Keler: BIST, değerlemede ucuz kaldı

DÜNYA/İSTANBUL

Türkiye’de özellikle pandemi döneminde borsaya artan yerli yatırımcı ilgisi Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB) de gündeminde. TSPB Başkanı Alp Keler, yatırımcının mevduattaki negatif faiz, artan dijital imkanlar ve hükümetin sermaye piyasasını destekleyen adımlarıyla farklı yatırım araçlarına ilgi gösterdiğini dile getirerek mayısta 1.5 milyona ulaşan yatırımcı sayısında artış trendinin haziranda da sürdüğünü vurguladı. Keler, borsada oranı yüzde 65’lerden yüzde 52’ye gerileyen yabancı yatırımcıların dönüşü için de şunları söyledi: “Bizim piyasaların zenginleşmesi ve derinleşmesi için yerli ve yabancı yatırımcıya ihtiyacımız var. Doğru adımlar atılırsa borsada değerlemenin ucuz olduğu ortamda yabancı gelecektir. Ödünç piyasasının gelişmesi önemli, açığa satış, efektif ve her türlü yatırımcıyı çekecek işleyen bir piyasa olmalı” diye konuştu.

Yatırımcı ana eksene koyulmalı

Sermaye piyasasının geleceğinin yatırımcının bilinçlenmesinden geçtiğini söyleyen Keler, yatırımcı ve yatırımcı haklarının ön planda tutulması gerektiğini vurguladı. Sermaye piyasası olarak ana eksene yatırımcıyı koyup önce yatırımcı olarak yola çıkılması gerektiğini vurgulayan Keler, “Sermaye piyasası yatırımcılarının arttığı döneme girdik. Gerek fon gerek hisse senedi işlem yapan yatırımcı arttı. Verilere bakıldığında büyümenin BIST100 dışındaki hisselerde olduğunu görüyoruz. Bu potansiyeli genele yayılan hisselerde de görmemiz gerekiyor, böylece daha sağlıklı uzun vadeli derinleşmiş piyasa oluşacak” dedi.

Hisse senedi risksiz yatırım değildir

Yatırımcı profilinde de gençlerin öne çıktığını belirten Keler, bunun dünyada da böyle olduğunu kaydetti. Sermaye piyasasının risksiz olmadığını riskli bir ürün olduğuna dikkat çeken Keler, şunları söyledi: “Bireysel yatırımcının riskleri ayrıştırabilmesi bilinçlenmesi gerekiyor. Hisse senedi çok iyi bir yatırımdır ama hisse senedi yatırımının bilinçli yapılması önemli. Yatırım şans işi değil risksiz yatırım diye bir şey yok. Yatırım yaparken sabit getirili yatırım araçlarına göre bir miktar daha fazla risk aldıklarını bilmesi lazım. Tüyo, söylenti, kısa vadede para kazanmaya yönelik yatırımların ikinci planda olması gerektiğini düşünüyoruz. Yatırımcılarımıza çok önemli görevler düşüyor ama sadece yatırımcılara değil bu işte görev alan sermaye piyasası şirketlerine de çok büyük görev ve sorumluluklar düşüyor.”

Türkiye borsası ucuz kaldı

Son dönemde hisse senetleri arasında ayrışma yaşandığını 1 getiride BIST 30 yüzde 8 iken BIST 100 dışı hisselerin yüzde 112 getiri sağladığını kaydeden Keler, bunun genele yayılması gerektiğini vurguladı. Türkiye borsasının değerleme olarak genel olarak dünyadaki tüm ülkelere göre ucuz kaldığını söyleyen Kelen, bu piyasadan da yararlanmak isteyen yatırımcılar gördüklerini ve bunun büyük kısmının kalıcı olduğunu düşündüğünü dile getirdi.

Yeni yatırımcının kalıcı olması için de sektör olarak bilgilendirme, araştırma, danışmanlık alanlarına yatımı yapmaları ve doğru yönlendirmeleri gerektiğini ifade eden Keler, “Yabancının satışları 4 milyar dolar civarında satışı söz konusu. Başka piyasalarda fırsat buldu ve yabancı geri çekebilmek için etkin işlemesi fiyatlama mekanizmasının doğru oluşması gerekiyor. Değerleme olarak uygun olduğumuzu görüyoruz. İçerdeki ve dışardaki yatırımcıya ihtiyacımız var” dedi.

