Hizmet üç koldan ihracat atağına kalktı
Net cari fazla vererek ülke ekonomisine önemli katkı sağlayan ve yıl sonunda ihracatta 80 milyar doları aşmayı planlayan Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) bünyesindeki 10 alt sektörle çalışmalarını hızlandırdı. Dolaylı olarak mal ihracatına da önemli katkı sağlayan sektör, Avrupa’dan hızlı toparlanarak pandemi öncesindeki dönemini rakamlarını geçmeye hazırlanıyor.
Haber Merkezi |Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) bünyesindeki sektörler, rekorlara koşuyor. 2022 sonu hedefi olan 17 milyar dolar ihracat rakamını yıl bitmeden yakalayan yük taşımacılığı ve lojistik sektörü, bu sene sonunda 20 milyar dolar ihracata ulaşmayı planladı. Yazılım ve bilişim sektörü 1,2 milyar dolarlık sektöre cari açığı, 300 milyon dolara düşürerek dış ticaret fazlası vermeyi planlıyor. Liman işletmeciliği ve yer hizmetleri sektörü, pandemi ertesinde rakiplerine göre hızlı toparlanarak 2025 planlarını hazırladı.
YÜK TAŞIMACILIĞI VE LOJİSTİK HİZMETLERİ SEKTÖRÜ
Lojistik sektörü yıl sonu ihracat hedefini şimdiden yakaladı
Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) bünyesinde 380 üye firması ile faaliyet gösteren yük taşımacılığı ve lojistik hizmetleri sektörü, net hizmet ihracatçısı sektörler arasında turizmden sonra ikinci sırada yer alıyor. Geçen yıl 12,8 milyar dolar ihracat geliri elde eden sektör, toplam hizmet ihracatından ise yaklaşık yüzde 20 pay aldı.
2022 yılında da hızlı gelişimine devam eden sektör, bu yıl geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 40 artış sağladı. Yük taşımacılığı ve lojistik hizmetleri sektörü, bu performansıyla hâlihazırda 17 milyar dolar hedefini aşmayı başardı. Sektör, 2023 hedefi olan 20 milyar dolar hizmet ihracatı hedefine şimdiden yaklaştı.
Yıl sonu ihracat beklentisi 17 milyar dolar
Yük taşımacılığı ve lojistik hizmetler sektörünün 2021 yılı ihracat rakamının 12,8 milyar dolar olduğuna değinen Baykara, şöyle devam etti: “Pandemi sonrası dönem ve akabinde Ukrayna ve Rusya çatışmasının, hem Avrupa'da hem Ortadoğu'da hem de Orta Asya'da Türkiye'yi lojistik hizmetler açısından çok önemli bir konuma getirmesi paralelinde, 2022 yılı sonunda 17 milyar dolar ihracat seviyesine ulaşacağımızı tahmin ediyoruz. Sektörümüze yönelik olarak Ticaret Bakanlığımız tarafından açıklanan yeni desteklerin de sağlayacağı ivmeyle 2023 yılı yük taşımacılığı ve lojistik hizmet geliri hedefimizi ise 20 milyar dolar olarak planlıyoruz.”
“Mal ihracatımızın da rekabet gücünü artırıyoruz”
Pandemi kriziyle birlikte başlayan ve Türkiye’yi Avrupa’nın yanı başındaki güçlü ticaret partneri olarak öne çıkaran gelişmelerin olduğunun altını çizen Baykara, “Ülkemiz, AB ile Rusya arasında birbiri ardına devreye giren yaptırımlarla Avrasya bölgesinin değişen ticaret ve lojistik haritasında en etkin, en güvenilir transit güzergâhı ve bölgesel lojistik merkezi olarak ön plana çıkıyor. Başta gıda, tekstil, otomotiv yedek parçaları olmak üzere Türkiye, Avrupa tedarik zincirlerindeki etkinliğini ve payını giderek artırıyor. AB ekonomileri için Orta Asya gibi önemli ve hayati bir pazara ulaşmak için en uygun ve en güvenli güzergah Türkiye’dir. Her yıl binlerce Türk aracı AB ihracatını Asya ülkelerine taşıyor, AB’deki ticaret erbabı için etkin lojistik hizmetleri sunuyor. Ülkemiz, Avrupa-Asya tedarik zincirlerinde ön planda konumlandırılırken; lojistik sektörümüz üzerinden kalkınma hamlelerimizi güçlü bir geleceğe taşıyacak bu önemli fırsatların yitirilmemesi gerekiyor” dedi.
