Lahmacun lüks, Adana dürüm yok oldu: Ekonomi yemek siparişlerini değiştirdi!
Ekonomide özellikle son 5 yılda yaşanan değişim, yemek siparişlerini de etkiledi. Yemek Sepeti’nin her yıl açıkladığı yemek istatistiklerindeki değişim ilgi çekti. Türk fast foodu lahmacun önceliğini kaybetti Et dönerin yerini tavuk döner alırken, Adana dürüm sıralamadan yok oldu.
Şeyda Uyanık |ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Enflasyondaki yükseliş hem gıda fiyatları üzerinde çok etkili olurken, diğer yandan da alım gücündeki düşüş orta sınıfı etkiledi.
Özellikle ofislerde öğle yemeği için ve yine beyaz yakanın akşamları da yoğun kullandığı Yemek Sepeti uygulamasında her yıl lezzet haritası ya da yemek istatistikleri adı altında açıklanan en çok sipariş edilen yemeklerdeki son 5 yıllık değişim ilgi çekti.
Gıda fiyatlarındaki artış
2018 yılında başlayan enflasyonda yükseliş 2021 sonrasında hızlanırken, 2024’ün son çeyreğinde gerileme sürecine girse de istenen hızda ilerlemiyor. Özellikle dar gelirlinin en büyük harcama kalemlerinden olan gıda fiyatlarındaki değişim ilgi çekiyor.
Ekonomim.com’un derlediği TÜİK verilerine göre, 2020 Kasım ile 2024 Kasım arasında enflasyon yüzde 433 oranında olurken, gıda kalemindeki artış yüzde 541 oranında oldu.
Dar gelirlinin tüketim harcamalarında yüzde 36,6 oranında olan gıda harcaması üzerinde de etkisi yüksek olan gıda fiyatlarındaki artış yemek siparişlerini de değiştirdi.
Siparişlerde “et” yok oldu
Yemek Sepeti’nin 2020 yılındaki siparişlerinde ilk 3 sırayı döner, lahmacun ve Adana dürüm almıştı. 3’ü de kırmızı et ile yapılan bu ürünlerden sadece lahmacun ilk 3’te kaldı ancak geriledi.
2021 yılında da bu üç ürün üst sıralarda yerini alırken, sıralama, Adana dürüm, lahmacun ve döner olarak değişti.
2022’de ise lahmacun ilk sıraya çıktı. İkinci sıraya ise tavuk döner gelirken, 3’te de dürüm yer aldı.
2023 ve 2024 sıralamaları ise aynı şekilde olurken, tavuk döner de dürüm halinde ilk sırada yerini aldı. İkinci sıraya ise burger gelirken, 3’te lahmacun görüldü.
En yüksek sepet tutarları da yükseldi
2020 yılında tek seferde en yüksek sepet tutarı ile sipariş 4.600 TL olmuştu. 2021 yılında tek seferde en pahalı yemek siparişi 6.250 TL’lik oldu. 2022’de de 7.464 TL olan en yüksek tutarlı sipariş 2023 yılında 26.098 TL’ye çıktı. 2024 ise en yüksek tutarlı sipariş 20.138 TL oldu.
Tavuk döner fiyatı
Et döneri fiyatlar nedeniyle tahtından eden tavuk dönerin fiyatı da artık ucuz değil. 5 yıl önceki döner fiyatını da aşmış durumda görünen tavuk dönerin fiyatları nasıl değişti?
Zincir bir markanın 2020 yılında 75 gramlık dürüm tavuk döner menü fiyatı 20,50 olurken, 2021 yılında içinde 55 gram et bulunan yarım ekmek menüsünün fiyatı 21 TL oluyor. Bir nevi “shrinkflation” ile fiyat uygun tutulmaya devam etse de sonrasında çok mümkün olmuyor.
2022 yılında yüzde 162 oranında artışla yarım ekmek tavuk dönerin fiyatı 55 TL’ye çıkarken, 2023’te artış oranı yüzde 38 ve fiyat 76 TL oluyor.
2024 yılında ise yarım ekmek menü yıllık bazda yüzde 124 oranında artışla 170 TL olurken, 2020 yılındaki dürüm menünün fiyatı 5 yılda yüzde 900 oranında artarak 205 TL oluyor.
Et fiyatlarındaki artışın daha yüksek olduğu göz önüne alındığında tavuk dönerin de bu artışlarla yakında yerini hangi yemeğe bırakacağı merak konusu oluyor.