KKM ile zaman satın alındı, sürdürülebilirliği belirsiz

Hüseyin GÖKÇE

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, Kur Korumalı Mevduat yöntemiyle bir nevi zaman satın alındığını belirtirken, bunun ne kadar sürdürülebileceğinin belirsiz olduğunu söyledi. Doğalgazda kademelendirme sistemiyle OSB’lere uygulanan yüksek tarifeyi Cumhurbaşkanına şikayet ettiklerini belirten Özdebir, ücretteki her artışın enfl asyonu tetikleyeceğini ancak işverenlerin de enfl asyon artışını telafi edeceklerini düşündüğünü söyledi. Özdebir, büyük miktarda ithalat yapılan Rusya’dan alınacak ürünlerin parasının, turizm sektöründe Ruslara verilecek hizmetlerle mahsup edilebileceği yönünde öneride bulundu.

Asgari ücrete ara zam fikri

Afyon’da gerçekleştirilen ASO Meslek Komiteleri toplantısı kapsamında gazetecilerle bir araya gelen Nurettin Özdebir, bir çok işletmenin asgari ücret artışı yapmadan kendi ücretlerinde düzeltme yaptığını söyledi. Çalışanların mutluluğu arttıkça verimliliğinin de arttığına dikkat çeken Özdebir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çalışanların enfl asyona karşı ezdirilmeyeceğine yönelik açıklamalarına dikkat çekti. Asgari ücrette ara dönem artışı yapabilmek için yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğuna değinen Özdebir, enfl asyonun birkaç ay daha yükseleceğini kaydederek, “Yıllık ortalama yüzde 50 civarında olur ancak bununla birlikte yüzde 50 artırılan asgari ücret de erimiş oluyor. Ben işletmelerin bunu telafi edeceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Ücretteki her artışın enfl asyonu da tetiklediği yönünde paradoks bulunduğunu ifade ede Özdebir, üretici enfl asyonunun tüketici enfl asyonundan yüksek olmasını ‘stoktaki enfl asyon’ olarak tanımladı.

3 kişi yerine 2 kişi çalıştırma

Şirketlerin çalışanları aç bırakamayacağını dile getiren Özdebir gerekirse 3 kişi yerine 2 kişi çalıştırarak, çalışanların ihtiyacını gücü yettiği ölçüde karşılayacağını bildirdi. Yanı sıra işverene yönelik yapılması gereken şeylerin de olduğunu ifade eden Nurettin Özdebir, hammadde fiyatının 3 katına çıktığını belirtti ve “Bir çok sektörde sermaye ihtiyacının 3 katına çıkmasına rağmen, işletme sermayesini 3 kat artıramadı” diye konuştu. Özdebir aynı dönemde bankaların kredi limitlerini artırmadıkları gibi tam tersine ipotek olarak gösterilen varlıklarındeğerlerinin düşürüldüğünü bildirdi.

Üretici-tüketici makası açılacak

Özdebir, buğday, ayçiçeği, demir, hurda gibi ürünlerde Avrupa ve Türkiye’nin en büyük tedarikçileri olan iki ülkenin savaş durumunda olmasının da enfl asyonda üretici/tüketicisi makasının daha fazla açılmasını sağlayacağını söyledi. Sanayide bütün sektörlerde olmasa da makine, konstrüksiyon gibi alanlarda çarkların hızlı şekilde döndüğü bilgisini veren Özdebir, “İhracat güzel gidiyor, kime sorsan önümüzdeki bir kaç ay üretim programının dolu olduğunu söylüyor” ifadelerini kullandı.

Rusya, çocuk bezi istiyor

Rusya’da iş yapan müteahhitlerin devlete ve kendi namlarına yaptıkları işlerde sıkıntı beklenmediğini söyleyen Nurettin Özdebir, buna karşılık özel yatırımlarda frene basıldığını belirtti. Rusya’dan kendilerine çocuk mamasından inşaat demirine kadar acil ihtiyaç talep listesi geldiğini anlatırken, Rusya’ya yaptırım uygulamayan ender ülkelerden biri olan Türkiye’nin taleplerin ne kadarını karşılayabileceğinin önemli olduğunu, dünya kamuoyunun ne kadar izin verebileceğinin belli olmadığını söyledi. Sanayicilerin enerji maliyetlerinin olağanüstü arttığını ancak OSB’lerde kademeli fiyatlar sebebiyle çok daha yüksek artış oranı yaşandığını ifade eden Nurettin Özdebir, “Haksız uygulamayı Cumhurbaşkanı ve sayın Varank’a söyledik. “Uğraşıyoruz” dediler ama şu ana kadar henüz bir ilerleme sağlanamadı.

Döviz 30-40 liraya çıkabilirdi

Kur Korumalı Mevduat sistemine yönelik de değerlendirmede bulunan Nurettin Özdebir, kur farkı gelirinin vergiden muaf tutulmasının işletmelerin hoşuna gittiğini söylerken, şirket dönüşümünün şahıs dönüşümünden yüksek olduğunu ifade etti. Bu sisteme biraz da mecburiyetten geçildiğini dile getiren Özdebir, “Döviz açığı vardı hem de gelen para azalırken böyle bir karar alınmasaydı; döviz 30-40 lira olurdu. Ancak KKM ne kadar sürdürülebilir bilmiyorum, bu operasyonla şimdilik zaman satın alınmış oldu. Türkiye algısıyla ilgili düzenleme olursa, Karadeniz ve Akdeniz’de yeni rezervler bulunursa bu sistem başarılı olur” dedi.

Sanayi politikasının güncellenmesi zorunlu

Nurettin Özdebir, Meslek Komiteleri Ortak Toplantısında yaptığı konuşmada başta kurdaki hareketlilik olmak üzere gelişmelerin sanayicinin moralini bozduğunu söyledi. Yaşanan son gelişmelerin sanayiye yönelik uygulanan strateji ve politikaların güncellenmesini zorunlu kıldığını dile getiren Nurettin Özdebir, hükümetlerin performanslarının çevri kirliliği, ekolojik denge yerine milli gelirdeki gelişmelerle ölçülmesinin çok doğru olmadığını bildirdi. AB Yeşil Mutabakatı ve sınırda karbon düzenlemesine ilişkin de bilgiler veren Özdebir, bunun ASO üyelerine etkileri yönetilmesi projesine başladıklarını öncelikli olarak risk analizi çalışması yapılacağını söyledi. Türkiye’nin yabancı yatırımcı çekmesinde hukuk sisteminin de önemli olduğuna değinen Özdebir, yabancı yatımcıları ülkeye çekecek hukuki- ekonomik yapısal reformların devreye alınması ve ekonomi politikalarının öngörülebilir olması gerektiğini anlattı. ASO’nun fiili olarak destek verdiği, yeni nesil nükleer teknolojisiyle ilgili gelişmeleri de paylaşan Nurettin Özdebir, elektriğin tüketildiği yerde tüketilmesine imkan sağlayacak santrallerde patlama riskinin bulunmadığını belirtti. Ergimiş tuz reaktörleri denilen sistemin Türkiye’de bolca bulunan toryum ile de çalışabildiğini ifade eden Özdebir, ASO’nun bu konuyla ilgili şirket kurması için yönetimin ASO Meclisi tarafından yetkilendirildiği bilgisini verdi. Özdebir, ABD’nin bu teknolojiyle ilgili firmaları toplayarak her birine 300’er milyon dolar hibe verdiğini bildirirken, bu aşamada Türkiye’de prototip santral üretimi için 10 milyon dolarlık yatırımın yeterli olacağını vurguladı.