Gaziantep, yıla ikisi ihtisas üç yeni OSB ile giriyor

Talip ÖZTÜRK/GAZİANTEP

Gaziantep, 2022 yılında ihracatta hedefin gerisinde kaldı. Şirket kuruluşları 2021’in altındaydı. Yatırımlar düşük seyretti. Reel olarak artış olmadı. Genel tablo parlak olmamakla birlikte, 2023’e sanayide altyapısını güçlendirerek giriyor. Birçok OSB’nin kuruluş çalışmaları sürüyor. Bunlar tekstil, ayakkabı, mobilya gibi konularda faaliyet gösterecek ihtisas OSB’ler, merkezler olacak. Gaziantepliler, çok sayıda OSB’nin faaliyete geçmesini, il ekonomisinde “yeni bir sayfanın açılması” olarak görüyor.

Yeni OSB’ler ihracatı da artıracak

Sanayi kesiminde “katma değeri yüksek ürünlere yönelme” en çok vurgulanan konu. Kentin bu konudaki en büyük kozu da ihtisas OSB’leri. Gaziantep’te hâlihazırda mevcut 5 OSB’nin yanında 6. OSB kuruluyor. 11 milyon metrekarelik alan üzerinde kurulan 6. OSB’de bu yıl ilk çeyrekte yatırımcılara arsa tahsisi başlayacak. Analizlere göre bu OSB, kent ihracatı ve istihdamını yüzde 10 artırabilecek.

Türkiye’de, iki şehir arasında kurulacak olması bakımından bir ilk olacak toplamda 50 milyon metrekarelik alana sahip Polateli- Şahinbey Tekstil İhtisas OSB’de arsa tahsislerinin ardından ilk fabrika kurulumu için de temel atıldı. Kuruluş çalışmaları devam eden bir diğer OSB ise 880 bin metrekarelik alan üzerine kurulan Gaziantep Ayakkabı Terlik ve Yan Sanayi İhtisas OSB. Talepler toplanıyor. Bu OSB, kurulumundan itibaren yeşil dönüşüme uygun olarak tasarlandı. Dağınık bir halde üretim yapan sektörü bir araya getirecek. Yüksek katma değerli ürünler üretimi, markalaşma, ihracat, istihdam artışı ve üretimde verimliliği artırmak, sanayicilere ufuk ve vizyon verecek, kar ve kazanç artışı sağlayacak bir üretim bölgesi olması amaçlanıyor. Gaziantep’te yükselen sektörlerden mobilya sektörü de bir arada toplanacak. 2022 yılında yüzde 24’lük artışla 208 milyon dolarlık ihracat yapan sektör, 2 yıl içerisinde tamamen faaliyet geçecek Mobilya Kent’le ihracatını 2 milyar dolara çıkarmayı hedefl iyor.

Halı ihracatında büyük düşüş oldu

Gaziantep “dış ticaret fazlası veren il” konumunu korudu. İhracatı 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 4,3 artarak 10,5 milyar dolar oldu. Ancak 12 milyar dolarlık hedefin gerisinde kaldı. 4 milyar dolar olarak belirlenen halı ihracatı hedefi 1,9 milyar dolarda kalarak 2021 ihracatının da (2,3 milyar dolar) gerisine düştü. Halı ihracatındaki bu sert düşüş, Gaziantep’in 2022 için belirlediği ihracat hedefinin gerçekleşmemesinde etkili oldu. Halı sektörünün yanı sıra tekstil ve hammaddeleri, hazırgiyim ve konfeksiyon ile kuru meyve ve mamulleri sektörlerinde de ihracat düştü. Hububat bakliyat, savunma sanayi, ağaç ve orman ürünleri ile deri ve mamulleri sektöründeki ihracat artışları Gaziantep’i 2022 hedefine (12 milyar dolar) taşıyamadı. Sanayi sektörü toplam ihracatında 3.99 düşüş oldu. Kent ihracatının yüzde 50’sinden fazlasını oluşturan tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatında bir önceki yıla göre ciddi oranda düşüşler yaşandı. Bu sektör ihracatı 2021’de 4,3 milyar dolar iken 2022’de yüzde 11,60’lık düşüşle 3 milyar 787 milyon 783 bin dolara geriledi.

