İş dünyası gelecek için temkinli

Barış SEDEF/İSTANBUL

■ Sertrans ile NB EKONOMİ Gazetesi iş birliğinde gerçekleştirilen “Dış Ticarette Yeni Ufuklar Paneli”nde enerji krizi nedeniyle artan maliyetlere dikkat çekilirken, iş dünyası açısından 2023’ün 2022’den daha zor geçeceğine vurgu yapıldı.

■ Panelistler, Avrupa’da yaşanan durgunluğun Türkiye’de bazı sektörlerde yurtiçi yatırımları tetiklediğine değinerek, yurt dışından döküm, plastik ve çimento başta olmak üzere birçok sektörün rotasını Türkiye’ye kaydırdığını ifade etti.

Sertrans ile NB EKONOMİ Gazetesi işbirliğinde gerçekleştirilen “Dış Ticarette Yeni Ufuklar Paneli” nin dördüncüsü Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi’nde (ÇOSB) gerçekleştirildi. İş dünyasından birçok paydaşın katıldığı toplantıda panalistler, 2023’ün 2022’den daha zor geçeceğine dikkat çekerken, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bölgede sekteye uğrayan ihracatı da farklı pazarlardaki çalışmalarla telafi ettiklerini belirtti. Enerji, maliyetlerindeki artışlar ve Avrupa’daki durgunluğa da değinen katılımcılar, Doğu Avrupa bölgesi başta olmak üzere yurt dışından döküm, plastik ve çimento başta olmak üzere birçok sektörün rotasını Türkiye’ye kaydırdığını belirtti.

Sözdinler: Yüksek teknolojili ve kolay vazgeçilemeyen ürünleri imal etmeli ve pazar çeşitliliğini artırmalıyız

Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi (ÇOSB) Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sözdinler, bölgede ilaçtan tekstile, makineden demir-çelik sektörüne kadar birçok firmanın faaliyet gösterdiğine dikkat çekerek, yıllık olarak yaklaşık 4 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını söyledi. Türkiye’nin iç dinamiklerinin yanı sıra dünyadaki ekonomik ve sosyal değişiklilerden de ciddi ölçüde etkilendiğini dile getiren Sözdinler, “2022’nin ilk çeyreğinde patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı ve enerji fiyatlarının aşırı şekilde artış göstermesi, Rusya’ya uygulanan ambargolar ve Rusya’nın buna karşılık vermesi gibi durumlar resesyon beklentisini kuvvetlendirdi. Bu kapsamda sanayicilerimiz temkinli hareket ediyor. Son dönemde Türk Lirasındaki değer kaybı dikkate alındığında ihracatın artması ithalatın düşmesi beklenir ancak ihracatımız kurla düzenli olarak artış göstermiyor. Bunun nedenlerinden birisi, katma değeri düşük ürünlerden kaynaklı. Euro dolar paritesi de ihracatımızı olumsuz yönde etkiliyor. Ocak Eylül döneminde ihracatımız yüzde 17 buna karşın ithalatımız ise yüzde 40 artış gösterdi. Bu ve benzeri tablolarla karşılaşmamak için yüksek teknolojili ve kolay vazgeçilemeyen ürünleri imal etmeli ve pazar çeşitliliğini artırmalıyız” dedi.

Aslanoğlu: Çin’i ikame edecek bir potansiyele sahip olmamız bizi öne çıkaracak

Piri Reis Üniversite Rektör Yardımcısı Erhan Aslanoğlu, enerji krizi nedeniyle Avrupa’da tedarik noktasında ciddi sorunlar yaşanacağının sinyallerinin alındığına vurgu yaparak, “Avrupa stagfl asyon diyebileceğimiz bir tabloda. Bu durumun bize iki artısı var. İlki Doğu Avrupa’da plastik beyaz eşya, çimento, döküm gibi sektörlerde talep kayması ve kış turizminin canlı geçmesi gibi etkenler. Çin’de de büyüme rakamlarının oldukça düştüğü gözüküyor. ABD-Çin ticaret savaşıyla başlayan ve pandemiyle devam eden süreç Çin’in ihracat tarafını sekteye uğrattı. Bu durum Çin’in büyümesine de negatif yansıdı. Bütün bu parametrelere bağlı olarak Çin’in büyümesi de yavaşlayacak ve bu durum dünyanın da büyüme hızını etkileyecek. Özellikle Avrupa bölgesinde sürecin ülkemize de yansıması olacak. Çin’i ikame edecek bir potansiyele sahip olmamız bizi öne çıkaracak. Diğer yandan Çin’in dijital Yuan hamlesi de önemli bir gündem maddesi olacak. Dijital yuanın kullanımın artırılması hedefl enirken, dijital para savaşları bizi bekliyor. Bölgeselleşmenin arttığı dünyada köprü görevi üstelenmemiz bizim için oldukça önemli bir konu ” şeklinde konuştu.

Güldağ: Navlunların daha fazla düşmesi bekleniyor

NB EKONOMİ Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, tedarik zincirinin hasar görmesi nedeniyle siparişlerin artış gösterdiğini ifade ederek, “Şimdi iki türlü sıkıntı içindeyiz. Bunlardan ilki Avrupa’da bir daralma var, sıfıra doğru bir gidişat söz konusu. İkincisi ise Uzakdoğu’daki navlun meselesi bize ciddi bir katkıda bulunuyordu. Şimdi navlunlarda da büyük düşüşler var, Daha da ineceği tahmin ediliyor. Bunlara ilave olarak parite konusunda da ihracatçılar ciddi kayıplar yaşadı” dedi.

