İstanbul dünyada en fazla milyarderin yaşadığı 12. şehir oldu

Derleyen: Betül Meral SARIİZ

Dünyadaki milyarder sayısı 2024’te artış gösterdi.  Milyarderlerin servetini şekillendiren eğilimleri, bölgeleri ve ekonomik güçleri derinlemesine inceleyen araştırma şirketi Altrata hazırladığı raporla dünya çapında milyarderlerin servetini nasıl artırdığını inceledi.

Servetler "risk alma" duygusuyla desteklendi

Ultra zenginlerin servetleri, dünyada yükselen borsa piyasaları ve diğer varlık sınıflarının çoğunda daha güçlü "risk alma" duygusuyla desteklendi. Dünya ekonomisi, yüksek enflasyon, sıkı para politikası, yaşam maliyeti baskıları ve jeopolitik istikrarsızlıkla kısıtlanarak durgun kalırken, beklenenden daha dirençli olduğunu gösterdi. Enflasyonun kademeli olarak azalması ve merkez bankalarının faiz oranlarını düşürme olasılığının artması, küresel hisse senetlerinde yıl sonu rallisini teşvik etti.

Milyarder sınıfının varlığı 12,1 trilyon dolara ulaştı

Ekonominin yumuşak bir iniş yapacağına dair artan iyimserlik ortasında, milyarder sınıfının toplam varlığı yüzde 9 artarak rekor seviye olan 12,1 trilyon dolara ulaştı. Bu, 2021'deki 11,7 trilyon dolarlık önceki zirvenin hemen altında bulunuyor.  

Sektör getirileri ve hisse kazançları etkili oldu

Sektör getirileri bu yıl 2022'nin tersini işaret ederken en güçlü borsa kazançları teknolojide görüldü. Bunda yaratıcı yapay zekaya yönelik artan yatırımcı ilgisi etkili oldu.  Finansal hizmetler ve sağlık, kamu hizmetleri ve enerji gibi daha savunmacı sektörlerden daha iyi performans gösteren ise tüketim mallarındaydı. Seyahat ve turizm pandemi sonrası canlanmasını sürdürdü. Daha yüksek faiz oranları ise gayrimenkul faaliyetleri ve kurumsal işlemler üzerinde baskı oluşturdu. Yüksek volatiliteli kripto varlıklar 2022'deki düşüşlerinden güçlü bir şekilde toparlandı. Varlık piyasaları için küresel zemin Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, Çin ile batı arasındaki derinleşen rekabet, yeni bir İsrail-Hamas savaşı, genişleyen ticaret kısıtlamaları ve devam eden teknoloji ve iklim bozulmasıyla şekillenen giderek karmaşıklaşan jeopolitikalar arasında çalkantılı kaldı.

Küresel servetin eşitsiz dağılımı tüm zenginlik katmanlarında görüldü

Küresel zenginliğin eşitsiz dağılımı toplumun her düzeyinde ve tüm zenginlik katmanlarında açıkça görülüyor. Bu durum süper zenginlerin incelenmesinde de görülüyor. 2023'te 3.323 kişilik milyarder sınıfı bireyler, küresel yüksek net değere sahip nüfusun yalnızca yüzde 0,01'ini temsil ediyordu. Her birinin 1 milyon doları aşan bir serveti vardı ama toplam küresel servetin yüzde 8'ini elinde tutuyordu. Her biri 30 milyon dolardan fazla servete sahip 426.000'den fazla kişi olan milyarder nüfusu sadece yüzde 0,8'lik bir paya sahip olmasına rağmen toplam 12,1 trilyon dolarlık net serveti yüzde 25'lik çok büyük bir paya tekabül ediyor. Bu oran on yıl önce yüzde 20 civarındaydı, ancak aynı kaldı. Son beş yıldır genel olarak istikrarlı olarak devam ediyor.

Milyarderler arasında servet dağılımı

Milyarder sınıfının kendi içindeki servet kademesine göre dağılım açısından, küresel nüfusun yarısından biraz fazlası nüfus "en düşük" milyarder servet grubunda yer alıyor ve her birinin net serveti 1 milyar dolar arasında ve 2 milyar dolar. Diğer üçte birinin net serveti ise 2 ila 5 milyar dolar arasında. Birlikte bakıldığında, bu grubun yüzde 84'ü toplam milyarder servetinin yaklaşık yüzde 42'sini elinde tutuyor.

50 milyar doların üzerinde serveti olanlar yükselişte

Milyarder servetinin en üst kademesinde yer alan seçkin 18 kişi, her biri çok fazla servete sahip 50 milyar dolar seviyesinin üzerinde. Son on yılda bu grubun toplam milyarder nüfusu içindeki payı arttı. 2014'teki yüzde 0,2'lik paydan şu anki yüzde 0,5'e çok az bir artış gösterdi. Şu ana kadar daha dikkat çekici olan toplam servetlerindeki göreceli artış. 2014 yılında “süper milyarderler” sınıfında yer alan net gelire sahip olanlar 50 milyar dolardan fazla değer, küresel milyarder servetinin yüzde 4'ünü elinde tutuyordu. 2023 yılı itibarıyla bu pay 4 kat artarak yüzde 16'ya yükseldi. Bu 18 kişinin toplam net serveti 2 trilyon doları buldu, bu da ortalama 12 haneli bir servete işaret ediyor yani 100 milyar doların biraz üzerinde.

