Japonya'da şirket iflasları neden artıyor? Sebebi belli oldu: Zombi şirketler

Japonya'da şirket iflasları son 10 yılın rekor seviyesine gelmişti. Yılın ilk ayında yaklaşık 5 bin şirket iflas ederken bu sayının sene sonuna kadar 10 bini geçeceği tahmin ediliyordu.

Japonya'da artan şirket iflaslarının sebebi belli oldu.

Japonya'da yıllardır süren durgun büyüme ve nüfus azalması, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) devlet yardımı ve neredeyse ücretsiz finansmanla ayakta kalmasına neden oldu. Ancak hükümet, artık verimsiz "zombi" şirketlerin iflas etmesine gizlice izin vererek ekonomiyi canlandırmayı hedefliyor.

Zombi şirketler ve ekonomik reform

Araştırma firması Teikoku Databank'a göre, geçen yıl yaklaşık 251.000 şirket "zombi" durumundaydı. Başka bir ifadeleyle bu şirketlerin karları uzun bir süre boyunca faiz ödemelerini karşılamıyordu. Bu şirketlerin büyük çoğunluğunda 300 veya daha az çalışan bulunuyordu. Japonya hükümeti, bu verimsiz şirketlerin ekonomiyi sürüklediğini ve bunların yerini daha güçlü, büyüme potansiyeli olan şirketlerin alması gerektiğini belirtiyor.

Halka açıklanmıyor

Mart ayında yayımlanan hükümet önlemleri, bankaların zayıf şirketleri desteklemek yerine onları dönüştürmeye teşvik ediyor. Reuters'da yer alan habere göre üst düzey hükümet yetkilileri, daha fazla şirketin iflas etmesine izin verileceğini doğruladı, ancak bunun halka açıkça söylenemeyeceğini belirtti. Reuters'a konuşan bir yetkili, "Gizlice yapıyoruz, kademeli olarak yapıyoruz. Japonya'nın geleceği, verimliliği artırmazsak karanlık olacak" dedi.

Hükümetin yeni stratejisi

Japonya'nın ekonomi politikaları, başarısız şirketlerin iflas etmesine izin verirken, iş gücü ve yatırımı daha verimli şirketlere yönlendirmeyi amaçlıyor. Hükümet, iflasların büyük ölçekli olmasını önlemek için birleşme ve satın almaları (M&A) teşvik ediyor. Küçük işletmeler için birleşme ve satın alma konusunda danışmanlık hizmeti veren yardım merkezleri kuruldu.

Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, KOBİ'leri fonlama ve diğer önlemlerle desteklemeye devam edeceğini belirtti. Ancak şirketlerin yatırım ve artan verimlilik yoluyla kazanç güçlerini artırmaları gerektiğini vurguladı.

Pandemide verilen kredilerin ödemesi başladı

Japonya, pandemi döneminde küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) desteklemek için yaklaşık 63,2 trilyon yen (yaklaşık 400 milyar dolar) harcadı. Bu miktarın yaklaşık 267 milyar doları, "sıfır-sıfır" krediler olarak bilinen, sıfır teminat ve sıfır faizli ödeme dönemine sahip krediler şeklinde verildi.

Kredilerin vadesi geldiğinde iflaslar arttı. Ocak-Haziran 2024 döneminde neredeyse 5.000 şirket iflas etti, bu son on yılın en yüksek ilk yarı sayısı oldu. Geçen yıl iflaslar üçte bir oranında artış gösterdi. İflasların sene sonuna kadar 10 bini aşması bekleniyor.

Zorlu geçiş süreci

Japonya'da bazı aile şirketleri kalıpları kırmaya başlıyor. Örneğin, Yukiko Izumi, babasının ölümünden sonra ailesinin kurabiye şirketi Izumiya Tokyoten'i devraldı ve on yıl boyunca zarar eden şirketi kâra geçirdi. İzumi, maliyetleri düşürdü, genel merkezi fabrikasının bulunduğu sanayi bölgesine taşıdı ve fiyatları artırdı.

Ancak birçok işletme için zor zamanlar yaklaşıyor. Düşük faiz döneminin sona ermesi ve zayıf yen maliyetleri artırıyor. SME danışmanları, borçla mücadele eden şirketlerden daha fazla çağrı aldıklarını ve faiz oranları arttıkça bu durumun artacağını söylüyor. Japonya'nın küçük işletmeleri için yeni dönemde zorlu bir süreç bekleniyor.