Hazine, önden borçlandı

ŞEBNEM TURHAN

Hazine ve Maliye Bakanlığı bu yılki dış finansman programını önceki gün düzenlediği sukuk ihracıyla tamamladı. İhracın 2.5 katı talep gelen ve yatırımcıya getirisi yüzde 6,55 olan 5.5 yıl vadeli kira sertifikası ihracı 2.5 milyar dolardan kapandı. Böylece 2024 yılında Hazine uluslararası piyasalardan 11.1 milyar dolarlık tahvil ihracı gerçekleştirdi. 2024 hedefi 10 milyar dolar olan dış borçlanma 1.1 milyar dolar aşıldı ve uygun borçlanma koşulları ile 2025 için önden yüklemeli finansman sağlanmış oldu. Piyasa uzmanlarının verdiği bilgiye göre Hazine hem düşük risk primi, yüksek talep ve uygun maliyet hem de 2025 yılının belirsizliği ve finansman ihtiyacı nedeniyle ön finansmana imza attı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada 19 Kasım’da uluslararası sermaye piyasalarında kira sertifikası (sukuk) ihraç edildiği, 5.5 yıl vadeli (26 Nisan 2030) ihracın tutarının 2.5 milyar dolar olarak gerçekleştiği belirtildi. Açıklamaya göre kira sertifikasının kira oranı yüzde 6,50, getiri oranı ise yüzde 6,55 (UST + 230 baz puan) oldu. İhraç tutarı 26 Kasım 2024 tarihinde Hazine hesaplarına girecek.

Hazine açıklamasına göre ihraca 135 yatırımcı, ihraç tutarının yaklaşık 2.5 katı talep gösterdi. Kira sertifikasının yüzde 66’sı Orta Doğu, yüzde 15’i Birleşik Krallık, yüzde 9’u ABD, yüzde 6’sı Türkiye, yüzde 3’ü diğer Avrupa ülkeleri ve yüzde 1’i Asya’daki yatırımcılara satıldı. Söz konusu kira sertifikası ihracıyla birlikte 2024 yılında uluslararası sermaye piyasalarında, yaklaşık 11.1 milyar doları nakit finansman olmak üzere toplam 13 milyar dolar tutarında tahvil ihracı gerçekleştirildi.

CDS son 5 yılın en düşük seviyesinde

Hazine Finansman Programında, yılın geri kalanında potansiyel bir finansman işlemi için konvansiyonel tahvil veya sukuk piyasasındaki finansman imkânlarının değerlendirilebileceği belirtildiği hatırlatılan açıklamada son dönemde yatırımcı algısı ve ülke risk priminde gözlenen iyileşme ön finansman sağlanmasında etkili olduğu vurgulandı.

Hazine açıklamasında da belirtildiği gibi ülke risk priminde gözle görülür iyileşmenin olduğunda çıkıldı tahvil ihracına. Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi CDS’i 2020 yılından bu yana en düşük seviyedeyken Hazine sukuk ihracı için yetkilendirmeyi gerçekleştirdi. Risk primi gerilemesi Hazine’nin 5 yıl vadeli sukuk ihracındaki dış borçlanma maliyetinin geçmiş yıllara göre de oldukça düşük seviyeden gerçekleşmesini sağladı. Hazine Kasım 2022’de 5 yıl borçlandığında yüzde 10, 2023 Kasım’da yüzde 8,50 bu yıl kasımda ise yüzde 6,55 maliyetle dış finansman sağlamış oldu.

Piyasa uzmanlarının verdiği bilgiye göre Hazine normal zamanlarda hedefinin bir miktar üzerinde borçlanıyor ve gelecek yıla daha az borçlanma bırakıyor. 2023 yılında ise ön finansman imkanı gerçekleşmedi ve hedeflenen dış borçlanma oranında finansman tamamlandı. 2024 yılında çok rahat dış borçlanma gerçekleştirdiği için Hazine’nin 2025’ten 1.1 milyar dolar önden borçlandığını söyleyen uzmanlar 2023’te sekteye uğrayan genel uygulamaya bu yıl yeniden dönüldüğünü vurguladı. Hazine’nin genellikle yılın ilk üç ayında dış borçlanmanın yüzde 40-50’sini, yaz aylarında yüzde 60-70’ini tamamladığını, yılın sonuna yüzde 30 bıraktığını belirten uzmanlar belirsizlik nedeniyle önden borçlanıldığını düşünmediğini de kaydetti.

24 Kasım’da Hazine’nin 1 milyar dolar sukuk geri ödemesi olduğunu hatırlatan uzman, piyasada sukuk talebi de varken Hazine’nin doğru anda piyasaya girdiğini ve uygun maliyetli borçlandığını belirterek ön finansmanda ekstra bir şey aramaya gerek olmadığını vurguladı. Bir diğer uzman da Hazine’nin bazı yıllar fazla borçlanarak ertesi yılın ön finansmanı olarak değerlendirdiğini hatırlatarak hem uygun maliyet, yüksek talep ve düşük risk priminin hem de artan finansman ihtiyacının bu ön finansmanda etkili olduğunu ifade etti.

■ Ekimde vadesi gelen tahvillerde değişim yapıldı

Hazine bu yıl toplamda ise 13 milyar dolarlık dış fi nansman işlemi gerçekleştirdi. Bu ekimde yapılan geçmiş yıllarda vadesi yaklaşan tahvillerin değişimi işlemi de bulunuyor. Tahvil değişimi ile vadesi ötelenen borç 1.85 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti böylece Ekim 2024 - Aralık 2025 dönemine ilişkin toplam dış borç ödemesi 26.4 milyar dolardan 24.5 milyar dolara geriledi. Değişime konu 6 tahvilden 4’ü 2019–2021 döneminde ihraç edilmiş olan 5 yıllık tahviller olması dikkat çekerken piyasa uzmanları o dönemde yapılan ihraçların bu dönemde refinansman riski yarattığını hatırlattı.