"Hububat alım fiyatının revize edilmesi gerekiyor"

Fikri Cinokur-Burdur

Eray Şen- Adana

Mehmet Nabi Batuk - Şanlıurfa

Abdullah Sönmez - Eskişehir

Artan girdi maliyetleri ve kuraklık gibi doğal afetler son dönemde çiftçilerin belini bükerken, uzun süredir dört gözle beklenen hububat taban fiyatlarıyla umutlar yerini hayal kırıklığına bıraktı.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2024 yılı hububat alım fiyatlarını açıkladı. Buna göre TMO makarnalık buğday için ton başına 10 bin, ekmeklik buğday için ton başına 9 bin 250 ve arpa için ton başına 7 bin 250 lira ödeme yapacak. Tüm yurtta açıklanan fiyata tepki gösteren sektör temsilcileri, en kısa zamanda bu yanlıştan dönülüp açıklanan fiyatların revize edilmesini talep ediyor. İlk tepki de Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’dan geldi.

Buğday alım fiyatının güncellenmesi talebinde bulunan Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamasında buğday fiyatlarının ülkede üretim yapan hemen her çiftçiyi doğrudan ilgilendirdiğini, açıklanan fiyatların üreticileri hayal kırıklığına uğrattığını bildirdi.

Bayraktar, fiyatın, birlik tarafından kilogram başına 10 lira 87 kuruş olarak tespit edilen buğday maliyetine eşdeğer seviyede, prim dahil kilo başına 11 lira olarak açıklandığına işaret ederek, şu ifadelere yer verdi: “Bu yıl ki alım fiyatı, geçen yıl prim dahil açıklanan kilo başına 9 lira 25 kuruş olan fiyatın sadece yüzde 18,9 üzerinde gerçekleşti. Buğday hasadının başladığı Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ekmeklik buğdayda piyasa fiyatları 9 lira 85 kuruş seviyelerinde. Açıklanan düşük alım fiyatı, ülke genelinde hasadın artması ile şu an piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacaktır.” Bayraktar, “Buğday fiyatları acilen revize edilmeli. Sayın Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’a buğday fiyatlarının revize edilmesine yönelik talebimizi de bir mektupla bildireceğiz. Fiyat revize edilmezse, bu yıl çiftçilerimiz buğdaydan ailesinin geçimini sağlayacak geliri elde edemeyecek, üretimden daha fazla kaçacak” dedi.

Ziraat Mühendisleri Odası’ndan tepki

Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez’den hububat alım fiyatlarına tepki geldi. Suiçmez, “Bu fiyatları vermek, gelecek yıl ‘buğday ve arpa üretmeyin’ demek” yorumunu yaptı. Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş ise, “Buğday alım fiyatının en az tarımsal enfl asyonun altında olmaması lazım sürdürülebilir üretim için. En az 15 lira olması lazımdı. 15 liranın altında olması çiftçiyi bıktırır” dedi. Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez de açıklanan fiyatlara tepki gösterdi. Bugday ve arpa fiyatlarının geç açıklandığını belirten Suiçmez, mazot, tohum, gübre, sulamada kullanılan elektrik dahil girdilerin yüzde 50 civarında arttığını söyledi. Suiçmez, “gelecek yıl buğday ve arpa üretmeyin demek” diye konuştu.

“Hiç açıklamasanız daha iyiydi”

Hükümetin buğday fiyatını 9 bin 250 lira açıklayacağına hiç açıklamamasının daha iyi olacağını dile getiren Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, şöyle devam etti: “Çünkü piyasada zaten 9 bin 500 liraydı. Müdahale alım fiyatı neden açıklanır? Fiyatlar ucuz olursa, çiftçiye destek amacıyla yüksek açıklarsınız ama piyasanın altında fiyat açıklıyorsunuz. O zaman açıklamanızın hiçbir hükmü yok. Boşuna fiyat açıklamayın ve piyasayı da bozmayın. Hükümet serbest piyasanın altında fiyat vererek çiftçiyi zor durumda bıraktı. Tüccar da bu fiyatı görünce, fiyatı aşağıya çekti.”