Yakuppur: Çevresel anlamda çalıştığımız firmaların kriterlerine uygun yatırımlar yapıyoruz

ÇOSB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Natan Yakuppur, 2023’ün biraz daha yavaş gececiğine dikkat çekerek, “Bazı müşterilerimiz iç pazarda pahalı kalma ihtimaline karşı yurtdışında farklı pazarlara yönelebilir. Çalıştığımız birçok firmanın sürdürülebilirlik konusunda beklentileri var. Geri dönüştürülebilir ürünlerle sonuca gideceğimizi ümit ediyoruz. Avrupalı firmaların sürdürülebilirlik konusundaki beklentileri oldukça yüksek. 2024’ün sonuna kadar çalıştığımız firmaların kriterlerine uygun yatırımlar yapıyoruz” açıklamalarında bulundu.

Çınar: Rusya’daki olumsuz ihracat iklimini Kazakistan ve Türkiye pazarına kaydırarak açığı kapattık

BSH Türkiye Lojistik ve Planlama Direktörü Sevgi Çınar, Çerkezköy tesislerinin 550 bin metrekarelik alanda kurulu olduğunu dile getirerek, “İki soğutucu, bir çamaşır ve bir bulaşık makinesi ile bir tane de pişirici grubunun üretimini yapıyoruz. Toplam üretim kapasitemiz ise 7 milyon adet. Üretimimizin yüzde 65’ini ihraç ediyoruz. İç piyasadaki talebin önemli bir kısmını da Çerkezköy'deki üretimlerle karşıladık" dedi. Maliyetlerdeki artışların karlılıklarını baskıladığına dikkat çeken Çınar, “Şu anda 1 milyar Euro kadar ihracatımız var, ithalatımız ise daha düşük. Cari dengelere pozitif bir katkı sağlıyoruz. Dünyada yaşanabilecek olası bir resesyona ise gerekli aksiyonları fabrikamızda alıyoruz. Rusya pazarındaki olumsuz yöndeki ihracat iklimini şirket olarak aksiyon alıp, buradaki açıklarımızı Kazakistan ve Türkiye pazarına kaydırarak kapattık” diye konuştu.

■ Akkaş: 350'de başladık, 4 bin metrekarede devam ediyoruz

2011 yılında Gebze’de kurulan KOSGEB’in kadın girişimcisi olarak Türkiye finalisti ve Kocaeli birincisi olan firmalarını devlet destekli olarak kurduklarını ileten Mapsis Metal Havacılık ve Savunma Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Filiz Akkaş, alüminyum firmalarına çözüm ortağı olmak amacıyla yola çıktılarını ve bugün itibarı ile otomotivden enerjiye kadar birçok sektörle çalıştıklarını söyledi. Şirketi üç kişi ile 350 metrekarede kurduklarını ve 2022 itibarı ile 4 bin metrekarede ve 50 kişilik bir ekiple yola devam ettiklerini aktaran Akkaş, üretimlerinin yüzde 65’ini ihraç ettiklerini belirtti.

■ Şahin: Türkiye’de ilk defa ayçiçeği tohumu yerli ve milli olarak üretildi

Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Mahmut Şahin, Türkiye’de ilk ayçiçeği tohumun ürettiklerine işaret ederek, “Ankara, Şereflikoçhisar ve Trakya bölgesindeki denemelerimiz başarılı bir şekilde sonuçlandı. 28 Trakyalı firmamız, üniversitelerimiz ve sivil toplum kuruluşlarımızın bir araya gelmesi ve Trakya Kalkınma Ajansı’nın da katkılarıyla ülke tarihinde ilk defa bir ayçiçeği tohumunu yerli ve milli olarak üretmeyi başardık” diye konuştu. Diğer taraftan Afrika bölgesinin önemli bir potansiyele sahip olduğuna dikkat çeken Şahin, burada yerli firmalar için ciddi bir fırsatların olduğunu kaydetti. Trakya bölgesine açtıkları dış ticaret ofisleriyle yeni firmaların kazandırılması neticesinde ihracata 75 milyon dolarlık katkı sağladıklarını anlatan Şahin, bu rakamın artacağını bildirdi.

■ Keleş: Tedarik zincirinin tamamına hizmet veren firmalar başarıyı yakalar

Sertrans Yönetim Kurulu Başkanı Nilgün Keleş, çalıştıkları firmaların yüzde 70’inin çok uluslu şirketlerden oluştuğunu belirtti. Tedarik zincirinin tamamında hizmet veren lojistik firmalarının başarıyı yakaladığına dikkat çeken Keleş, “Bugün geldiğimiz noktada bunu görüyoruz. Tedarik zincirinin tamamını tek bir çatı altında yönetmiyorsanız, karlılığınızı yönetmekte oldukça zor. Pandemiyle birlikte hem tedarik zincirinin hem de lojistik sektörünün önemini bir kez daha görmüş olduk” açıklamalarında bulundu. Lojistik taşımalarda günümüzde saatlerin konuşulmaya başlandığına vurgu yapan Keleş, “Ülkemizin avantajı hız ise bunu lojistikte de sağlamamız gerekiyor” dedi.

Sertrans YK Başkanı Nilgün Keleş, ÇOSB Başkanı Eyüp Sözdinler, ÇOSB Başkan Vekili Natan Yakuppur, NB EKONOMİ YK Başkanı Hakan Güldağ, Piri Reis Üniversite Rektör Yardımcısı Erhan Aslanoğlu, BSH Türkiye Lojistik ve Planlama Direktörü Sevgi Çınar, Mapsis Metal YK Başkanı Filiz Akkaş, Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Mahmut Şahin konuşmacı olarak katıldı.