Sadece tek bir sektörden ibaret olmadıklarına vurgu yapan Baykara, şu açıklamaları yaptı: “Biz tek bir iş yapmıyoruz. Biz sektörlerin altyapısıyız, bütün sektörlerin performanslarının yükselmesi için, hizmet veren bir sektörüz. Lojistik sektörümüz ülkemizin ihracatını her koşulda taşımaya gayret ederek üreticimize ve ihracatçımıza destek olmuş. Her şartta destek olmaya devam edecektir. Hep söylediğimiz gibi bir ülke gelişmiş bir lojistik sistemine sahip ise o ülkenin tüm alanlarda rekabetçi gücü artmaktadır. Lojistik sektörü ülke ticaretinin gelişmesini sağlarken, aynı zamanda kendisi de hizmet ihracatı yaparak ülkemize direk döviz girdisi sağlamaktadır. Sektörümüzün mal ticaretini destekleyen bir sektör olması sebebiyle mal ihracatının gelişimi sektörümüzü de olumlu etkiliyor. 250 milyar dolar olarak hedeflenen mal ihracatımızı hedef pazarlara ulaştıran sektörümüz, mal ihracatımızın dünya pazarlarındaki rekabet gücünü artırıyor. Bir ülke gelişmiş bir lojistik sisteme sahip ise, o ülkenin tüm alanlarda rekabetçi gücü gelişir. Lojistik sektörü ülke ticaretinin gelişmesini sağlarken, aynı zamanda kendisi de hizmet ihracatı yaparak ülkemize doğrudan döviz girdisi sağlıyor.” iye konuştu.
“Rekabetçilik için gerekli düzenlemelerin yapılmasına gayret ediyoruz”
Türkiye ile AB arasındaki taşımacılık ilişkilerine, Gümrük Birliği’nin de ötesinde, günün şartlarını dikkate alan, yeni bir hukuki çerçeve kazandırılmasının elzem olduğuna dikkat çeken HİB Yönetim Kurulu Üyesi ve Yük Taşımacılığı ve Lojistik Hizmetleri Komite Başkanı Murat Baykara, şöyle devam etti: “Sınır ötesi e-ticaret hızla büyüyor. Ülkeler bu alana yönelik yatırımlar yapıyor. Ancak Türkiye’nin rekabetçiliği açısından mevzuatsal iyileştirmeler gerekiyor. Ayrıca ihracatımızın yarısının geçtiği sınır kapılarımızda yaşanan uzun beklemeler, zorunlu süreç iyileştirmeleri dijitalleşmenin yaygınlaştırılmasıyla acilen çözümlenmeli. Bunun için HİB olarak elimizden gayreti ortaya koyarak sektörümüzün önün açmayı hedefliyoruz.”
Rakamlarla yük taşımacılığı ve lojistik hizmetler sektörü
HİB bünyesindeki firma sayısı: 380
2021 yılı ihracat geliri: 12,8 milyar dolar
2021 yılında hizmet ihracatından aldığı pay: Yüzde 20
2022 yılı ihracat hedefi: 17 milyar dolar
2023 yılı ihracat hedefi: 20 milyar dolar
LİMAN İŞLETMECİLİĞİ VE YER HİZMETLERİ SEKTÖRÜ
Liman işletmeciliği ve yer hizmetleri 2019 rakamlarını aşacak
Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) bünyesinde faaliyetlerini artıran ve gelecek hedeflerini HİB bünyesinde kurulan komitesi ile geliştiren liman işletmeciliği ve yer hizmetleri sektörü, geleceğe umutla bakıyor. Sektörün önündeki ilk hedef yolcu, kargo ve gelir anlamında 2019 rakamlarına ulaşmak ve bu rakamları geçmek. Liman işletmeciliğinde ve havacılıkta teknoloji altyapısını geliştirmeye ve dijital dönüşüm uygulamalarına odaklanan komite, operasyonları sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu yönetmeyi planlıyor.
