Gemi trafiği Süveyş Kanalı'nda dibe vurdu, Ümit Burnu'nda iki katına çıktı

Husilerin Kızıldeniz’de İsrail ile bağlantılı ticari gemilere saldırılarının Aralık 2023'te yoğunlaşmaya başlamasının ardından Süveyş Kanalı'nda ticari gemi trafiği durma noktasına gelirken, Babu'l Mendeb Boğazı'nda yüzde 60 yavaşladı. Ticari gemilerin rotalarını çevirdiği Ümit Burnu'nu dolaşan gemilerin sayısı ise yüzde 125 arttı. En keskin sıçrama konteyner ve LNG trafiğinde görüldü.

Küresel deniz ticaretinin yüzde 15'inin yapıldığı Süveyş Kanalı'nda gemi trafiği, son altı ayda yüzde 85 gerilerken, denizcilik şirketlerinin çoğunun rotasını kaydırdığı Ümit Burnu'ndan ticari gemi geçişleri yüzde 125 arttı. İran'ın desteklediği Yemen'deki Husilerin, Kızıldeniz ve Babu'l Mendeb Boğazı'nda İsrail ile bağlantılı olduğu düşünülen ticari gemilere saldırıları, geçen yıl aralıkta yoğunlaşmasının ardından sürüyor. Saldırıların artmasıyla gemi şirketlerinin rotalarını çoğunlukla Ümit Burnu'na çevirmesi, Süveyş Kanalı, Babu'l Mendeb Boğazı ve Ümit Burnu'ndaki deniz ticaret dinamiklerinde büyük değişikliğe yol açtı. MarineTraffic verilerine göre, Süveyş Kanalı'nı kullanan konteyner, kuru ve yaş yük, Ro/Ro, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), LPG ve karışık kuru yük gemilerinin sayısı son altı ayda yüzde 85 azaldı. Husilerin ticari gemilere saldırılarının yoğunlaşmasından önceki ay olan Kasım 2023'te Süveyş Kanalı'nı kullanan toplam gemi sayısı 1094 oldu.

Nisanda 159’a kadar düştü

Aralık 2023'te Husilerin ticari gemilere saldırılarının yoğunlaşması sonrası uluslararası gemicilik şirketlerinin rotalarını Ümit Burnu'na çevirmeye başlamasıyla Süveyş Kanalı'ndaki trafik hızla yavaşladı. Süveyş Kanalı'ndan Aralık 2023'te toplam 923 gemi geçerken, bu rakam ocakta 233, şubatta 94 ve martta 85'e geriledi. Geçen ay ise Süveyş Kanalı'nı toplam 159 gemi kullandı. Böylece, küresel deniz ticaretinin yüzde 15'inin yapıldığı ve Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Asya ve Avrupa arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı'nda gemi trafiği, son 6 ayda yüzde 85 yavaşladı. Babu'l Mendeb Boğazı'nda da gemi trafiği son altı ayda yüzde 60,7 azaldı. Bölgede tansiyonun tırmanmasından önceki ay olan Kasım 2023'te Babu'l Mendeb Boğazı'ndan konteyner, LNG, LPG, kuru ve yaş yük, Ro/Ro ve karışık kuru yük olmak üzere toplam 341 gemi geçerken, bu rakam Aralık 2023'te 310'a, bu yılın ocak ayında da 189'a geriledi. Boğazı kullanan gemi sayısı şubatta 151, martta 152, nisanda 134 oldu.

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırıları kınadı ve durdurulması için Yemen'deki Husilerin üzerinde etkili olabilecek ülkelere nüfuzlarını kullanmaları çağrısında bulundu. Londra merkezli Birleşmiş Milletler (BM) ajansı IMO’nun açıklamasında, "yasa dışı ve kabul edilemez" olarak nitelendirilen saldırıların seyrüsefer özgürlüğü ile bölgesel ve küresel ticareti tehdit ettiği belirtildi. IMO Genel Sekreteri Arsenio Dominguez, "Denizcilik endüstrisi, dünya çapında ülkeler ve milletler için hayati olan tedarik zincirlerini ayakta tutuyor. Masum denizci ve temel ürünleri taşıyan ticaret gemileri, jeopolitik gerilimlerden etkilenmeden serbestçe dolaşabilmeli" dedi.

KONTEYNER ARZINDA KISIT YAŞANIYOR

İngiltere merkezli uluslararası lojistik şirketi Westbound Satış Müdürü Tom Stainer, Ümit Burnu'nun alternatif bir rota olarak kullanılmaya başlandığını ve birçok nakliye hattının yolculuk mesafesi ve süresindeki artıştan kaynaklanan ek yakıt masraflarını karşılamak için tarifelerini yükselttiğini belirtti. Ümit Burnu rotasının geçici bir çözüm olmasının beklendiğini, bu yüzden söz konusu rotada gemicilik şirketlerinin birkaç ay süreceğini düşündükleri geçici bir hizmet sunulduğunu anlatan Stainer, şu anda boş konteynerların Uzak Doğu'ya geri götürülmesinde de aksaklık yaşanmaya başladığını dile getirdi. Stainer, özellikle Çin'e geri dönen konteyner sayısının da çok fazla olmadığının altını çizerek, "Bu durum, Çin'in bazı ana limanlarında ekipman sıkıntısı yarattı ve birçok Avrupa ülkesinin talebinin arttığı yaz dönemine denk geldi. Örneğin, şu anda Birleşik Krallık'ta talep artıyor ama yeterince konteyner yok. Bu yüzden fi yatlar da sürekli yükseliyor" dedi. Bölgedeki gerilim tırmanmadan önce navlun fi yatlarının ortalama 1000-1500 dolar seviyesinde olduğunu hatırlatan Stainer, şu anda ise 7 bin 500 ila 8 bin dolar arasında değiştiğine dikkat çekti. Mevcut durumun önümüzdeki 3-4 ay daha devam edeceğini belirten Stainer “Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz'in ne kadar süre devre dışı kalacağını bilmek çok zor çünkü bu büyük ölçüde jeopolitik gelişmelere bağlı" dedi.

ÜMİT BURNU'NDA KESKİN SIÇRAMA

Gemilerin seyahat sürelerinin 10 ila 12 gün daha uzun dedi. olduğu bir rota olmasına karşın, Kızıldeniz'deki saldırılar sonrası Ümit Burnu'nda gemi trafiği hızla yoğunlaştı. Kasım 2023'te Ümit Burnu'nu kullanan gemi sayısı 1682 iken, bu rakam Aralık 2023'te 1800, ocakta 2 bin 699, şubatta 2 bin 728'e yükseldi. Ümit Burnu'ndaki gemi sayısı martta 2 bin 922, nisanda 2 bin 873 oldu. Böylece, son 6 ayda Ümit Burnu'nu dolaşan gemilerin sayısı yüzde 125 arttı. Özellikle konteyner sayısı bu dönemde yüzde 260, LNG tankeri sayısı ise yüzde 180 artış gösterdi. Ortadoğu, Avrupa, Asya ve Afrika'daki birçok ülkenin ihracat ve ithalat için büyük ölçüde bağımlı olduğu Kızıldeniz hattı, özellikle Ortadoğu'dan Avrupa'ya ve Rusya'dan Asya'ya petrol ihracatı için önem arz ediyor.