Etki yatırımları potansiyeli 23 milyar dolar

Merve YİĞİTCAN

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) doğrultusunda son yıllarda öne çıkmaya başlayan ‘etki yatırımları’ alanında Türkiye’de çalışmalar hızlandı. Bu amaçla nisan ayında kurulan Etki Yatırımları Danışma Kurulu (EYDK), hazırladığı ilk raporunu kamuoyuyla paylaştı. EYDK Başkanı Şafak Müderrisgil, dünyada 2015 yılında 15,2 milyar dolar olarak ölçülen etki yatırımları potansiyelinin, 2020 sonu itibariye 2,3 trilyon dolara çıktığını söyledi. Türkiye’nin etki yatırımlarından yüzde 1 pay almasını hedeflediklerini kaydeden Müderrisgil, potansiyelin 23 milyar dolar olduğunu ifade etti. Müderrisgil ayrıca, 10 yıla kalmadan etki yatırımlarının daha proaktif şekilde dünya piyasasında yer alacağının tahmin edildiğini de dile getirdi.

Raporda 5 amaç sıralandı

“Bir Etkinleştirici Olarak EYDK” raporunun çıktılarını paylaşan EYDK Genel Sekreteri Onur İlhan, raporda “Türkiye'de Etki Yatırım Ekosistemi” ve “SKA Türkiye Yatırımcı Haritası” başlıklı iki temel çalışmanın içgörülerinin ve EYDK'nın ilk anketi ile bahse konu anket üzerine inşa edilen iki yuvarlak masa toplantısının sonuçlarının bir araya getirildiğini söyledi. İlhan, rapora göre EYDK üyelerinin öncelikli olarak konumlandırdığı 5 SKA’yı şöyle sıraladı:

Amaçlar için ortaklıklar; İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme; Sanayi, yenilikçilik ve altyapı; Nitelikli eğitim; Toplumsal cinsiyet eşitliği.

İklim eylemi de öne çıkıyor

Söz konusu edilen SKA’lara ilave olarak ‘iklim eylemi’nin de bir diğer SKA olarak raporda öne çıktığını dile getiren İlhan, şu ifadeleri kullandı:

“Kurulumuz çalışma grupları vasıtasıyla ulusal öncelikleri destekleme ve bunlara etki perspektifinden yön verme, uluslararası iş ve bilgi ağlarına katılım sağlama, yerel yetkinlik ve farkındalık geliştirme gibi ana hedefl ere ek olarak Avrupa Yeşil Mutabakatı, kadınların güçlendirilmesi ve sığınmacıların geçim kaynakları gibi temalara da odaklanacaktır."

9 ana sektörde 27 fırsat alanı var

Etki yatırımlarının 5 paydaşı olduğuna değinen Onur İlhan, bunları sermayeyi arz edenler, sermayeyi talep edecek etki girişimcileri, finansal aracılar, politika yapıcılar ve etkinleştiriciler olarak sıraladı. Rapora göre Türkiye’nin etki yatırımlarında 9 ana sektör altında 27 fırsat alanına sahip olduğunu söyleyen İlhan, şöyle devam etti:

“Mesela tekstilde enerji tasarrufl u boyama ve yıkama teknolojileri öne çıkan uygulamalardan biri. Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınması için çok önemli adım olacak. Çünkü bir pamuklu tişörtün üretilmesi için 2700 litre su tüketiliyor. Bu bir kişinin 900 günlük su tüketimine denk geliyor. Bunun değişmesi gerekiyor. Bu alan öne çıkabilir. Yine öne çıkacak alanlardan biri eğitim. Düşük ve orta gelirli gruplar için uygun fiyatlı eğitim yatırımları ya da mesleki eğitime yönelik yatırımlar etki çerçevesinde yapılabilir. Türkiye’nin etkin olduğu taşımacılık alanındaki yatırımlar da doğru kurgulanarak etki yatırımları çerçevesine girebilir. Aynı zamanda katı atıkların toplanması ve ayrıştırılması da önemli bir alan olabilir.”