Yatırım artışı sınırlı kaldı

Gaziantepli yatırımcılar 2022 yılının 11 ayında yatırım değeri 15,3 milyar lira olan 371 proje için teşvik belgesi aldı. 2011 yılının 11 aylık döneminde proje sayısı 426, projelerin yatırım değeri de 13,3 milyar liraydı. Nominal olarak yatırım değeri 2022 yılı 11 ayda 2 milyar lira daha yüksek gerçekleşti ancak, yatırım maliyetlerindeki artış ve enfl asyon dikkate alındığında, yatırımların reel olarak artmadığı görülüyor. 2022’nin son ayı henüz belli değil ancak önceki aylardaki trende göre 1,5-2 milyar lira civarında bir ilave geleceği düşünülebilir. Bu da 2022’nin tamamında 17,5-18 milyar liralık bir yatırım değeri ile kapanacağını gösteriyor. 2021’de yıl bazında bu rakam 16,3 milyar liraydı. Gaziantep’te geçen yıl belge alarak başlayan büyük yatırımlardan bazıları şöyleydi: Beşan Nişasta, früktoz üretimi konusunda 896 milyon liralık proje başlattı. Mir Yıldız Mühendislik’in 752 milyon liralık yatırımı başladı. Bu yatırım demir cevheri istihracı ve zenginleştirilmesi konusunda olacak. Şireci Tekstil, 581 milyon liralık kısa elyaf iplik üretimi yatırımı başlattı. General Tekstil’in nonwoven kumaş üretimi konusundaki 526 milyon liralık, Kartal Halı’nın makine halısı konusundaki 427 milyon liralık yatımı, Eurobano Tekstil’in kısa elyaf iplikçiliği konusundaki 312 milyonluk yatırımı, Süphan Tarım’ın Atık kağıtlardan yapılmış kağıt ve karton konusundaki 123 milyon liralık yatırımı.

Kuruluşlar şirketlerde düştü, gerçek kişi işletmelerde arttı

Geçen yıl şirket kuruluş kapanışları bakımından Gaziantep’te tablo olumlu değildi. 2021’in ilk 11 ayında 2 bin 961 şirket kurulmuştu. 2022’de aynı dönemde bu sayı 2 bin 531’e geriledi. Ancak kapanışlar yönünden tablo olumluydu. 2022’de kapanan şirket sayısı 2021’den daha düşüktü. 2022’de kurulan gerçek kişi işletme sayısı 395 olarak gerçekleşti ve bu sayı 2021’in (322) üzerinde gerçekleşti.

BAŞKANLAR NE DEDİ?

