Ek gümrük vergisi tartışması büyüyor

Yener KARADENİZ

İSTANBUL - Hükümet, 21 Nisan’da 3 bin kalem ürüne getirdiği ek ithalat vergisinin ardından bu hafta başında, yeni bir kararla 750’ye yakın ürüne daha yüzde 1.9 ila yüzde 30 arasında ek vergi getirdi. Koronanın neden olduğu sıkıntıları azaltmak ve ithalat faturasını düşürmek için alınan yeni kararla yurtdışından gelen beyaz eşya, klima, spor malzemeleri, mücevher, zirai el aletler, inşaat malzemeleri, demir-çelikten teller, halatlar, kablolar gibi ürünlere 30 Eylül’e kadar yüzde 30’a varan oranlarda ilave gümrük vergisi uygulanacak. Ek vergilerin üst oranı 1 Ekim’den itibaren yüzde 25’e düşecek. Karar bazı sektörlerde olumlu karşılanırken, görüşlerinin alınmadığı ve hızlı karar alındığı yönünde eleştiriler getiren sektörler de var.

TÜRKİYE ÇELİK ÜRETİCİLERİ DERNEĞİ GENEL SEKRETERİ VEYSEL YAYAN
“EK VERGİ, ÇELİK İTHALATININ YÜZDE 10’U İÇİN GEÇERLİ”

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, çelik sektöründe ihracatta düşüş ithalatta ise artış yaşandığına dikkat çekerek, “Çelik sektöründe dış ticaret, son derece dengesiz bir dönemden geçiyor. İthalat artarken ihracat ise düşüyor. Türkiye şimdilik gümrük vergilerini ayarladı ama alınan bu karar ithalatı yavaşlatabilecek bir görünüm taşımıyor. Bunun iki sebebi var. Birincisi dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ithalat, ikincisi de serbest ticaret anlaşması bulunan ülkeler ile yapılan gümrük vergisiz ithalat. Bu ikisi toplam ithalatın yüzde 90’a yakın bölümünü temsil ediyor. Haliyle ek vergi sadece yüzde 10’luk kısımda uygulanabilecek. Bu karar ithalatı düşürmek için yeterli değil, geliştirilmesi lazım” dedi.

MÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ BAŞKANI MUSTAFA KAMAR
“TÜRKİYE’NİN HUB OLMA HEDEFİNE UYGUN DEĞİL”

Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Kamar, bu tarz kararlar alınırken sektörler ile irtibata geçilip geçilmediğini bilmediklerini, ancak kendileri ile hiçbir zaman irtibat kurulmadığını ifade etti. Kamar, “Türkiye dünyanın en büyük ihracatçılarından, üreticilerinden biri olmasına rağmen bu verginin gelmesini istemedik. Çünkü diğer sektörlerde olduğu gibi ürün alıp Türkiye içinde satan ithalatçı bir sektör değiliz. Biz ağırlıklı olarak getirdiğimiz ürünleri yurtdışına ihraç eden bir sektörüz. Türk mücevherat sektörünün bir stratejisi var. Türkiye’yi bu alanda dünyanın en büyük hub’larından biri haline getirmek. Bu da her türlü ürünün rahatça girip çıktığı, herkesi rahat ticaret yaptığı bir ülke haline gelmekle olur” dedi. Zamanında pırlanta için gümrük vergi alınmaması yönünde görüş bildirdiklerini hatırlatan Kamar, “İnsanlar her şeyi bir arada bulduğu ülkeye gelirler. Üstelik AB ile ticarette ve serbest ticaret anlaşması olduğumuzu yerlerde bu vergi geçerli değil. İşin yüzde 60- 70’i buradan geçiyor. Yüzde 20-30’luk kısmı Çin’den geliyor. Onda da zaten yüzde 20 KDV var. Şimdi bununla birlikte vergi yüzde 40’a çıkacak. Bu iş bitti demek. Büyük penceren bakılınca iyi görünmüyor” diye konuştu.