Kısa ve orta vadeli planlarını da belirleyen komite; 2025 hedefi olarak denizyolunda kruvaziyer yolcu sayısını 3 milyona, denizyolu yükünde Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarını 530 milyon tona ve havalimanlarında dış hat yolcu sayısını 109 ila 130 milyona ve transfer yolcu sayısını 32 milyona çıkarmayı amaçlıyor.
Havacılıkta toparlanma hızlandı
Özellikle Avrupa havacılığının yaşadığı sıkıntılar göz önüne bulundurulduğunda Türkiye’de faaliyet gösteren havalimanları, havacılık şirketleri ve diğer paydaşların devletin de desteğiyle pandemi sürecini başarılı bir şekilde geride bıraktığını belirten Liman İşletmeciliği ve Yer Hizmetleri Komite Başkanı Kadri Samsunlu, yaşanan bu sürecin havacılığın Türkiye ticaretine olan katkısının devamını sağladığını ifade etti. Pandemi öncesi 9,2 milyar yolcunun uçakla seyahat ettiğini aktaran Samsunlu, “Pandemi sonrası yolcu sayısı rekor düşüşle 3,6 milyar ile kapattı ve sonradan toparlanma başladı. Kargo trafiği ise yolcu sayısından bağımsız şekilde pandemiden çok daha az etkilendi. Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü’ne göre, İGA İstanbul Havalimanı merkezli seferlerle Ocak-Ağustos döneminde iç hatta 139 bin 76, dış hatta 1 milyon 537 bin 699 ton yük trafiği oluştu. Geçen yılın aynı döneminde, İGA İstanbul Havalimanı'nda oluşan 921 bin 266 ton yük trafiği, 2022'de yüzde 82 artışla 1 milyon 676 bin 775 tona çıkmış oldu. Bu rakamlar düşünüldüğünde havacılık sektörünün ticaretimize olan katkısının giderek yükseldiğini görüyor ve hızlı bir toparlanmaya şahit oluyoruz” diye konuştu.
Dijital dönüşüm atağı
Yolcuların seyahat alışkanlıklarında büyük değişimlerin meydana geldiğini dile getiren Samsunlu, “Dijitalleşme ve lüks en büyük trend oldu. Dijitalleşmeyi odağımıza alarak akıllı sistemlere odaklanıyoruz. Havacılıkta başladığımız dijital dönüşüm süreçlerine tüm havalimanı ve liman işletmelerimizde de başladık. Kısa zamanda teknoloji altyapımızı kuvvetlendirerek hedeflediğimiz ihracat rakamlarına komite olarak ulaşmayı planlıyoruz” dedi.
Pandemiden en fazla havacılık sektörünün etkilendiğine dikkat çeken Samsunlu, hızlı bir toparlanma süreci olmasına rağmen ACI Europe tarafından açıklanan rapora göre Avrupa’daki havalimanlarının hala 2019 rakamlarının yüzde 25 gerisinde olduğunu söyledi. Aynı raporda, İGA İstanbul Havalimanı ve Türkiye’deki havalimanlarının, üstün bir performans göstererek pandemi öncesi rakamlara ulaşmak üzere olduğunun altını çizen Samsunlu, “Sektörel anlamda büyüme fırsatı hala devam ediyor. İGA İstanbul Havalimanı başta olmak üzere, tüm havalimanlarımızda ilk hedefimiz yolcu, kargo ve gelir anlamında 2019 rakamlarına ulaşmak ve bu rakamları geçmek” açıklamasını yaptı.