GAZİANTEP TİCARET ODASI BAŞKANI TUNCAY YILDIRIM: BEKLENTİMİZ PİYASA EKONOMİSİNE MÜDAHALEDEN KAÇINILMASI

● Gaziantep ekonomisinin lokomotifi ihracat ve ihracata yönelik üretimdir. Dolayısıyla küresel gelişmeler şehir ekonomisini direkt etkiliyor. 2022 yılında başta Avrupa olmak üzere ana ihracat pazarlarımızdaki daralmanın olumsuz etkilerini biz de hissettik. Bunun yanında Rusya – Ukrayna savaşının devam eden etkileri, mevcut enfl asyonist ortam, finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar gibi birçok sorunla mücadele ettiğimiz bir yıl geçirdik. İşletmelerimizin verimliliği ve kârlılığı düştü. Tüm bu olumsuzluklara rağmen ihracatımızı yüzde 4,3 artırarak 10,5 milyar dolara taşıdık. Halâ dış ticaret fazlası vermeye devam ediyoruz. Gaziantep Türkiye ortalamasının üzerinde büyüyen bir ekonomi. 2021 yılında Türkiye 11,4 büyürken Gaziantep 13,1 büyüdü. 2021 yılında 148 milyar 588 milyon 413 bin TL’lik bir GSYH gerçekleştirerek 81 il içerisinde en fazla GSYH yaratan 8. il olduk. Türkiye’nin GSYH’ne pozitif yönlü katkı sağlayan ilk 15 il arasında Gaziantep de var. 2021 yılında ülkenin yüzde 11,4 GSYH artışına yüzde 0,25 ile en fazla katkı sunan 8. il olduk. Büyüme performansımız ihracat kaynaklı olduğundan önümüzdeki süreçte büyümede de bir baskılanma yaşanabilir. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında ekonomi yönetiminden öncelikli beklentimiz serbest piyasa ekonomisine müdahaleden kaçınan, enfl asyonu düşürecek enstrümanların devreye alınması. Üretim girdi maliyetlerini aşağı çekecek reel sektörün yatırım, üretim, istihdam iştahını desteklenmeli.

GAZİANTEP SANAYİ ODASI BAŞKANI ADNAN ÜNVERDİ: SAVUNMA SANAYİ İHRACATIMIZ YÜZDE 167 ARTTI

● 2020 yılında pandemi ile yaşamımızın akışı değişti, küresel ekonomide zincir koptu. 2021 yılında yine tam toparlanma başlıyor derken 2022’de Rusya- Ukrayna savaşı, siyasi ve jeopolitik gerilimler tedirginliğe neden oldu. Enerji ve gıda krizi baş gösterdi, yüksek enfl asyon ve maliyetlerdeki artışlar uluslararası ticareti sekteye uğrattı. Bu süreçte en büyük yükü, sağladığı istihdamla üreten kesim ve ihracatçılarımız omuzladı. Ülke ekonomimizin kalkınması ve buna bağlı olarak toplumsal refahın sağlamasında sanayi ve üretimin belirleyici unsur olduğu bir kez daha görüldü. Sanayi odası olarak bizler de büyük bir öngörüyle bu alanlara çok önceden yatırım yapmaya başladık. Bir taraftan sanayicilerimizin sorunlarına çözüm ararken diğer taraftan da bu değişim ve dönüşümü sağlayacak altyapıyı hazırladık. En büyük hedefl erimizden olan firmalarımızın teknolojiye adaptasyonu noktasında savunma sanayisine yönelik çok önemli çalışmalar ve iş birlikleri gerçekleştiriyoruz. Son olarak, Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından Türkiye’de bir ilk olarak ‘Gaziantep Savunma Sanayii İl Temsilciliği’ Odamız bünyesinde açıldı. 2022’de savunma sanayi ihracatının da yüzde 167’lik bir artışla 874 bin dolar olarak gerçekleşti. 2018’de savunma sanayi tedarikçi firma sayısı yalnızca 4 iken şu anda 27 oldu. Bu sayının daha da artacağına inanıyorum. Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü, TSK vakıf şirketleri, savunma sanayinin tüm tarafl arı ile bağlarımızı güçlendirerek çalışmalarımıza devam ediyoruz. Problemlerimiz olsa da Türkiye’nin önü açık ve hak ettiği noktaya gelecektir.

