Gayrimenkule yabancı ilgisi artarak sürüyor
Ocak ve şubat ayında net yabancı sermaye girişi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 39 arttı. Yıllık artışla birlikte yaklaşık 8 milyar dolar seviyesinde seyreden yabancı sermaye girişinde ağırlık ise gayrimenkul yatırımında.
Mehmet Kaya |Mehmet KAYA
Ocak-Şubat 2023 ayında net yabancı sermaye girişi bir önceki döneme göre yüzde 39 arttı. Geçmiş yıllara kıyasla çok düşük olmakla birlikte yıllıklandırılmış bazda da son dönemde bir hareketlenme gözlendi. Yabancı doğrudan yatırımlarda, gayrimenkulün ağırlığı devam etmekle birlikte, son dönemdeki Türkiye’de kurulu şirketlerin yurtdışındaki ana şirketleriyle borç, kredi ilişkilerinde, Türkiye’den yurtdışına borç verme yönündeki değişimin azalması rol oynadı. Türkiye’de çok uzun yıllardır yurtdışındaki şirketler, Türkiye’deki şirketlerine borç ve kredi veriyor. Ancak son yıllarda bazı dönemlerde tersine bir işlem oluştuğu da gözleniyor. Nitekim 2022 Ocak-Şubat döneminde Türkiye’de kurulu yabancı sermaye şirketleri, yurtdışındaki şirketlerine 148 milyon dolar kredi-borç verdi. 2023 aynı dönemde ise 150 milyon dolar borç aldı. Aynı dönemde sermaye yatırımları azalmakla birlikte, 920 milyon dolarlık gayrimenkul girişiyle, Ocak-Şubat döneminde net sermaye girişi önceki yıla göre yüzde 39 artışla 645 milyon dolar, yıllıklandırılmış bazda ise yüzde 31 artışla 8 milyar 348 milyon dolar oldu.
Yıllık sermaye girişi 8 milyar dolar seviyesinde
Türkiye’de yabancı sermaye girişi, 2005-2007 döneminde geldiği 15-20 milyar dolar seviyelerden, küresel krizle birlikte yaşadığı düşüşü bir daha toparlayamadı. Birkaç yıllık istisna dışında, 10 milyar doların altında seyreden girişler, 2020’de 4.4 milyar dolara kadar geriledi. 2023 itibariyle ise yıllıklandırılmış seri 2022 Mayıs ayından itibaren 8 milyar dolar seviyesinde seyrediyor. Bu artışta gayrimenkulün ağırlığı devam etse de son dönemde şirketlerin borç-kredi ilişkilerinin de toplamı etkileyen sonuçlar gözleniyor.
Normal dönemlerde yurtdışı merkez şirketler, Türkiye’deki şirketlerine borç ve kredi açtığı için, bu kalemdeki giriş pozitif oluyor. Ancak son birkaç yıldır önceki yıllarda nadiren görülen bu kalemdeki “çıkış” sıklıkla oluşmaya başladı. Nitekim, 2019 ve 2020’de yıllık bazda bu kalemde net çıkış görüldü.
Ocak-Şubat döneminde hem yıllıklandırılmış bazda hem de bazı aylarda, önceki dönemde eksi ya da düşük seyreden şirketlerin yurt dışı merkezlerinden aldıkları borç ve kredilerdeki yüksek giriş, yıllık bazda gayrimenkul ile birlikte yabancı sermaye girişini 8 milyar TL’nin üzerinde tuttu.