Kahramanmaraşlı çelik eşya üreticisi endişeli

MERVE YİĞİTCAN / KAHRAMANMARAŞ

Tüm Türkiye’yi yasa boğan 6 Şubat depremlerinin merkez üssü Kahramanmaraş, afetin üzerinden geçen 1,5 yılda ekonomik olarak hala tam olarak ayağa kalkabilmiş değil. Yoğun göç nedeniyle birçok işletme tam kapasite ile çalışamazken, işletme sermayesi sıkıntıları yoğun olarak hissediliyor. Kahramanmaraş’ta tekstilden sonra gelen ikinci büyük sektör çelik… Kent özellikle mutfak pişirme grubu ürünlerinde İstanbul ile birlikte Türkiye’nin iki üretim merkezinden biri…

Avrupa’nın en büyük tencere üretim kapasitesine sahip tesisi ile Türkiye’nin en fazla cezve üreten tesisine ev sahipliği yapan kentteki çelik mamul üreticileri son dönemde yaşanan paslanmaz çelikteki antidamping tartışmalarından endişeli. Üreticilerinin daveti ile bir grup gazeteci Kahramanmaraş’ta çeşitli temaslarda bulunma fırsatı edindik. Verilen bilgiye göre, Kahramanmaraş’ta ana hammaddesi paslanmaz çelik olan 50’den fazla mutfak eşyaları üreticisi var. Bu üreticiler 3 binden fazla kişiye de istihdam sağlıyor.

“Üretim hatları durur”

Paslanmaz çelikten mutfak pişirme ürünleri üreten ve 200 kişiye istihdam sağlayan Görgel Metal’in yönetim kurulu başkanı Murat Görgel “Firmalarımız depremden, mevcut ekonomik şartlardan zaten etkileniyor. Üstüne de ek gümrük vergileri gündeme geliyor” dedi. Maliyetlerin de her geçen gün arttığını kaydeden Görgel, şöyle devam etti: “Dünyada rekabet şartları zorlaşıyor. Örneğin ihracat pazarımız olan Mısır üretime başladı. Onlarda işçilik maliyetleri 200 dolar bizde 1000 dolar. Bir de ana ham maddemiz paslanmaz çeliğe ek vergi gelirse biz nasıl rekabet edeceğiz. Posco Assan TST tarafı bize ‘DİR kapsamında ürün alıp, ihraç edebilirsiniz’ diyor. İhracat DİR ile çözülse dahi iç pazar ne olacak? Eğer antidamping vergisi konuşulduğu gibi yüzde 25’e çıkarsa ürettiğimiz ürünler raflarda yüzde 25-30 zamlanır. Sadece Kahramanmaraş’ta yüzlerce kişi işsiz kalır. Üretim hatları durur.

Biz Çin’den 100 TL’ye değil, Posco Assan TST’den 110 TL’ye paslanmaz çelik almaya razıyız. Türkiye’deki bir firma kazansın diye hareket ederiz. Ancak daha fazla fiyata satmak istiyorlar. Bunu kabul etmemiz çok zor.”

“Pazarlarımızı kaybedeceğiz”

Bölgede 50 kişiye istihdam sağlayan çelik mutfak eşyaları üretimi yapan Nef Madeni Eşya firmasının ortağı Cenk Toktay da diğer üreticiler gibi antidamping vergisinden endişeli. Deprem döneminde üretim merkezlerinin yıkıldığını, sağlam kalan makineleri Gaziantep’e taşıyıp 6 ay kadar her gün çalışanlarıyla beraber bu kente gidip gelerek üretime devam etmeye çalıştıklarını anlatan Toktay, yeni üretim tesisi yaparak Kahramanmaraş’a döndüklerini, ancak böylesine zorlu bir dönemden çıkmaya çalışırken, paslanmaz çelikteki ek vergiler ve anti-damping soruşturmalarıyla uğraştıklarını dile getirdi. “Bizi önce deprem şimdi ise ek vergiler vurdu” diyen Toktay, şu ifadeleri kullandı: “Paslanmaz çeliğin ham fiyatı Türkiye’de 2 bin 600 dolar. Çin’de aynı ürün 1700 dolar. Buna rağmen ihracatta rekabet etmeye çalışırken, hala vergi oranlarını bir firma artırmak istedi diye soruşturma başlatılıyor. Eğer konuşulan ek vergiler getirilirse paslanmaz çeliğin ton fiyatı 3 bin 200 dolar seviyelerine gelecek. Hem ihracat pazarlarımızı kaybedeceğiz hem de iç piyasada ürünlerimiz zamlanacak. Üretme şansımız kalmayacak.”

"Soruşturma bir an önce sonlandırılmalı"

Yılbaşında gümrük vergilerinin yüzde 8’den 12’ye çıkarıldığı paslanmaz çelikle ilgili Posco Assan TST’nin talebiyle başlatılan anti-damping soruşturmasının bir an önce sonlandırılmasını talep eden üreticiler soruşturmadan ek vergiler gelirse fiyatları yükseleceğini ve ihracatta rekabet şanslarının kalmayacağını belirtiyorlar. İstihdamın yüzde 70 azalacağı uyarısında bulunan üreticiler “En önemlisi de iç piyasada tencere, tava, cezve gibi paslanmaz çelikle üretilen onlarca ürüne en az yüzde 25-30 zam gelecek. Enflasyonun düşürülmeye çalışıldığı bu ortamda böyle bir zam tek bir fi rma dışında kimsenin işine yaramayacak. Soruşturmanın bir an önce sonlandırılmasını talep ediyoruz” ifadelerini kullandılar.