15 ülke dünyadaki milyarder nüfusunun çoğunluğuna ev sahipliği yapıyor

İlk 15 ülke, küresel milyarder nüfusunun dörtte üçünden biraz fazlasına ev sahipliği yapıyor. Çin gerilerken ABD'li milyarder nüfusunda güçlü artış yaşanıyor. ABD, nüfusunda yüzde 10'luk bir artış kaydederek baskın milyarder ülke statüsünü güçlendirdi.  Bu 2023'te 1.050 kişiye ulaştı. Ülke, dünya milyarder sınıfının üçte birine ev sahipliği yapıyor. İkinci sıradaki Çin'deki seviyenin üç katından fazla. Küresel milyarder servetinin oranı ABD'de ise yüzde 40 ile daha da yüksektir. Dinamik teknoloji odaklı borsa kazanımları ve daha dayanıklı ekonomisinin gelişmiş piyasa emsallerine göre daha güçlü olması, 2023'teki güçlü performansının ana itici güçleri oldu, para birimindeki ılımlı zayıflığı ve artan siyasi istikrarsızlığı gölgede bırakıyor. Belirgin bir kontrastla, Çin, tüm büyük servet piyasaları arasında milyarder sayısında son dönemde en büyük göreli düşüşü yaşadı. Durgun bir ekonomi ve emlak kriziyle karakterize edilen üst üste ikinci yıl, artan yerel borç endişeleri ve düşük performans gösteren sermaye piyasaları bunda etkili oldu.

Hindistan'ın milyarder sınıfı güçlü performans gösterdi

Avrupa'nın en büyük varlık piyasası olan Almanya, düşüşe rağmen üçüncü sıradaki yerini korudu. Bölgedeki emsallerinin çoğundaki gelişmelere paralel olarak Almanya'nın toplam milyarderin serveti, duyarlılık odaklı hisse senedi kazanımları ve iyileşen vadeler sayesinde toparlandı.  Ancak Alman ekonomisi kayda değer bir düşük performans göstermeye devam etti. Milyarderler sıralamasında ilk üçte yer alan bir ülke yerini yakın bir zamanda Hindistan’a bırakabilir. Altyapı gelişimi, artan sermaye girişi ve olgunlaşan tüketici pazarı Hindistan'ı destekledi. Bunda hisse senetleri ve daha geniş bir servet üretimi etkili oldu.

Brezilya ve Fransa gibi önde gelen ülkelerin çoğu milyarder nüfuslarını artırdı. İtalya hızlı bir büyüme kaydediyor. Özellikle daha zayıf performans sergileyenler Suudi Arabistan ve yarı özerk bölge olan Hong Kong oldu.

En çok milyarderin olduğu şehirler sıralamasında İstanbul da var

Milyarder nüfusunun bölgeler arasındaki dağılımı son on yılda istikrarlı bir şekilde gelişti. Ancak sunulan üst düzey iş, kültür ve yaşam tarzı fırsatlarının zenginlere çekici gelmesi önde gelen şehirleri daha da güçlü yaptı. Dünyada en fazla milyarderin yaşadığı şehirler arasında New York 144 milyarder sayısıyla ilk sırayı aldı. İkinci sırada Hong Kong 107 milyarder ile takip etti. Üçüncü sırayı ise 87 milyarderle San Francisco aldı. 78 milyarderle Londra dördüncü sırayı alırken İstanbul ise 34 milyarder ile listenin 12 sırasında yer aldı.

 İşte milyarder nüfusuna göre sıralanan 15 şehir…

New York: Küresel milyarderlerin başkenti

2023 yılında bu 15 şehirde toplam 928 milyarder ikamet ediyordu; yıl içindeki net artış şu anlama geliyor: Küresel milyarder nüfusununkine benzer bir büyüme hızı. İlk 15 şehrin payı

milyarder sınıfı son beş yılda yüzde 30'un hemen altında genel olarak sabit kaldı. En üst sıradaki milyarder şehirlerin çoğu, ABD şehirleriyle birlikte süper zengin nüfuslarını artırdı

New York ve Los Angeles en güçlü büyümeyi kaydetti. Çinlileri etkileyen ekonomi, Çin'in en büyük üç varlık merkezinde de milyarder sayısında düşüşe yol açtı: Pekin, Shenzhen ve Hangzhou'nun yanı sıra Hong Kong'da. Bu Los Angeles'ın öne geçmesine yol açtı.

Dünyanın en büyük varlık piyasasının finans merkezi ve ABD'nin en büyük bölgesel ekonomisi New York küresel milyarderlerin başkentidir. En güçlü büyümeyi kaydederek bu durumunu pekiştirdi. Milyarder sayısı açısından 2023'te ilk 15 şehir arasında ilk sıralarda yer aldı. New York, şubattan daha fazla milyardere ev sahipliği yapıyor.

Kendi kendine milyarder olan kadın sayısı artıyor

Milyarder sınıfı da dahil olmak üzere, kadınlar küresel zenginliğin giderek artan bir payını oluştururken, bu seviyede hala azınlıkta kalmaya devam etti. Ancak kendi kendine milyarder olan kadın milyarderlerin sayısı giderek artıyor. Süper zenginlere hitap eden kuruluşlar için yeni katılım kanalları ve fırsatlar bunda etkili oluyor.