibiydi sonra değiştirdi fikrini. Kripto paraları destekledi. Borsalar yükseldi. O bütün dünyaya olumlu yansıdı. Bize ilk etkileri olumlu. Bizim borsa da yükseldi. Sanki beklentiler Trump'la ilişkilerin Türkiye'de geçmişe göre daha iyi olacağı yönünde. Tersine görüşler de var ama genel olarak lehte olacağı düşünülüyor.”