“Ekonomiden ‘dışlanan’ kesimler dayanışmayı artırıyor”

Altınbaş Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zeynep Özsoy, ekonomik olarak “dışlanan” toplulukların temel ihtiyaçlarını karşılamak için yaratıcı, otonom çözümler aramaya başlayınca üretim ve tüketim kooperatifleri, topluluk temelli dernekler ve kolektif mutfaklar gibi inisiyatiflerin ortaya çıktığına dikkat çekti.

Pandeminin dayanışma kültürünün artmasına neden olduğunu ifade eden Prof. Özsoy, “Mevcut sisteme alternatif olarak, eşitliği, mütekabiliyeti, işbirliğini karşılıklı yardımlaşma ve sürdürülebilirliği önceliklendiren dayanışma ekonomileri, başta üreticiler olmak üzere geniş kitleler için umut vadediyor.” diye konuştu.

Kooperatiflerin dayanışma ekonomisinin en güzel örneklerinden biri olduğunu ve ilkelere dayanan bu örgütlerin mevcut ekonomik sistemdeki rekabet ve kar maksimizasyonu düşüncesinin panzehri olarak öne çıktığının altını çizdi.

Dünyada nüfusun yüzde 10’u kooperatiflerde istihdam ediliyor

Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) verilerine göre kooperatiflerin sanıldığından çok daha yaygın olduğunu belirten Özsoy, “Dünyada 3 milyon kooperatif mevcut ve nüfusun yüzde 12’si bir kooperatife üye. İşgücüne dahil olan dünya nüfusunun yüzde 10’u kooperatiflerde istihdam ediliyor.” bilgisini verdi.

Kanada’da, nüfusun yüzde 30’dan fazlasının kooperatiflere üye olduğunu belirten Özsoy, “Brezilya’da kooperatifler buğdayın dörtte üçünü, sütün yüzde 40’ını üretiyorlar ve kooperatiflerin ihracatı 1,3 milyar doların üzerinde.” dedi.

Türkiye’de ise tarihsel olarak kooperatifçiliğin devlet güdümünde başladığını kaydeden Özsoy, faal 9247 kooperatifin toplam 1 milyon 399 bin 385 üyesinin olduğunu bildirdi.

Son yıllarda farklı alanda kurulan kooperatiflere bisikletçilerin kurduğu Bisikoop, tiyatrocuların kurduğu tiyatro kooperatifi, yayıncıların kurduğu Yaykoop’u örnek gösteren Özsoy, “Yine dayanışma temelli birçok kadın kooperatifi yakın zamanda hayata geçti. İstatistiki verilere bakarak kooperatiflerin ne kadarının ‘yeni nesil’ dayanışmacı kooperatifler olduğunu söylemek güç olmakla birlikte son yıllarda kooperatifçiliğe ilginin hızla arttığını rahatlıkla söyleyebiliriz.” şeklinde konuştu.