Kamu bankalarının kârının yarısı gitti

Şebnem TURHAN

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankacılık sektöründe eylül ayı itibariyle net kar 56 milyar 981 milyon lira oldu. Geçen yılın yanı dönemine göre sektörün net karı yüzde 22,7 büyürken kamu mevduat bankalarının net karı yüzde 56 azaldı. Geçen yıl aynı dönemde 12.5 milyar lira net kar eden kamu mevduat bankalarının net karı bu yıl 5.5 milyar lirada kaldı.

BDDK eylül ayına ilişkin bankacılık sektörü verilerini yayımladı. Buna göre Eylül 2021 döneminde bankacılık sektörünün, aktif büyüklüğü 7 trilyon 46 milyar 833 milyon TL oldu. Sektörün aktif toplamı 2020 yılsonuna göre 940 milyar 392 milyon TL arttı.Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 17,37 büyüme gerçekleşti. Eylül 2021 döneminde en büyük aktif kalemi olan krediler 4 trilyon 38 milyar 148 milyon TL, menkul değerler 1 trilyon 191 milyar 463 milyon TL olarak hesaplandı. 2020 yılsonuna göre sektörün toplam aktifi yüzde 15,4, krediler toplamı yüzde 12,9, menkul değerler toplamı yüzde 16,5 oranında arttı.

Mevduatta yüzde 19 artış

Bankaların kaynakları içinde, en büyük fon kaynağı durumunda olan mevduat 2020 yılsonuna göre yüzde 18,9 artışla 4 trilyon 106 milyar 751 milyon TL olarak hesaplanırken 2020 yılsonuna göre özkaynak toplamı yüzde 9,2 artışla 654 milyar 943 milyon TL’ye ulaştı. Eylül 2021 döneminde sektörün dönem net kârı 56 milyar 981 milyon TL, sermaye yeterliliği standart oranı ise yüzde 17,30 seviyesinde oldu.

Sektörün dönem net karında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,7’lik artış yaşanırken bu büyümeyi yerli özel ve yabancı mevduat bankalarının net karlarındaki artış sağladı. Kamu mevduat bankaları ise bu yıl geçen yılki kar rakamlarını yakalamaktan uzak görünüyor. Geçen yılki genişleyici para politikaları ve düşük faizli kredi kampanyalarıyla kamu mevduat bankaları öne çıkmıştı. Ancak 2021’de sıkı para politikası adımlarının devreye girmesi düşük ve uzun vadeli kredi faizleriyle yüksek mevduat faizi fonlaması kamu mevduat bankalarının net karlarında gerileme yaşanmasın neden oldu.

Kamuda net dönem karı 5.5 milyar lira

Eylül 2021 itibariyle kamu mevduat bankalarının net dönem karı 5 milyar 471 milyon lira seviyesinde. Geçen yıl eylülde bu raakam 12 milyar 451 milyon lira idi. Ağustosta ise kamu mevduat bankalarının net dönem karı 5 milyar 93 milyon lira seviyesindeydi oldukça küçük bir artış yaşandığı söylenebilir bir ayda. Yıla neredeyse karsız başlayan kamu mevduat bankaları geçen yılın tamamında ise 15.5 milyar lira net kar elde etmişlerdi.

Kamu bankalarının aksine yerli özel ve yabancı mevduat bankaları 9 ayda net karını yüksek oranlarda artırmayı başardı. Yabancı mevduat bankaları eylülde net dönem karını 18 milyar 383 milyon liraya yükseltirken geçen yılın aynı dönemine göre net karını yüzde 67,6 arttırmayı başardı. Geçen yıl yabancı mevduat bankalarının eylül itibariyle net dönem karı 10.9 milyar lira seviyesindeydi. Yerli özel mevduat bankalarının ise net dönem karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47,6 arttı. Bu yıl eylülde yerli özel bankaların net dönem karı 23 milyar liraya ulaştı. Geçen yıl aynı dönemde 15 milyar 581 milyon lira seviyesindeydi.

Takibe dönüşüm oranı 3 yılın en düşüğü

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aylık verilerine göre eylül döneminde kredilerin takibe dönüşüm oranı yüzde 3,54 oldu. Bu Kasım 2018’deki yüzde 3,70’lik takibe dönüşüm oranının ardından görülen en düşük seviye olarak hesaplandı. BDDK’nın sorunlu kredileri takibe atma süresinde sağladığı esneklik 30 Eylül itibariyle sona erdi. Ancak 31 Aralık’a kadar bazı istisnalar uygulanacak. Yine de sektör temsilcileri ekim ayı ile beraber kredilerin takibe dönüşüm oranında yeniden artış yaşanmasını bekliyor. BDDK’nın haftalık verilerine göre de takipteki kredi miktarı 151.1 milyar lira seviyesinde.