Hataylı ayakkabıcılar için Reyhanlı OSB formülü

YENER KARADENİZ / İSTANBUL

Türkiye ayakkabı üretiminin yaklaşık yüzde 20’sinin gerçekleştirildiği Hatay ve Gaziantep merkezli 2 bin civarında ayakkabı ve ayakkabı yan sanayi firmasının önemli bir kısmı faaliyetlerine devam edemiyor. Özellikle Hatay’da 420 firmanın çalışamaz hale geldiğini belirten Türkiye Ayakkabı Sektörü Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TASEV) Başkanı Hüseyin Çetin, Reyhanlı’da hazır durumda olan OSB’nin Hataylı ayakkabı üreticilerine tahsis edilebileceğini söyledi. Sektör açısından en büyük yıkım Hatay’da meydana geldi. Özellikle el yapımı erkek deri ayakkabı üretiminin yüzde 30’dan fazlasının gerçekleştirildiği bölgede 500 civarında üretici faaliyet gösteriyordu. Bu üreticiler de genellikle iç pazara fason üretim yapanlardan oluşuyordu. Deprem ile birlikte bunların 420’si maalesef göçük altında kaldı. Bölgede üretim yapılamaz hale gelindiğini aktaran TASEV Başkanı Çetin, “Özellikle Hatay’daki küçük üreticilerin yeniden üretime geçmek için 3-4 adet makineye ihtiyaçları var. Bu makinelerin tahsis edilmesi ile yeniden üretim yapar hale gelebilirler. Bununla ilgili de bir çalışmamız olacak. Makineler sektörel ve devlet desteği ile üreticilere sağlanabilir ve yeniden üretim yapar hale gelebilirler” dedi.

Geçici yerleşim alanları

OSB’lere yakın olmalı Ancak makine dışında yer konusunda da sıkıntı var. Zira tesisleri yıkılan üreticiler için yeni üretim alanları da gerekiyor. Hüseyin Çetin, “Hatay’da ayakkabıcılar için bir OSB çalışması vardı. Yüklenici firmaya da verilmişti ve 3 yıl sonrasına programlanmıştı. Bugün kazma vurulsa en az 1-1,5 yıla ihtiyaç var. O zamana hiçbir üretici kalmaz. Reyhanlı’da 228 dükkanı olan boş bir OSB var. Ayakkabıcılara tahsis edilmesi ile ilgili bir görüş var. Bakanlık yetkilileri ile de görüştük. Bu konuda ellerinden geleni yapacaklarını belirttiler. Makineler için de sektörün ve devletin vereceği bir destek önem arz ediyor” ifadelerini kullandı.

Geçici yerleşim alanlarının OSB’ye yakın olması gerektiğini vurgulayan Çetin, "Bu çalışanlar için çok önemli. Çalışanların yerleşim alanlarından işyerine rahatça gidip gelebilmesini kolaylaştırmak üretimi güçlendirmek anlamına gelir” dedi.

İhracata etkisi sınırlı olacak

Geçen yıl ayakkabının da dahil olduğu deri sektörü ihracatı Gaziantep’te 174 milyon dolar, Hatay’da ise 4,5 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Hatay’da ihracatın görece düşük olmasının sebebi ise ihracatçı firmalara fason üretim yapmasından kaynaklanıyor. Depremin ihracata bu noktada etkisinin ise sınırlı olacağını belirten Hüseyin Çetin, “İki bölgenin Türkiye üretimindeki payı yüzde 20 civarında. Hatay ise daha çok fason üretim yapıyor. Deprem ile birlikte buradaki siparişler Türkiye’deki farklı bölgelere kaydırıldı. Zaten ihracat noktasında en büyük pazarımız olan AB’de resesyon vardı. Kapasiteler de o nedenle düşüktü. Bu nedenle depremin ihracata etkisi sınırlı olacaktır” şeklinde konuştu.