Endüstriyel mutfakta 400 bin işsiz tehlikesi
Paslanmaz çelikte hammadde üreticisi Posco Assan TST ile mamul üreticilerini karşı karşıya getiren antidamping tartışmaları büyüyor. TUSİD Başkanı Bekir Topuz, yılbaşında ek verginin yüzde 12’ye çıkarılmasıyla sadece mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatında 7 ayda 1 milyar dolarlık kayıp yaşandığını, olası bir antidampingin ise 400 bin kişiyi işsiz bırakabileceğini söyledi. Sektör temsilcileri "İthalatı sıfırlayan sektörüz ancak ek vergi gelirse korkunç senaryo gerçekleşir” diyor.
Merve Yiğitcan |MERVE YİĞİTCAN / KONYA
Paslanmaz çelikte hammadde üreticisi ile mamul üreticilerinin arasını açan antidamping tartışmaları büyüyor. Yılbaşında ek verginin yüzde 8’den yüzde 12’ye çıkarılması nedeniyle mamul üreticilerinin ihracatta zorlanmaya başladığına dikkat çeken sektör temsilcileri, antidamping soruşturması sonrası ilave bir verginin çıkması halinde kaybın daha ciddi olacağına, en büyük yaranın da istihdam tarafında açılacağına dikkat çekiyor.
Paslanmaz çelik kullanımının yaygın olduğu illerden Konya’ya, Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (TUSİD) davetiyle giderek üreticilerle bir dizi görüşmeler gerçekleştirdik.
Burada değerlendirmelerde bulunan TUSİD Başkanı Bekir Topuz, paslanmaz çeliğe getirilen ek vergilerin ardından Posco Assan TST’nin başvurusu ile başlatılan antidamping soruşturmasının 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 bini aşkın işletme için büyük haksızlık olduğunu kaydetti.
Topuz, “Çin’den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2 bin 50 dolar. Yüzde 12 vergi ile fiyatı 2 bin 290 dolara geliyor. Buraya yine ek vergi gelirse fiyat 2 bin 900 dolarlara kadar çıkacak. Posco Assan TST’de de fiyat 2 bin 200 dolar seviyesinde. Eğer ek vergi gelir ve fiyatlar artarsa Posco Assan TST de fiyatlarını yükseltecek. Böyle bir durumda senede 140-150 milyon dolar daha fazla para kazanacak” iddiasında bulundu.
İstihdamın yarısı risk altında
Böyle bir durumda Türkiye’de hizmet veren tüm servis sağlayıcıların kapanmak zorunda kalacağını işaret eden Topuz, “Posco Assan TST’den alınan ürün direkt kullanılamıyor. Bunlar servis merkezlerine gidiyor. Posco tarafı ürüne sadece yüzde 8 katma değer sağlıyor. Servis merkezlerinin yarattığı katma değer ise yüzde 12. Buna rağmen Posco tarafına yerli üreticiymiş gibi davranılıyor. Bu da doğru değil” ifadelerini kullandı. Yılbaşında ek verginin artırılması sonrası Türkiye’nin endüstriyel mutfak ve mutfak ekipmanları ihracatının 7 ayda geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyar dolar azaldığını dile getiren Topuz, kaybın sene sonuna kadar 1,5 milyar doları bulabileceğini, ilave bir antidamping vergisi getirilmesi halinde ise istihdamın yarısının yani 400 bin kişinin işini kaybetme riski olduğunu vurguladı.
Üreticiler uyarıyor
- Panera Mühendislik Genel Müdürü Gökhan Kaynakoğlu: 2015’ten bu yana doğalgazlı ısıtıcı sektöründe faaliyet gösteriyoruz. Girdiğimizde sektörün yüzde 97’si ithaldi, şu an yüzde 50’si yerli üretim. Vergilerin yüzde 12’ye çıkması sonrası sendeledik. Eğer antidamping vergisi gelirse başka ülkede kendi markamla üretim yaptıracağım. Kaybeden maalesef ülkemiz olacak.
- Klematis Genel Müdürü Ahmet Karaçam: Mikser, kazan ve karıştırıcı üretiyoruz. 2017’de kurulduğumuzda sektörün tamamı ithaldi, şu an neredeyse sıfırlandı. Yıl başında gelen ek vergi bizi çok zorladı. İthalatı sıfırlayan bir sektörüz ancak ek vergi gelirse sadece bizim için değil tüm ülke için korkunç senaryo gerçekleşir.
- Osimo Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar: Yılbaşında getirilen ek verginin ardından zaten zamlanan ürünlerimiz, anti-damping soruşturması sonrası gelebilecek ek vergilerle daha da zamlanır. Söylentisi bile yüzde 10-15 zam gelmesine neden oldu. Antidamping gelmesi halinde ülkemiz ithal ürünlerle dolacak, ihracatımız düşecek.