İşveren 75 liralık asgari ücret desteğini bekliyor

Hüseyin GÖKÇE

Asgari ücrete yapılan yüzde 30 civarındaki artışın, işverene olan yükünü azaltmak amacıyla ilk kez 2016 yılında başlayan asgari ücret desteği o dönemden bu yana aralıksız olarak veriliyor. Ancak her yıl Mart ayında çıkarılan yasal düzenleme ile hayata geçirilen destek, bu yıl Haziran ayı ortası gelmesine rağmen henüz netleşmedi. 2020 yılı sonunda yeni asgari ücret belirlenirken yapılan açıklamada, 2021 yılında asgari ücret desteğinin devam edeceği kaydedilmişti.

İstihdama yönelik 22 aynı teşvikin uygulandığı Türkiye’de buna yönelik sadeleştirme çalışmaları yapılacağı belirtilirken, bu 22 kalemden birisini oluşturan asgari ücret desteği belirsizliğini koruyor.

Asgari ücret desteği 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa eklenen geçici maddeler aracılığıyla veriliyordu. Bu kapsamda 2016 yılı desteği 14 Ocak, 2017 desteği 18 Ocak, 2018 desteği 21 Mart, 2019 desteği 19 Ocak ve 2020 desteği 25 Mart’ta yayınlanan yasal düzenlemelerle hayata geçirilmişti.

Şu ana kadar Meclis’e sunulmuş bir düzenleme yok

Şu ana kadar 5 kez verilen asgari ücret desteği en geç Mart ayında kanunlaşmıştı. Ancak 2021 yılına ilişkin desteğin önceki yılla aynı olacağına ilişkin açıklama 2020 yılı sonunda yapılmıştı. Yani sigortalı başına günlük 2.5 aylık 75 liralık destek sağlanacağı ve bu kapsamda yaklaşık 7 milyar liralık ödeme yapılacağı kaydedilmişti. Şu ana kadar TBMM’ye bununla ilgili sunulmuş bir teklif bulunmuyor.

2020 yılına ilişkin asgari ücret desteği, geçen yıl mart ayında kanunlaştırılmış ve üç aylık mahsup işlemi toplu olarak yapılmıştı.

DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, şu ana kadar belli olmayan destek yanı sıra çok sayıda işverenin SGK’ya prim ödemekte zorlandığını belirterek, destekten yararlanma hakları olmasına rağmen, hakları olduğu halde işyeri kapanan esnafın da bundan hiç yararlanamayacağını kaydettiler.

Kaynaklar, yeni bir yasal düzenleme yapılmazsa, Kısa Çalışma Ödeneği desteği ile nakdi ücret desteğinin 30 Haziran itibarıyla sona ereceğine dikkat çektiler. Bu desteklerin uzatılması için yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç bulunuyor. Ekonomi yönetiminin, bu desteklerin süresini uzatmaya karar vermesi halinde, asgari ücret desteğinin de bunların yapılacağı yasal düzenlemenin içinde yerleştirilebileceği kaydediliyor.

5 Soruda Asgari Ücret Desteği

Destek hangi kritere göre veriliyor?

Asgari ücret desteği, işverenin SGK’ya bildirdiği işçilerin gün sayısı üzerinden sağlanıyor. Belirlenen tutarlar, işverenin ödeyeceği primden mahsup ediliyor.

Çalışan sayısına ilişkin sınırlama var mı?

İlk çıktığında günlük 3.3 lira ve aylık 100 lira olan asgari ücret desteği, çalışan sayısı 500’e kadar olan işyerleri ile 500’ün üzerinde olanlar için ayrı uygulanıyordu. Ardından 2020 yılında ise çalışan sayısı kriteri kaldırıldı.

Yeni açılan işyerleri yararlanabiliyor mu?

Destek ödemesinin uygulandığı yıl içinde yeni açılacak işyerlerinde çalışan sigortalıların tamamı ücret sınırı olmaksızın destek ödemesinden yararlanabiliyor. Bu işyerlerinin aylık prim hizmet belgelerini / muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresinde vermesi; Primlerini yasal süresinde ödemesi, Kurum’a borcunun bulunmaması gibi şartlar aranıyor.

Destekten yararlanma sınır ne olacak?

Geçen yıla göre bir değişiklik olmazsa, 2021 yılında ilk defa tescil edilen işyeri işverenleri ile 2020 yılında prime esas günlük kazancı 128 TL, toplu iş sözleşmesi uygulanan işyerlerinde 256 TL ve linyit ve taşkömürü işyerlerinde 341 TL altında ücretle çalıştırılan sigortalıların işverenleri yararlanacak.

Destekte temel kriter ne olacak?

Destekte en temel kriter bildirilen sigortalı sayısının, geçen yılın aynı dönemine göre azalmaması olacak. Yani 2020 yılında bildirimde bulunulan en az sigortalı sayısının altında sigortalı bildirimi yapılan aylar için destek verilmeyecek.