Kriz masası kuruldu: Türk TIR’ları ve gemiler dönüş yolu arıyor

AYSEL YÜCEL

Rusya’nın sabah saatlerinde Ukrayna'ya askeri operasyon başlatmasının ardından, bölgeye yönelik taşımacılık faaliyetleri de durduruldu. DÜNYA’nın KOSDER ve UND yetkililerinden edindiği bilgiye göre; bölgede bulunan 300’e yakın Türk TIR’ı ve 10’dan fazla Türk sahipli gemi Türkiye’ye dönmenin yollarını arıyor.

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) yetkilileri, 300’e yakın Türk TIR’nın bölgede olduğunu bildirdi. Bu TIR’ların bir kısmı direkt Ukrayna’ya, büyük bir kısmı ise Ukrayna üzerinden Rusya ve Belerus’a gitmek üzere yola çıkmıştı.

Ticaret Bakanlığı bünyesinde bir kriz masası oluşturulduğu bilgisini veren UND yetkilileri, Türk şoförlerin Türkiye’ye geri dönüşünü sağlayacak alternatif yolların değerlendirildiğini açıkladı. Uluslararası Karayolu Taşımacılık Birliği (The International Road Transport Union-IRU) da bir duyuru yayımlayarak Ukrayna’da ülke genelinde olağanüstü hal ilan edilmesi nedeniyle taşımacılık operasyonlarına kısıtlamalara getirilebileceği belirtti. IRU, taşımacıların, ülkeye giriş-çıkış ve transit prosedürleri hakkında resmi bir açıklama yapılana kadar ilgili bölgelerden operasyon planlamamaları konusunda uyarı yapıldı. UND de bu duyuruyu kendi web sitesi üzerinden Türk nakliyecilerle paylaştı.

“Limandaki gemiler hareket edemiyor”

Diğer yandan, savaş nedeniyle Ukrayna’nın tüm limanları kapandığı için bölgede olan Türk sahipli gemiler de Türkiye’ye dönmek için harekete geçti. DÜNYA’ya konuşan Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği (KOSDER) Başkan Yardımcısı Hakan Çendik, üyelerinden gelen bilgilere göre şu anda bölgede 10’dan fazla Türk sahipli geminin olduğunu belirtti. Çendik, Ukrayna açıklarında demirleyen Türk sahipli gemilerin dönüşe geçtiğini, ancak limana yanaşan gemilerin ise beklemede olduğunu söyledi. Liman otoriteleri limanları giriş-çıkışa kapattığından limandan ayrılma işlemleri yapılamıyor. KOSDER yetkilileri, Ukrayna limanlarında mahsur kalan gemilerdeki mürettebatın güvenli bir şekilde ülkeye dönmesi için Dışişleri Bakanlığı ile temas halinde. Çendik'in verdiği bilgilere göre, kapanan bir Rus limanı yok ancak, azov denizinin gemi trafiğine kapanması gündemde.

 Uçak seferleri de durdu

Ukrayna hava sahasının kapanması nedeniyle Türkiye’den bu ülkeye yapılan havayolu seferleri de durdurulmuştu. THY, Ukrayna hava sahasının kapatılması nedeniyle bugünkü tüm Ukrayna seferlerini iptal etti.

Nakliyeciler Rusya’ya Ro-Ro hattı talep etmişti

Diğer yandan Türk nakliyeciler önceki gün DÜNYA’ya yaptığı açıklamada Rusya ile Türkiye arasında bir Ro-Ro hattı kurulmasının aciliyetine vurgu yapmıştı. Çünkü Ukrayna, Türkiye’nin yıllık yaklaşık 40 bin TIR seferi yaptığı Rusya’ya yönelik taşımalarda en önemli transit ülke konumunda.

Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği'nin (UTİKAD) Başkanı Ayşem Ulusoy da  Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimin navlun artışına neden olacağını belirterek şu açıklamayı yapmıştı: “Savaş çıkması durumunda bu ülkeye yönelik taşımalarda alternatif güzergahların ivedilikle belirlenmesi, mevcut rotalardaki geçişler için gerekli önlemlerin alınması gerekiyor. Gürcistan’ın Verhniy Lars Kapısı ve Azerbaycan Derbent Kapısı alternatif güzergahlar olarak öne çıksa da uzun vadede sorun yaşanacak. Çünkü her iki kapı da yük trafiğinin bu yöne kayması durumunda hem teknolojik altyapı hem de araç beklemeleri için yetersiz kalacak. Rusya ile ticaret hacmimizin yaklaşık yüzde 60-65 kadarının Ukrayna üzerinden sağlandığını göz önüne aldığımızda bu iki kapıda çok ciddi birikmelerin yaşanması olası. Burada kapı geçişlerinin ve transit sürelerin en az 10 gün kadar uzaması söz konusu olabilir. Navlunların da bu sıkıntılardan dolayı yüzde 40-50 oranında yükselmesi olasılığını da göz ardı etmemekte fayda olacak. Başka bir alternatif ise Belarus ve Polonya’nın HUB olarak kullanılması olabilir. Bu rotalar üzerinden Rusya’ya varış sağlanabilir.”