Sektör, hedeflerini belirledi
Liman işletmeciliği ve yer hizmetleri komitesi olarak, hedeflerinin büyük olduğunun altını çizen Liman İşletmeciliği ve Yer Hizmetleri Komitesi Başkanı Kadri Samsunlu, “2025’te LSCI’te ilk 20’de yer almak, limanlarda gümrük denetimi için ihracata yönelik yüklerin ortalama bekleme süresini 1 günün altına indirmek, IATA Uluslararası Bağlantı Endeksi’nde şehirler bazında İstanbul’un yerini koruyup geliştirirken, ilk 20’ye İstanbul dışında bir şehir daha sokmak gibi planlarımız var. Ayrıca, 2025’te dış hatlarda taşınan yük+kargo hacmini 3,8-4,2 milyon tona yükseltmeyi, yurtdışında işletilen havalimanı sayısının da artırılması amaçlıyoruz” şeklinde konuştu.
Rakamlarla liman işletmeciliği ve yer hizmetleri
- Kruvaziyer yolcu sayısını 2025 yılında 3 milyona çıkarmak.
- Limanlara uğrak yapan kruvaziyer gemi sayısını 2025 yılında 1500’e yükseltmek.
- 2025’te Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarını 530 milyon tona, konteyner hacmini 15,5 milyon TEU’ya çıkarmak.
- Deniz kargoda transit yük payını yüzde 17’nin üzerine çıkarmak.
- 2025’te dış hat yolcu sayısını 109-130 Milyona, transfer yolcu sayısını 26-32 milyona çıkarmak.
YAZILIM VE BİLİŞİM SEKTÖRÜ
Yazılım ve bilişimde hedef cari açığı kapatıp, ekonomiye destek vermek
Hizmet İhracatçıları Birliği’nin (HİB) 2018 yılında kurulmasından önce BT İhracat Platformu ve YASAD bünyesinde kümeleşen yazılım ve bilişim sektörünün ihracatçı firmaları, HİB bünyesine 144 firma ile dahil olmuştu. Bugün üye firma sayısı 1100’ü aşan sektör, HİB bünyesindeki Yazılım ve Bilişim Hizmetleri Komitesi ile yurt dışına açılmak isteyen ve mevcut pazarlarını büyütmeyi amaçlayan sektör paydaşlarına yardımcı oluyor.
Sektörün kümelenme çalışmaları ihracatta meyvesini verirken, dış ticaret açığını da azalttı. Sektörün 2019 yılında 1,2 milyar dolar olan cari açığı, 2021’de 300 milyon dolara indi. Sektörün cari açığı kapatma çalışmaları devam ediyor. 2020 yılında küresel yazılım ve bilişim ticaret hacmi 2020 yılında 683 milyar dolar olurken, Türkiye’nin payı 2,1 milyar dolarla yüzde 0,3 oldu. HİB Yazılım ve Bilişim Hizmetleri Komite, gerçekleştirdiği çalışmalarla bu payı kısa vadede yüzde 1’e, ardından yüzde 2-3 seviyesine çıkarmayı hedefliyor. Küresel pastadan daha fazla pay almak isteyen sektör, elde etmeyi planladığı ihracat rakamıyla 2023’de dış ticaret fazlası sağlamayı amaçlıyor.