GAZİANTEP TİCARET BORSASI BAŞKANI MEHMET AKINCI: FISTIK OSB VE HUBUBAT EMTİA MERKEZİ KURACAĞIZ

● 2022 yılı bize doğa ile insan arasındaki hassas dengenin korunmasının ne denli önemli olduğunu bir kez daha gösterdi. Küresel ısınmaya bağlı iklimsel dengesizlikler nedeniyle dünya büyük bir değişim yaşıyor ve bu durum tarımsal üretimde verim kayıplarına, üretim azalmalarına sebebiyet vermekte. Bu nedenle yeşil dönüşümün alt yapısını oluşturmakta zaman kaybetmemiz ve bu konuda alınacak tüm tedbirlere hassasiyetle riayet etmemiz gerekiyor. Cumhuriyetimizin 100. yılına taze umutlarla girdik, ülkemiz için yatırıma, üretime, istihdama ve ihracata katkı sağlamaya 2023’te de var gücümüzle devam edeceğiz. GTB olarak Antep Fıstığı Lisanslı Depo, Et Borsası ve Et Hali’nin ardından 2022’de Pilot Ölçekli Antep Fıstığı İşleme Tesisini hizmete açtık. Bu yatırımları kendi özellerinde tek tek değerlendirecek olursak hepsi sektörlerinde 50 yıllık ihtiyacı karşılayacak güçlü bir alt yapıya sahip. 2023 hedefl erimiz arasında ise bölgemiz ekonomisine Fıstık Organize Sanayi Bölgesi ve Hububat Emtia Merkezini kazandırmak” dedi.

GAZİANTEP OSB BAŞKANI CENGİZ ŞİMŞEK: OSB’DEN GLOBAL MARKALAR ÇIKARMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ

● Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi 2023’te de büyümeye devam ediyor. 11 milyon metrekarelik alan üzerinde kurulan 6. OSB kamulaştırma çalışmalarının yüzde 60’lık kısmını tamamladık. 2023 yılının ilk çeyreğinde ise yeni yatırımcılarımıza tahsis işlemlerini yapmaya başlayacağız. Fırat Nehri-OSB arası su isale hattı projemizi 1 yıl içinde faaliyete geçireceğiz. Bu projenin tamamlanması ile birlikte suya dayanıklı dokuma, iplik boyama ve buna benzer sektörler gelişecek ve sanayimizde çeşitlilik artacak. Giderek tükenen doğal kaynaklar ve kıt enerji kaynakları nedeni ile yönümüzü çevirdiğimiz güneş enerji santralleri için yaptığımız modern ve teknolojiye uyumlu altyapımız ile 106 sanayicimizin 225MW’lık enerji santrallerini çok kısa süre içerisinde kurmalarına destek olduk. 175MW’lık yeni GES kurulum çalışmalarına da devam edeceğiz. Gelecekle ilgili vizyonumuz çevreye duyarlı bir OSB’dir. Dünya değişiyor. Üretim anlayışları gelişiyor. Bu amaçla gerekli alt yapıların zamanında yapılmasına, firmalarımızın bilinçlenmesine ve topyekûn bir duyarlılık sergilenmesine büyük gayret gösteriyoruz. Bizlerin bir tek önceliği var. O da güçlü Gaziantep, güçlü Türkiye. Öncelikli hedefimiz Gaziantep OSB’yi her zaman cazibe merkezi yapmaktır. Başladığımız ve çalışmaları devam eden projelerimizin hayata geçmesi ile bu hayalimizi gerçekleştireceğiz. Sanayi bölgemizden başarı hikayeleri ile yeni global markaların çıkmasını sağlamak için altyapımızı güçlendirmenin gayreti içerisindeyiz.

Kuruluşlar şirketlerde düştü, gerçek kişi işletmelerde arttı

Geçen yıl şirket kuruluş kapanışları bakımından Gaziantep’te tablo olumlu değildi. 2021’in ilk 11 ayında 2 bin 961 şirket kurulmuştu. 2022’de aynı dönemde bu sayı 2 bin 531’e geriledi. Ancak kapanışlar yönünden tablo olumluydu. 2022’de kapanan şirket sayısı 2021’den daha düşüktü. 2022’de kurulan gerçek kişi işletme sayısı 395 olarak gerçekleşti ve bu sayı 2021’in (322) üzerinde gerçekleşti.