YATIRIMCIYI KORUMAK İÇİN NELER YAPILMALI

TSPB yatırımcının korunması ve kalıcılığının sağlanması için iki ana başlıkta önerilerini sıraladı.

YATIRIMCIYA 

Kurum seçerken
- TSPB üyesi bir aracı kurum banka portföy yönetim şirketlerinde yatırım hesabı aç
- Ücret komisyon ve kesintileri dikkatle incele
- Lisanslı yatırım danışmanlarını tercih et

Yatırım yaparken
- Riskini belirle
- Yatırım stratejisi oluştur
- Farklı araçlardan sepet yap
- Kısa vadeli al-sattan kaçın uzun vadeli yatırım hedefle
- Arkadaş sosyal medya tavsiyesi ve tüyo ile yatırım yapma
- Araştırmaları ve KAP açıklamalarını oku
- Lisanslı yatırım danışmanlarına danış
- Yatırımcı haklarını öğren

Yatırım sonrası
- MKK’dan hesabını yönetebileceğini bil
- Hesap bilgilerini, şifrelerini paylaşma
- Yetkisiz tavsiyenin suç olduğunu bil
- Bilgi almak için TSPB’ne başvurabilirsin

ÜYELERE

- Meslek ilkelerine etik değerlere uyulmalı
- Eğitimle çalışanları desteklemeli
- Araştırma ve danışmanlık bölümüne yatırım yap geliştir, teşvikler sağlanabilir
- Yatırımcıları eğit ve bilgilendir
- Yatırımcının profiline uygun olmayan ürünleri öneme
- Yatırımcıyı doğru ve sağlıklı ürünlere yönlendirecek teknolojik çözümler üret
- Yatırımcıya değer kat, ilişkinde uzun vadeli hareket et
- Piyasanın gelişimini olumsuz etkileyen işlemlere ortam sağlama
- Piyasanın derinleşmesi için sürdürülebilir politikalarla hareket et

3.5 milyar dolarlık yatırım riskte

TSPB Başkanı Keler, dünyada belirli yatırım fonlarının yani pasif fonların sadece MSCI endeksleri içindeki ağırlığa göre yatırım yaptığını hatırlatarak “MSCI’da son yıllarda Türkiye’nin ağırlığının çeşitli nedenlerden dolayı azaldığını gözlüyoruz. Son dönemde dünyada büyük halka arzların gelmesiyle beraber oldu bu. Endeks değiştirme açıklaması önemli. Bu endeks sayesinde 3.5 milyar dolar civarında yatırım söz konusu ama bu yatırımın çıkması hemen olacak bir şey değil. Bu açıklama yakından takip edilmeli” diye konuştu. Bazı ülkelerde de açığa satış yasağının uygulandığını ancak kaldırıldığını kaydeden Keler, açığa satış imkanı verilmesini olumlu gördüklerini ifade etti.

Her 60 kişiden 1’i hisse senedi yatırımcısı

TSPB Başkanı Keler’in toplantıda yaptığı sunumda verdiği bilgilere göre yatırımcı sayısı artıyor. Her ay 1 kere işlem yapanların sayısı da geçen yıl mayısta 343 bin iken şimdi 790 bine çıktı. VİOP’ta her ay bir kere işlem yapan sayısı da 22 binden 30 bine yükseldi. Borsa İstanbul’un değerlemesi konusunda da araştırma yaptıklarını belirten Keler, fiyat kazanç oranları incelendiğinde Türkiye’nin gelişmekte olan ülkeler arasında değerleme olarak ucuz olduğunu belirtti. Şu anda her 6 kişiden 1 kişide emeklilik fonu, 20 kişiden 1’inde yatırım fonu olduğunu söyleyen Kelen, 18 yaş üzeri 1000 TL üzeri hisse senedi sahiplerinin ise her 60 kişiden 1 kişi olduğunu belirtti.