5 yıl içinde 15 milyar dolarlık ihracat hedefi
Sektörün başarılı olduğu ilk üç pazarın yüzde 23,7 pay ile ABD, yüzde 13 ile İngiltere ve yüzde 11,4 ile Almanya olduğu bilgisini veren HİB Yönetim Kurulu Üyesi ve Yazılım ve Bilişim Hizmetleri Komite Başkanı Şevket İlhan Bağören, bu ülkelerin ardından Kanada, Suudi Arabistan, BAE, Katar, Rusya, İrlanda ve Azerbaycan’ın geldiğini söyledi. Türk yazılım ve bilişim hizmetleri sektörünün toplam 23 milyar dolarlık hacme ulaştığına dikkat çeken Bağören, “Geçen yıl ihracatımız ise 2,6 milyar dolara çıktı. Sektörün ihracat hacmi yüzde 13 arttı, yıllık satış hacmi yüzde 21 büyüdü. Son yıllarda tüm dünyanın dikkat çekmiş, potansiyeli yüksek olan sektörümüzü, atacağımız doğru adımlarla birlikte 5 yıl içerisinde 15 milyar dolarlık ihracat hacmine taşımayı hedeflerken, sektörün ödemeler dengesinde karlılık sağlamayı amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Oyun sektöründe dünyada en fazla yatırımcı çeken 3’üncü ülkeyiz
Türkiye’de sektörün önde gelen araştırma şirketlerinden Startups Watch’ın yayınladığı yeni verilere göre 2022 senesinin sadece ilk 9 ayında Türkiye’de 208 girişim 1,5 milyar dolar yatırım aldığını belirten Bağören, finansal teknolojilerin, SAAS’ın (Software As A Service) ve oyun dikeylerinin en çok öne çıkan alanlar olduğuna değindi. Oyun dikeyinin Türkiye’de en çok yeni girişimin kurulduğu alan olduğunu söyleyen Bağören, “Dünya çapında başarılı Türk oyun şirketleri bu alana hem girişimci hem de yatırımcı ilgisini artırdı. ABD ve İngiltere’nin ardından oyun sektöründe dünyada en çok yatırım çeken 3’üncü ülke olduk. Bu yıl yapılan her 5 yatırımdan 1’inde bir yabancı yatırımcıların da olması sektörümüz için çok güzel gelişmelerden biri oldu. Şehir bazında da girişimcilik sektörü takip edilmekte ve İstanbul’un genel klasmanda Avrupa’da en çok yatırım çeken 6’ncı şehir, oyun dikeyinde ise Avrupa’da Londra’dan sonra en çok yatırım çeken 2’nci şehir olduğunu vurgulamamızda fayda var. İstanbul açık ara önde olmakla beraber, sırasıyla Ankara, Kocaeli, İzmir ve Konya arkadan gelen diğer iller” diye konuştu.
Yeni unicornların çıkarılması planlanıyor
Türkiye'nin ilk yazılım Unicorn‘u olan Insider’ın geliştirdiği yapay zeka tabanlı kişiselleştirme ürünleri ile bugün 28 farklı ülkede hizmet verdiğini dile getiren HİB Yönetim Kurulu Üyesi ve Yazılım ve Bilişim Hizmetleri Komite Başkanı Şevket İlhan Bağören, şu bilgileri paylaştı: “Insider’ın kuruluş amacı girişimci olmak, yazılım alanında istihdam yaratmak ve silikon vadisi dışında global pazara gidebilmiş Türk yazılım şirketlerinin olabileceğini kanıtlamak. Insider, Mart 2022’de QIA liderliğinde 121 milyon dolarlık Seri D yatırım turunu 1,22 milyar dolar değerleme ile tamamladı. Crunchbase verilerine göre yazılım alanında Türkiye'nin ilk, dünyanın ise dokuzuncu unicornu oldu. Bakanlığımızın yeni destekleri ile önümüzdeki yıllarda ülkemizden yepyeni başarı hikayeleri ve unicornlar çıkacağına inanıyoruz.”
Rakamlarla yazılım ve bilişim sektörü
2020 yılı küresel ticaret hacmi: 683 milyar dolar
2020 yılında Türkiye’nin aldığı pay: 2,1 milyar dolar ile yüzde 0,3
HİB’e üye firma sayısı: 1140
2021 yılı ihracat rakamı: 2,6 milyar dolar
Ulaşılması planlanan ihracat rakamı: 5 yıl içinde 15 milyar dolar