Enflasyonda risk var, ama düşüş eğilimi sürecek

Selçuk ALTUN

Aralık ayında enflasyon yüzde 0,74 seviyesinde gerçekleşirken, 2019 yılı enflasyonu da yüzde 11,84 oldu. Piyasa beklentilerinin bir miktar üzerinde gelen yıl sonu enflasyonu, Merkez Bankası’nın ve Yeni Ekonomi Programı'nın (YEP) yüzde 12 hedefinin altında gerçekleşti. Aksi görüşler olsa da genel beklenti TCMB'nin faiz indirimlerine devam edeceği yönünde.

Gıda tarafı mevsimsel koşullar itibariyle kış aylarında beklentilerden farklı sonuçlar oluşturabiliyor. Enflasyonun aylık bazda 0,74 olarak açıklanan rakamın kabaca 0,67'si gıda ve alkolsüz içecekler tarafından geldi. Yani, beklentiyi aşan kısım ağırlıklı olarak buradan kaynaklandı. 

Diğer taraftan, çekirdek enflasyonda tek hane korunmakla beraber, özellikle kurun 'temel bir maliyet unsuru' olarak enflasyonist baskıyı ilerleyen aylarda artırabileceğini unutmamak gerekiyor.

Bu çerçevede, 2020’nin ilk yarısında enflasyonun çift haneyi koruması bekleniyor. Bu dönemde jeopolitik ve stratejik unsurların kur üzerine olası etkileri izlenecek. Ayrıca, petrol fiyatlarındaki son hareketlenme çerçevesinde enerji maliyetleri de yakından takip edilecek.

Erkan: Riskler yukarı yönlü

Enflasyondaki lehte işleyen oransal avantajın artık geride kaldığını belirterek fiyatlama mekanizmasının temelini oluşturan ana dinamiklere eğilmenin daha doğru olacağını ifade eden Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, "Bu noktada da bizim için sıkıntıyı yaratan maliyet enflasyonu açısından, maliyet unsurlarını etkileyecek faktörleri göz önüne almak gerekiyor. Son günlerde yukarı doğru hareketlenen kur ve petrol fiyatları bizim açımızdan enflasyonist risklere işaret etmektedir. Jeopolitik gelişmelerin bu bileşenler üzerine etkilerini ne olacağı büyük önem taşıyor" dedi.

2020’de enflasyonda hedef seviyelere doğru düşüşün hem fiyat istikrarının sağlanması, hem de ekonomik reformların devreye alınabilmesi sayesinde olabileceğini kaydeden Erkan, şunları söyledi; "Mevcut dinamiklerde TL’nin genel eğiliminin değer kaybı tarafında ağırlık kazanmış olması itibariyle bu durumun enflasyonda yukarı yönlü eğilimin devamına yol açabileceğini düşünüyoruz. TCMB nezdinde ise, yüzde 5’lik büyüme hedefinin gerçekleştirilmesi anlamında kredi talebinin ve iç tüketimin desteklenmek istenmesi itibariyle faiz indirme isteğinin sürebileceğini düşünüyoruz. Enflasyon beklentileri 2020 için piyasa ve reel sektör nezdinde yüzde 10’larda ve resmi beklentilerin üzerinde. Ancak reel faizde arta kalan son marjları Merkez Bankası, büyüme hedefleri doğrultusunda ekonomiyi daha da canlandırmak adına kullanabilecektir. 16 Ocak toplantısından 50 ila 100 baz puan marjında bir faiz indirimi gelmesi beklenti dahilindedir. Sonraki durumda ise, sıfıra yakın reel faiz veya negatif reel faiz bölgesine girmemiz dış sermaye girişleri açısından bir hassasiyet unsuru olabilir.

Kuru: İşler yolunda gidiyor

Enflasyonla mücadele noktasında 2019 yılının genel beklentilerden daha iyi bir noktada kapandığını ifade eden Marbaş Menkul Değerler Ekonomisti Soner Kuru ise, gıda fiyatlarının baz etkisinin ortadan kalktığına dikkat çekerek, "Böyle bir ay geride kalmış olsa da çekirdek enflasyonun 0,41 gelmiş olması geneli itibariyle enflasyonda işlerin yolunda gittiğini gösteriyor" dedi.

Kuru, enflasyondaki düşüşün fiyatlar genel düzeyinin düşüşü olmadığını hatırlatarak, yükseliş hızının yavaşladığı anlamına geldiğini belirterek, geçen sene ekonomide görülen yüksek enflasyonist sürecin alım gücü üzerindeki negatif etkilerinin hala devam ettiğini vurguladı.

Şengül: TCMB, ocakta bekleyecek

Spinn Danışmanlık Kurucu Ortağı ve ekonomist Özlem Derici Şengül, TCMB'nin önümüzdeki toplantıyı pas geçeceği görüşünde.

TÜFE'nin bir yıl önceki yüzde 20.3 seviyesinden yüzde 11.84'e gerileyerek yılı kapattığını belirten Şengül, aylık enflasyonun ise yüzde 0.74 ile beklentilerden yüksek gerçekleştiğini hatırlatarak, "Gıda enflasyonu ve ulaştırmadaki artışlar gerçekleşmenin tahminimizden sapmasına yol açtı. B ve C endeksine göre çekirdek enflasyon bir ay önceki yüzde 9.9 ve yüzde 9.25 seviyelerinden sırasıyla yüzde 10.76 ve yüzde 9.81'e yükseldi. Dolayısıyla gıda ve enerji dışı ürünlerdeki fiyat artışları da enflasyondaki yükselişe katkıda bulunmuş görünüyor. Enflasyonun önümüzdeki birkaç ay içinde çift haneli seyredeceği ve döviz kuru oynaklığının son zamanlarda bir miktar arttığı göz önüne alındığında, TCMB Ocak toplantısında politika faizini değiştirmeyerek beklemek yönünde karar alacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Demirtaş: 75 baz puan indirim gelebilir

Merkez Bankası'nın ekim ayında açıkladığı Enflasyon Raporuna göre 2020 yılı enflasyon beklentisinin yüzde 8,2 olduğunu ifade eden Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş da düşüş faiz indirim sürecinin devam edeceği görüşünde. Kurum olarak 2020 enflasyon tahminlerinin yüzde 10 olduğunu bildiren Demirtaş, "Mevcut koşullarda Merkez Bankası'nın 16 Ocak 2020 tarihli Para Politikası Toplantısında politika faizlerini şu anki seviyesi olan yüzde 12 seviyesinden 75 baz puan düşürerek yüzde 11.25 seviyesine indireceğine inanıyoruz" dedi.

Ayyıldır: Önden yüklemeli indirimler sürebilir

GCM Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Kudret Ayyıldır, mevcut durumda yıllık enflasyon ile politika faizinin hemen hemen eşitlendiğine dikkat çekerek, 2020 yılında yüzde 5 büyüme hedefine ulaşmak için kredi aktarım mekanizmasının etkin şekilde kullanılması ve kullanılacak olması nedeniyle TCMB’nin önden yüklemeli faiz indirimlerine devam edebileceğini kaydetti.

2019 yılında TCMB, politika faizini 1200 baz puan düşüşle yüzde 12 seviyesine çekmişti.