Ertelenen KDV ödemeleriyle gelir ikiye katlandı
Merkezi yönetim bütçesi ekimde 4,9 milyar lira açık verdi. 10 aylık açık 145,5 milyar liraya yükseldi. Ertelenen vergilerde ödemenin başlamasıyla dahilde alınan KDV’de yüzde 120, ÖTV’de yüzde 69 artış yaşandı. ÖTV gelirleri, yüzde 23’le bütçe gelirlerinde en yüksek kalem oldu.
Şebnem Turhan |Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, merkezi yönetim bütçe dengesi ekimde 4.9 milyar TL açık verdi. Merkezi yönetim bütçesi ocak-ekim döneminde 145 milyar 483 milyon TL açık verirken, 25 milyar 901 milyon TL faiz dışı açık verildi. Bütçede ekimde dahilde alınan KDV’deki geçen yılın aynı ayına göre yüzde 120,2 artış dikkat çekti. Pandemi nedeniyle nisanda ertelenen KDV alacaklarının ekimde ödemeye başlanınca gelir artarken başta motorlu taşıtlar ve tütün olmak üzere ÖTV gelirlerindeki artışın sürmesi de bütçeyi destekledi. Ekimde yurtiçi satılan mallar üzerinden alınan dahilde KDV yüzde 120,2 artarak 10.6 milyar lira, ÖTV ise yüzde 69 artışla 21.4 milyar lira oldu.
Bakanlığın verilerine göre ekimde bütçe giderleri yüzde 21,6 artışla 97.7 milyar lira, bütçe gelirleri ise yüzde 41.9 artışla 92.8 milyar lira gerçekleşti. Bütçe açığı ise geçen yıl ekimde 14.9 milyar lirayken, bu yıl ekimde 4.9 milyar liraya geriledi. 10 aylık bütçe açığı 145.5 milyar liraya çıktı. Ekimde faiz gideri yüzde 72,3 artışla 11.7 milyar lira oladu. Faiz hariç bütçe giderleri ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16.9 artışla 85.9 milyar lirayı buldu. Ekimde vergi gelirleri tahsilatı, geçen yıl ekime göre yüzde 40,4 artarak 76.6 milyar liraya çıktı. Vergi türlerine göre ise, dahilde alınan KDV yüzde 120,2, ÖTV yüzde 69,4, BSMV yüzde 25,1, ithalde alınan KDV yüzde 40,4, Damga Vergisi yüzde 15,6, harçlar yüzde 16,9, Gelir Vergisi yüzde 3,4 ve diğer vergiler 40,1 artış gösterirken, Kurumlar Vergisi yüzde 51,7 geriledi. KDV gelirlerindeki yüzde 120,2’lik artışın pandemi nedeniyle ertelenen KDV ödemelerinin 27 Ekim tarihinde yapılması olduğu belirtiliyor. Nisanda verilmesi gereken KDV ve muhtasar beyannameleri için tahakkuk eden vergilerin ödemesi için 27 Ekim’e ertelenmişti.
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, vergi gelirlerinin, kamu bankaları tarafından yürütülen bir dizi kredi kampanyası aşamalı olarak sona ermeye başlasa bile, ÖTV ve KDV’den elde edilen yüksek gelir sayesinde yüzde 40,4 arttığını belirtti. Erkan, “Daha önce ertelenen vergi ödemelerinin de ekimde bütçe hesaplarına yansımasının gelirlerdeki artışı desteklediği görülmektedir. Buna karşılık, tek seferlik gelir etkisinin elemine olması, iktisadi faaliyetin desteklenmesi için teşviklerin devam etmesi ve ekonomide salgın veya finansal koşullarda sıkılaşma kaynaklı yavaşlama etkisi bütçe gelirlerini sınırlayabilir” dedi.
Otomobilden gelen ÖTV’de yükseliş sürdü
Otomobillerden alınan ÖTV son aylardaki artış trendini ekimde de sürdürdü. Geçen yılın ekim ayına göre motorlu taşıtlardan alınan ÖTV yüzde 287,5 artışla 6.6 milyar liraya yükseldi. On aylık dönemde ise otomobillerden alınan ÖTV geçen yılın aynı dönemine göre 256,1 artışla 31.8 milyar liraya ulaştı. Geçen yıl ocakekim döneminde 8.9 milyar lira gelir elde edilmişti. Ocak-ekim döneminde giderler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artışla 967.7 milyar liraya yükseldi. Bütçe gelirleri de yüzde 14,3 artarak 822.2 milyar liraya çıktı. Geçen yıl on aylık bütçe açığı 100.7 milyar lirayken, bu yıl aynı dönemde bütçe 145.5 milyar lira oldu. Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde yüzde 21,4 artarak 655.3 milyar liraya ulaştı. Vergi türleri bakımından ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, Gelir Vergisi yüzde 4,9 düşerken, Kurumlar Vergisi yüzde 41, dahilde alınan KDV yüzde 19, ÖTV yüzde 38, BSMV yüzde 20,7, ithalde alınan KDV yüzde 22, Damga Vergisi yüzde 9,5, harçlar yüzde 34,9 arttı.