Kolonya, sirke, makarna ve bakliyat stokladık
Ipsos, koronavirüs tedirginliğinin tüketimde yarattığı tabloyu ortaya koydu. Aylık Ipsos Hane Tüketim Paneli verilerine göre, stoklamada kolonya, sirke, makarna ve bakliyat öne çıktı. Bu ürünlerde artış yüzde 300’e kadar çıkıyor. Toplam alışveriş büyümesinin 4’te 1’i makarnadan geldi.
İBRAHİM EKİNCİ
Dünya koronavirüsü salgını ile baş etmeye çalışıyor. Hem hükümet önlemleri kapsamında gelen kısıtlamalar, hem de sağlık otoritelerinin tavsiyesi ile evlere kapanmalar en yaygın ve etkili tedbir olarak öne çıktı. Haftalarca, hatta aylarca evlerinden çıkamayabileceklerini düşünen tüketici hem hijyen ürün, hem de yiyecek stokuna yöneldi. Dünyanın hemen her tarafından boşaltılmış market rafları, “sen aldın bana kalmadı” kavgalarının fotoğrafları yağıyor.
Türkiye’de de durum benzer
Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye’de koronavirüs görülmüştür açıklamasını yaptığı 10 Mart sonrası hane halkı alışveriş davranışlarında belirgin değişimler gözlendi. Eve kapanma, öncesinde özellikle 11, 16 ve 17 Mart tarihleri arasında tüketici makarna alımına yüklendi.
Okulların tatil olması ve “Evde Kal Türkiye” söylemlerinin yayılması ile birlikte özellikle 16- 17 Mart tarihlerinde satın alımdaki hareketlilik arttı. İlk tepki ile alınan kategorilere ek olarak dondurulmuş gıda, toz şeker, sıvı yağ ve çöp torbası alımında artış oldu. Ancak iş stok yapmaya dönüşünce tablo yeniden değişti. En çok artan kategoriler arasında başı virüsten korunmak ve dezenfekte olmak için kullanılan ürünlerden kolonya ve sirke çekiyor. Sonrasında ise gıda ürünlerinden evde stoklanabilen makarna, bakliyat ve un gibi ürünlerde artış görülüyor. Toplam alışveriş büyümesinin 4’te 1’i makarnadan geldi. Yine bu dönemde en çok satın alımı olan diğer kategoriler şunlar: Bisküvi, süt, çikolata kapamalı ürünler, peynir, ev temizlik ve kağıt ürünleri.
“Belki de düzeni değiştirecek bir dönem yaşıyoruz”
Konuyla ilgili olarak Ipsos’un Türkiye CEO’su Sidar Gedik şu değerlendirmeyi yaptı: “Sağlık boyutu başta olmak üzere sosyal ve ekonomik etkileri ile tarihe geçecek ve belki de düzeni değiştirecek bir dönem yaşıyoruz. Koronavirüs (Kovid-19) salgını toplumda tutum ve davranış değişikliklerine neden olabilir, oluyor ve olacaktır. Ne kadar süreceğini henüz kestiremediğimiz bu dönemde yanıtlanması gereken yeni sorular var; öyle ki bazı soruları henüz düşünemedik bile. Davranış ve tutumda oluşabilecek trend değişiklikleri mevcut gerçeğin yansımasıdır. Bazı sektörler veya kategorilerde hiçbir değişiklik olmazken bazıları bu değişiklikleri görebilir. Sonuçta bu değişiklikler bireyin değişen doğasındaki yeni gerçeği yansıtır.”
Bu gerçeklerin bazılarının kalıcı olabileceğini ve bundan sonraki ‘normalin’ ilk hali olduğunun da unutulmaması gerektiğini dile getiren Gedik, “Salgına dair yayınlanan çeşitli istatistikleri incelerken araştırmanın gidişatı anlamakta ne kadar önemli olduğunu fark ediyoruz. Hepimiz sürekli olarak gidişata dair güvenilir veri ihtiyacı içindeyiz. İşte bu yüzden biz Ipsos olarak güvenli yöntemler ile yapacağımız bilimsel araştırmalar ile toplumun nabzını tutup bilgi boşluğuna alan tanımayacağız” dedi.