Faizde indirim beklentileri yılsonuna kaldı

ŞEBNEM TURHAN

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu eylül ayı kararını açıkladı. Beklentilere uygun şekilde politika faizi yüzde 50’da sabit bırakılırken piyasa önceki aylara göre değişiklikler içeren PPK karar metnini bir geçiş metni olarak yorumladı.

Hem hizmet enflasyonunun son çeyrekte iyileşmeye başlayacağı hem de sıkılaştırma yerine gelen para politikası araçlarının kullanılabileceği ifadesi Merkez Bankası’nın yumuşamaya başladığı algısını yükseltirken PPK metninde ihtiyati duruşun yinelenmesinin yanı sıra sıkı para politikasının sürdürüleceğinin de yer alması dikkat çekti.

ABD Merkez Bankası ile Avrupa Merkez Bankası’nın gevşeme adımlarının ardından Merkez Bankası’nın sıkı ve ihtiyatlı duruşunu yinelediği metnini olumlu satın alan piyasada bankacılık endeksinde yükseliş yüzde 3’ü aştı, BİST1000’de ise yüzde 2’ye dayandı.

Merkez Bankası geçen yıl hazirandan bu yana politika faizini sonuncusu martta olmak üzere 4.150 baz puan artışla yüzde 50 seviyesine çıkardı. Eylül dahil son 6 toplantıda da politika faizi yüzde 50’de sabit bırakılırken sıkı duruş korundu. Enflasyonda baz etkisi nedeniyle yaşanan düşüşler faiz indirimi tartışmalarını yoğunlaştırırken her PPK sonrası ‘şahin’ duruşun korunmasıyla bu tartışmalar ötelendi.

Faiz indirim koşullarını yineledi

Bu ayki PPK metni ise önceki aylara göre daha büyük değişiklikler içeriyor. Merkez Bankası PPK metninde öncelikle ağustosta aylık enflasyona dair göstergelerin bir bütün olarak incelendiğinde ana eğilimin belirgin bir değişim sergilemediğini değerlendirdiğini vurguladı.

Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergelerin yurtiçi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyonist etkinin azaldığını teyit ettiği kaydedilen PPK metninde en dikkat çeken ifadelerden biri de “Temel mal enflasyonu sınırlı bir artışla düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileşmenin son çeyrekte gerçekleşmesi beklenmektedir” oldu.

Önceki PPK ve tüm metinlerinde Merkez Bankası hizmet enflasyonundaki katılığa ve enflasyonist riskleri canlı tuttuğuna dikkat çekerken yine ifade ve son çeyrekte iyileşmeye işaret edilmesi yumuşama olarak yorumlandı.

Ancak PPK metnine “Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam ettiğini kaydetmiştir” eklenerek indirim koşullarını yineledi ve yakın dönemde faiz indirim beklentileri ötelendi. PPK metninde beklenti Merkez Bankası eylül PPK metninde iki büyük ifade değişikliğiyle piyasanın faiz indirim beklentilerini öteledi ancak yılın son aylarında indirimin gelebileceği yorumlarının da artmasına yol açtı. Artık faiz artışı yapılma yacağının net şekilde ifade edildiği PPK metninde sıkı ve ihtiyatlı duruş ise yinelendi. ile fiyatlamadaki sıkıntının sürdüğüne işaret edildi.

Faiz de araç ama beklenti makroihtiyati tedbirler

PPK metninde yine ikinci paragraf da değiştirildi. Sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerinin göz önünde bulundurulacağı ifadesi önceki metinlerden farklı olarak bu eylül ayı metninde yer almadı ve uzmanlar bunu artık etkilerin görülmeye başlandığı ayrıca yetersiz de gördüğü olarak yorumladı.

Metinde, “Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eğilimini düşürecek ve dezenflasyon sürecini güçlendirecektir. Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermekle birlikte, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşunu yinelemiştir.

Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecektir” vurguları metinde yer alırken en büyük ikinci değişiklik ise “Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır” ifadesinde oldu.