“Bu fiyatla çiftçi ayakta kalamaz”

Eskişehir Odunpazarı Ziraat Odası Başkanı Burhan Çelikoğlu, açıklanan fiyatların enfl asyonun çok altında olduğuna vurgu yaptı. Bu fiyatlarla çiftçilerin ayakta kalamayacağının altını çizen Çelikoğlu, “Geçen yıl 8 lira 25 kuruş olan ekmeklik buğdayın fiyatı 9 lira 25 kuruş olarak, 7 lira olan arpanın fiyatı ise 7 lira 25 kuruş olarak açıklandı. Devletin verdiği primlerle beraber, buğdayda yüzde 20’yi arpada yüzde 10’u bulmayan bir artış oldu. Geçen seneden bu yana üretimde kullandığımız mazotta yüzde 109 fiyat artışı var. Gübre ve işçilik maliyetleri %50-60 arasında yükseldi. Enfl asyonun yüzde 75 olduğu yerde açıklanan bu fiyatlar çiftçinin başına giyotini indirmektir” dedi.

Tepebaşı Ziraat Odası Başkanı Kurtuluş Uzun ise “Buğday çiftçimize bu yıl pozitif ayrımcılık yapılmasını beklerken, açıklanan fiyat üreticilerimizde hayal kırıklığı yaşattı. Bu fiyat ülke genelinde hasadın artması ile birlikte hali hazırda piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacaktır. Açıklanan fiyat, ne üretim maliyetleri ne de yüzde 75,45’i bulan enfl asyon rakamları ile bağdaşıyor. Çiftçilerimize bu fiyatı izah edemiyoruz. Bu yüzden buğday fiyatları acilen revize edilmelidir. Aksi halde, bu yıl çiftçilerimiz buğdaydan ailesinin geçimini sağlayacak geliri elde edemeyecek ve üretimden daha fazla kaçacaktır. Böylece buğday fiyatı sadece çiftçilerimizin sorunu değil ülkemizin de bir sorunu haline gelecektir” açıklamasında bulundu.

“Bu oranla üretici üretimden kopartılmak isteniyor”

Açıklanan buğday ve arpa alım fiyatlarının, üretim maliyetlerinin altında kaldığını, böylece üreticinin üretimden koparılmak istendiğini belirten Burdur Ticaret Borsası Başkanı Ömer Faruk Gündüzalp, “Resmen üreticimize ekme, dikme, bu işi bırak deniliyor. Bu rakamlar üreticimizin boynunu bükmüş, özellikle kuraklıkla mücadele etmeye çalışan bölgemizde, tarımsal üretimi tehlikeye sokmuştur. Fiyatları çok düşük oranlarla açıklamak, zorluklarla üretim mücadelesi veren, bu işi milli bir mesele olarak gören üreticilerimizi topraktan uzaklaştırmaktan başka bir şey değildir” dedi.

“Fiyatlar çiftçiyi hüsrana uğrattı”

Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı ve Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, hububat üretiminde uygun yağışlar nedeniyle yüksek bir beklenti içinde oldukları bir dönemde açıklanan alım fiyatlarının çiftçiyi hüsrana uğrattığını belirtti. Söz konusu fiyatların çiftçinin kar marjını ortadan kaldırdığı gibi maliyetinin de altına düşmesine sebebiyet verdiğini İpar, “TMO açıkladığı alım fiyatı ile çiftçileri tüccarın elline attı. Bu fiyatlar revize edilmezse çiftçiyi tarlaya göndermede zorluk yaşayacağız. Bu da buğday üretiminde gerileme demek” diye konuştu.

“Çiftçiye hububat ekmeyin deniyor”

Hilvan’da hububat ve bakliyat üretimi yapan çiftçi ve tarım girişimcisi Tansu Göktepeli, açıklanan fiyatların sürdürülemez olduğunu kaydetti. Arpa fiyatlarının piyasa fiyatlarının değişmediğini ancak buğdayda ciddi sıkıntı yaşayacaklarını belirten Göktepeli, “Bu yıl arpa rekoltemiz düşük kalacak. 1 hafta önce piyasada 11,5 TL’ye buğday alınıyordu. Açıklanan fiyatlar maalesef piyasanın çok düşmesine neden oldu. Ben çiftçi olarak önümüzdeki sezon hububat ekmeyeceğim. Birçok bölgemizde kuraklık rekolteyi düşürdü. Açıklanan fiyatlarla devletimiz gıda arz güvenliğine nasıl baktığını çok net bir şekilde anlatıyor” şeklinde konuştu.