İhracatçılar, seçimleri uzatmaya götürecek!

İmam GÜNEŞ

COVID-19 pandemisi sağlık sektörünün ardından en çok ticareti etkiledi. Yılbaşından bu yana yurt içi ve yurt dışı etkinliklerin iptal edilmesi, ülkelerin önemli bir süre sınırlarını kapatması Türkiye ihracatına da olumsuz olarak yansıdı. Özellikle mart ayının ortalarından itibaren düşen ihracat, haziran ayında toparlanmaya başladı. 2019 yılını 180,7 milyar dolar ile kapatan ihracatta 2020 yılı hedefi 190 milyar dolar olarak belirlenmiş, hatta 200 milyar dolara ulaşılacağı dile getirilmişti. Pandeminin yarattığı durağanlık ile birlikte bu hedef 165,9 milyar dolar olarak revize edilmişti.

Olağanüstü koşulları göz önünde bulunduran ihracatçılar, iptal edilen fuar ve heyetlerin yanı sıra hayata geçirmeyi planladıkları önemli organizasyonların yapılamadığını belirtiyor. Bu olumsuz süreç hiç yaşanmasaydı, hedeflere kolaylıkla ulaşılacağını düşünen ihracatçılar, 2020 yılının telafi edilmesi için görev sürelerinin 1 yıl daha uzatılması görüşünde. Konu ile ilgili çalışmalarını hazırlamaya başlayan ihracatçılar, taleplerini Ticaret Bakanlığı’na sunacak.

Seçimlerde hedef 2023

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 27 sektör, 61 İhracatçı Birliği ile 95 bini aşkın ihracatçıyı temsil ediyor. Türkiye’de ihracatçıların tek çatı kuruluşu olan TİM’de seçimler, 2018 yılında Haziran ayında yapılmış ve İsmail Gülle başkan seçilmişti. 61 ihracatçı birliğinde ise seçimler, TİM seçimlerinden önce yapılıyor. Birlik seçimleri 2018 yılının Nisan ayında yapılmıştı. İhracat

çıların, seçimleri 1 yıl erteleme talebi kabul edildiğinde ise normal koşullarda 2022 yılının aynı aylarında gerçekleşecek seçimler, 2023 yılında yapılacak.

8 yıllık toplam süre

Bir diğer gündem maddesi ise 8 yıllık toplam görev süreleri dolacak olan başkanların durumunun ne olacağı. TİM yönetmeliğinin ‘Başkan, başkan yardımcıları ve muhasip üye’ başlıklı 21. maddesinde başkanlık süresi ile ilgili açıklama şu şekilde:

“Bir gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiyi temsil eden gerçek kişi, aynı birlikte, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra en fazla iki dönem başkanlık yapabilir ve bir daha aynı göreve yeniden seçilemez. Bu şekilde iki dönem başkanlık yapan kişiler aynı birlikte herhangi bir sebeple boşalan yönetim kurulu başkanlığından kalan görev süresini de tamamlayamaz. Birbirini takip eden iki seçimli genel kurul arasındaki zaman zarfında, birlik yönetim kurulu başkanlığında geçirilen süre, dört yıldan az olsa dahi bir dönem sayılır. Boşalan yönetim kurulu başkanlığının kalan görev süresini tamamlamak üzere seçilen yönetim kurulu başkanlığında geçirilen süre ve kuruluş genel kurulu ile seçimli genel kurul arasında birlik yönetim kurulu başkanlığında geçirilen süre dönemden sayılmaz. Bir gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiyi temsil eden gerçek kişi herhangi bir sebeple boşalan yönetim kurulu başkanlığının kalan görev süresini tamamlamak üzere en fazla iki kez seçilebilir. Bu fıkrada belirtilen hallerde yönetim kurulu başkanlığında geçirilen süre her hâlükârda sekiz yılı geçemez.”

İstifa mı edecekler?

Yönetmelikte de belirtildiği üzere, 8 yıllık başkanlık süresini tamamlayanlar görevini devredecek. İhracatçıların seçimleri 1 yıl erteleme talebi kabul edilirse, görev süresi dolacak başkanların istifa mı edecekleri yoksa bu döneme özel olarak görev sürelerinin 9 yıla mı çıkarılacağı konusu akıllarda soru işareti yarattı. Ticaret Bakanlığı ile konuyu görüşmeyi planlayan ihracatçılar bu durumu da çözüme kavuşturacak.

Erteleme onayı verilirse odalar ve borsaları da kapsayabilir

İhracatçıların seçimleri 1 yıl erteleme talebi kabul edildiği takdirde, Ticaret Bakanlığı’nın sadece TİM için değil odalar, borsalar ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) organ seçimlerini kapsayacak şekilde onay vermesi de ihtimal dâhilinde. 365 oda ve borsanın çatı kuruluşu olan TOBB’un organ seçimleri dört yılda bir yargı gözetiminde yapılıyor. TOBB ile oda ve borsaların organlarının seçim tarihleri de ihracatçı birlikleri seçimleri gibi 2022 yılının Nisan ayında yapılacak.

İhracat pandemiye rağmen başarılı

COVID-19 pandemisi tüm dünyada ihracatı olumsuz etkilerken, Türkiye ihracatına etkisi de Mart ayının ortası oldu. Mart ayında ihracat COVID-19 salgınının etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,81 azalarak 13 milyar 426 milyon dolar olurken, toparlama ise haziran ayında başladı. Haziran ayında yüzde 15.8 artışla 13 milyar 469 milyon dolar olan ihracat, başarılı seyrini Ekim ayına kadar taşıdı. İhracatçılar, istikrarlı büyüme ile yıl sonu hedefi olan 165.9 milyar dolar hedefinin tutturulacağına inanıyor. Pandemi yaşanmamış olsaydı, ihracatın 200 milyar doları bulması bekleniyordu.