Ek kurumlar vergisinin uygulama esasları belirlendi

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tek seferlik ihdas edilen ek kurumlar vergisinin uygulanmasına yönelik esaslar belirlendi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının hazırladığı "Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tek seferlik ek kurumlar vergisi ihdas edilmişti.

Tebliğle ek verginin uygulanmasına yönelik esaslar belirlendi, ayrıntılı açıklama ve örnek uygulamalara da tebliğde yer verildi.

Ek vergi, 2022 yılı verilecek kurumlar vergisi beyannamesinden alınacak, bu vergiyi kurumlar vergisi mükellefleri ödeyecek, gelir vergisi mükellefleri ek vergi ödemeyecek.

Mücbir sebep ilan edilen depremden etkilenen 11 il ve 1 ilçedeki kurumlar vergisi mükellefleri ek vergi ödemeyecek.

Kurumlar vergisi mükellefleri, Kurumlar Vergisi Kanunu ile diğer bazı kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca, istisna ve indirimlerini beyanname üzerinde safi kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapabiliyor.

20 bin civarı mükellefi etkilemesi bekleniyor

Düzenlemenin, 2022 yılı kurumlar vergisinde istisna ve indirimleri bulunan 20 bin civarı mükellefi etkilemesi bekleniyor. Ek vergi 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesindeki indirim ve istisna tutarları üzerinden yüzde 10 olarak hesaplanacak.

Kapsama alınan istisnalar, iştirak kazançları istisnası, taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası, yurt dışından elde edilen ve bazı şartları taşıyan kazanç istisnaları, serbest bölge ve teknoloji geliştirme bölgesi kazanç istisnaları gibi kalemler olacak.

İndirimlerden ise yatırım, AR-GE, nakdi sermaye indirimleri kapsama dahil edildi.

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrah üzerinden de yüzde 10 ek vergi alınacak.

İştirak kazançları istisnası ile yurt dışından elde edilen ve yüzde 15 vergi yükü taşıyan istisna kazançlarda ise ek vergi yüzde 5 olarak hesaplanacak.

Özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2023 yılı içinde sona erecek hesap dönemi için verilmesi gereken kurumlar vergisi beyannamelerinde dikkate alınan indirim, istisna ve indirimli kurumlar vergisi matrahları üzerinden ek vergi hesaplanacak.

Hesaplanan vergi iki taksitte ödenecek

Hesaplanan ek vergi, ilk taksiti nisan ayında kurumlar vergisi ödeme süresi içinde, ikincisi ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda, ağustos ayında, iki taksitte ödenecek.

Mikro ve küçük işletmelerin AR-GE ve tasarım indirimleri ile teknokent kazançlarından ek vergi alınmayacak.

AR-GE indirim tutarları ile teknokent kazanç istisnası tutarları da ek vergi kapsamında olurken, yeni girişimci ve gelişmekte olan ve mikro ile küçük işletme olarak tanımlanan takribi 3 bin AR-GE ve teknoloji şirketinin bu indirim ve istisnaları ek vergi kapsamı dışında tutuldu.

Girişim sermayesi fonları dahil olmak üzere yatırım fon ve ortaklıklarının istisna kazançları ek vergi kapsamı dışında bırakıldı.

Sermaye piyasalarının ve girişimcilik ekosisteminin gelişimi için önemli olan yatırım fon ve ortaklıklarının elde ettikleri kazançların tamamı kurumlar vergisinden istisna olurken, bu fon ve ortaklıkların kazançları da ek verginin kapsamı dışında bırakıldı.

Vergi Usul Kanunu'nun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonlarına veya ortaklıklarına yatırım yapmak için ayrılan fon tutarları kurum kazancından indirilebiliyor. Matrahtan indirilen bu tutarlar da ek vergi kapsamı dışında tutuldu.

Kur korumalı mevduat hesapları ile bağış ve yardımlar ek vergiye tabi olmayacak. Kur korumalı mevduat hesaplarından elde edilen gelirlere uygulanan istisna tutarları, finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan sat-kirala-geri al işlemlerinden doğan kazançlara ilişkin istisna tutarları, kooperatiflerin faydalandığı risturn istisnası tutarları, her türlü bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları üzerinden ek vergi alınmayacak.

Beyannamede gösterilen ancak mahiyeti itibarıyla indirim ve istisna kapsamında olmayan tutarlar ek vergi kapsamına girmeyecek.

Beyannamede "Diğer indirimler ve istisnalar" satırlarında gösterilen Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu hükümleri arasındaki değerleme farkları, örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda borç alan kurum nezdinde Türk lirasının değer kazanması sonucu oluşan kur farkı gelirleri, kıdem tazminatı karşılığı iptali gibi tutarlar üzerinden ek vergi hesaplanmayacak.

Yürürlükte bulunan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları, ikili veya çok taraflı diğer uluslararası anlaşmalar uyarınca, kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar üzerinden de ek vergi alınmayacak. Tasfiye, birleşme, devir ve tam bölünme işlemlerinde 12 Mart 2023 tarihinden önce verilmiş beyannamelerde ek vergi uygulanmayacak.

Mükelleflerin, tasfiye, birleşme, devir ve tam bölünme işlemleri nedeniyle 2022 yılına ilişkin olarak Kanun'un yayım tarihi olan 12 Mart 2023'ten önce vermiş oldukları beyannamelerde faydalandıkları indirim ve istisna tutarları üzerinden ek vergi hesaplanmayacak.

İstisna ve indirimlerini beyannamede göstermeyenler ve eksik bildirenler ek vergiyi cezalı ödeyecek. Hak kazanılan istisna ve indirimlerin beyannamede gösterilmesi gerekecek.

Beyannamede gösterilmeyen veya beyannamede gösterilmekle birlikte indirimler/istisnalar satırlarında yer verilmeyen indirim ve istisnalar nedeniyle eksik tahakkuk eden ek vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile tahsil edilecek.