Önceki metinlerde Merkez Bankası enflasyonda belirgin ve kalıcı bozulma görülürse para politikasının sıkılaştırılacağını belirtirken eylül metninde bunu çıkararak para politikası araçları etkili şekilde kullanılacağına yer verdi. Bu uzmanların artık faiz artışı yapılmayacağı makroihtiyati tedbirlerle bozulmanın önüne geçilmeye çalışılacağı beklentilerini arttırdı. Her ne kadar para politikasının en önemli aracı faiz olsa da değişikliği uzmanlar makroihtiyati tedbirlere yöneleceği yorumlarını arttırdı.

Piyasa PPK metnini ‘ güvercin’ satın almak istedi

Bir önceki PPK metnindeki gibi “Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması ilave makroihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite koşulları muhtemel gelişmeler göz önünde bulundurularak yakından izlenmektedir. Sterilizasyon araçları etkili şekilde kullanılmaya devam edilecektir” ifadeleri korundu. Aslında piyasa duruşunu değiştirmeyen PPK metninde olumlu görmek ve indirim hazırlığını satın almayı tercih etti. Çoğu uzman yakın dönemde faiz indirimi beklenmemesi gerektiğini vurgularken, borsa tepkisi PPK metninden faiz indirimi sinyali almış gibi hareketlendi.

UZMANLAR MERKEZ BANKASI KARARINI NASIL YORUMLADI?

KASIMDA FAİZ İNDİRİMLERİ BAŞLAYABİLİR

Virtus Glocal Yönetici Ortağı Dr. İnanç Sözer: TCMB bir önceki toplantıdan bu yana kısmi bir yumuşama sinyali verse de, halen faiz indirimi için özellikle Türk lirasında reel değerlenmenin sürmesine ve enflasyon beklentilerinde düzelmenin belirginleşmesine ihtiyaç duyduğunu vurgulamayı bu toplantıda da sürdürdü.

Özellikle hizmet sektöründeki fiyatların katılığı faiz indiriminin ötelenmesine yol açsa da, önümüzdeki günlerde gelecek verilere dair beklentilerimiz dikkate alındığında, yakında kasım ayında faiz indirimlerinin başlanması konusunda bir konsensüs oluşacaktır. Tıpkı dün Fed'de gördüğümüz gibi, TCMB'nin de faiz indirimleri sadece bir normalleşme adımı olacak ve talebi canlandırmaktan öte yüksek faiz döneminin geride kalmasını sağlayacak. Talebi canlandırabilecek bir faiz indirimi görebilmemiz için ise, öncelikle TL'ye olan güvenin kalıcı bir şekilde oluşmasına ve enflasyonun Türkiye ekonomisinin hak ettiği en azından düşük çift haneli enflasyon seviyelere ulaşılmasına ihtiyaç duyacağız.

Bu ana kadar TCMB'nin sıkı para politikası duruşunu sürdürmeye çalışarak uç riskleri sınırlamaya odaklanacak ve gecelik faizlerin son on günde yüzde 53'ten yüzde 47'ye düşmesinden de gördüğümüz gibi bankacılık sektörünün önden faiz indirimlerini reel sektöre yansıtmasına müsaade edecektir.

MERKEZ BANKASI BİR GEÇİŞ METNİ HAZIRLAMIŞ

TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat: PPK’da bir önceki metne göre iki majör değişim var. İlki hizmet enflasyonundaki vurgu, son çeyrekte iyileşmenin bekleniyor. İkinci olarak da para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır yerine para politikası araçlarının etkili şekilde kullanılacağının girmesi.

Merkez Bankası’nın faiz dışında da para politikası araçları ver sıkılaştırılacaktır ifadesi kalktığı için biraz daha güvercin bir ifade olmuş. İki değişikliğe baktığımızda Merkez Bankası bir geçiş metni hazırlamak istemiş. Hemen bir faiz indirimi sinyali vermiyor ama geçiş metni gibi değerlendirilebilir. Piyasayı yavaş yavaş faiz indirimlerine hazırlamak istiyor. Merkez Bankası kasım başında enflasyon raporu açıklayacak. Öncesinde ise ABD seçimlerini ve ekim enflasyonunu görmüş olacak. Enflasyon raporunda ilk sinyal verilebilir faiz indirimi için. Bana kalırsa ilk faiz indirimi aralık ayı toplantısında olacak gibi görünüyor.