Enflasyonda sekiz aylık düşüşün sonuna gelindi

Ali Orhan YALÇINKAYA

2023 yılı haziran ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 3.92 oranında arttı. Yıllık enflasyon ise bir önceki aya göre 1.38 puan azalarak yüzde 38.21 ile son 18 ayın en düşük seviyesine geriledi. Ocak-Haziran döneminde ise enflasyon oranı yüzde 19.77 oldu.

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise haziran ayında ENAGrup Fiyat Endeksinin (E-TÜFE) yüzde 8.54 oranında arttığını, yıllık enflasyonunun bir önceki aya göre 0.43 puan azalarak yüzde 108.58’e gerilediğini yükseldiğini, Ocak-Haziran dönemi enflasyon oranının ise yüzde 50.53 olduğunu duyurmuştu.

2023 yılı haziran ayında, endekste kapsanan 143 temel başlıktan 20’sinde düşüş olurken, 6’sı değişim göstermedi, 117’sinde ise artış gerçekleşti. Fiyatı artan ürünlerin sepetteki toplam ürünlerin sayısına oranını gösteren yayılım endeksi haziranda yükseliş kaydetti.

Aylık enflasyona en fazla katkı 1.19 yüzde puan ile ulaştırma grubundan gelirken, gıda ve alkolsüz içecekler grubu 0.83 yüzde puan, lokanta ve oteller grubu 0.40 yüzde puan katkı verdi.

Ana harcama grupları itibarıyla haziran ayında artışın yüksek olduğu grup yüzde 4.23 ile enerji olurken, onu yüzde 4.03 ile temel mal grubu takip etti.

Çekirdek enflasyon göstergelerinden işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altını hariç tutan TÜFE-B endeksi aylıkta yüzde 3.45 oranında artarken bu grupta enflasyon yıllıkta yüzde 46.6’ya geriledi. Gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altını hariç tutan çekirdek enflasyon göstergesi (TÜFE-C) ise aylık bazda yüzde 3.84 oranında artarken yıllıkta yüzde 47.3’e yükseldi.

Son enflasyon raporunda 2023 yılı için yüzde 27.9 olarak öngörülen gıda enflasyonu haziran 2023 itibariyle yüzde 53.9’a yükseldi. Yıllık bazda enerji fiyatları yüzde 16.5 azalırken, temel mal fiyatları yüzde 36.7’ye yükseldi, hizmetler grubu enflasyonu ise yüzde 59.5 düzeyine geriledi.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) haziran ayında yüzde 6.50 oranında artarken yıllık enflasyon bir önceki aya göre 0.35 puan azalarak yüzde 40.42 oldu. TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas da 2.2 yüzde puan oldu.

Üretim için ana girdi olan ara malı fiyatları yüzde 6.6 artarken bu grupta yıllık enflasyon yüzde 36.5’e yükseldi. Enerji grubu enflasyonu aylıkta yüzde 12.7 oranında artarken, bir önceki ay yüzde 9.6 olan yıllık enflasyonun yüzde 10.3’e yükseldiğini görmekteyiz.

Sonuç olarak; geçtiğimiz yılın ekim ayında yüzde 85.51 düzeyini gördükten sonra takip eden sekiz aydır gerileyen TÜFE’nin Haziran ayında gördüğü yüzde 38.21 ile düşüşünü tamamladığını düşünmekteyim.

Para Politikası Kurulu özetlerinde yakın döneme ilişkin göstergelerin enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret ettiği; bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyir, kur gelişmeleri ve hizmet enflasyonundaki katılığın belirleyici olduğu ifade edilmişti.

Temmuz-Ağustos dönemi itibariyle enflasyonun kademeli yükseliş eğilimi içerisine gireceğini beklemekteyim.

Son enflasyon raporunda TCMB tahminlerinde değişikliğe gitmeyerek yüzde 22.3 enflasyon beklentisini korumuştu.