İKLİMLENDİRME SANAYİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ BAŞKANI MEHMET H. ŞANAL “İKLİMLENDİRMEDE ÇOK ETKİLİ OLMAYACAK”

İklimlendirme sektörünü ilgilendiren ürünlere getirilen yüzde 7 ila 30 arasında ek vergiler, yıl sonuna kadar devam edecek. Bu kapsamda klimaya yüzde 7, ısıtma ürünlerine yüzde 10-20 ve havalandırma ünitelerine ise yüzde 30 civarında vergi geldi. İklimlendirme Sanayi ihracatçıları Birliği Başkanı Mehmet H. Şanal, kararın yerli sanayiciyi destekleyerek geçici bir rahatlama sağlayabileceğini belirterek, Ek vergi getirilen ürünlerin daha çok ABD ve Uzak Doğu’dan gelen ürünleri kapsadığını söyledi. Şanal, “Kararın sektöre beklentilerin üzerinde bir destek sağlayacağını düşünmüyorum. İthalatı da çok ciddi. İçeride de maliyetleri artırdığı için fiyat artışını beraberinde getirecektir” diye konuştu.

TÜRKİYE BEYAZ EŞYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYESİ SİLVERLİNE’IN YÖNETİM KURULU BAŞKANI MUSTAFA LAÇİN
“AMAÇ YERLİYİ DESTEKLEMEKTEN ZİYADE DÖVİZ ÇIKIŞINI ÖNLEMEK”

Türkiye’de beyaz eşya üretiminin çok güçlü olduğunu ve kendi kendine yetebileceğini söyleyen Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği üyesi Silverline’ın Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Laçin, yerli üretimin desteklenmesinin önemli olduğunu ifade etti. Laçin, “Ancak bu verginin bu kadar hızlı gelmesiyle ilgili çekincelerimiz var” dedi. Üreticileri etkileyen hammadde, ara mamul ve komponentler tarafına da vergi geldiğini ifade eden Laçin, bunun üreticileri zorlayabileceğini dile getirerek, “Yerli hammadde ya da ara mamulü desteklemek amacıyla bu dönüşümü yapmak için 3 aylık süre yeterli değil. Bunun 3 yıla yayılıp, kademeli yapılması gerekir.” Laçin, ilave verginin yerli üretimi desteklemekten ziyade döviz çıkışını engellemek için atılan bir adım olduğunu öne sürdü.

İSTANBUL TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATÇILARI BİRLİĞİ BAŞKANI AHMET ÖKSÜZ “TEKSTİLDE YERLİ ÜRETİMİ DESTEKLEYECEK”

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, bu dönemde yaşanan ciddi daralmadan dolayı ek verginin de etkisi ile yerli üretime dönmenin yararlı olacağını söyledi. “Biz genel anlamda ek vergileri destekliyoruz” diyen Öksüz, şöyle devam etti: “Bazı alanlarda Türkiye’de üretilmeyen çok özel ürünler olabiliyor. Bunları bakanlık ile görüşüyoruz. Zaten sektörde talepte artış olması ya da hızlı bir canlanma beklenmiyor. Ne kadar içeriye dönersek o kadar iyi olur. İthalat miktar bazında ilk 3 ayda önemli oranda artmıştı. Nisan ayından itibaren de ithalatta bir düşüş bekliyorduk ama onun da ötesinde ekstrem bir durum olduğu için bu düşüşün daha fazla olması gerekiyor. İçerde de talep durdu. Bu sene ithalatın düşmesi lazım.”

“Motosiklette yüzde 40 daralmaya neden olacak”

Koronavirüs salgını ve kurdaki artış nedeniyle düşüşe geçen motosiklet pazarına bir darbe de yeni vergi oranlarından geldi. 21 Nisan’da motosiklete ilave yüzde 10 gümrük vergisi getirilerek, ek vergi toplamı yüzde 30’a çıkarıldı. Son düzenleme ile bazı modellerde toplam vergi oranı, vergisiz fiyatı geçti. Fiyatı 5 bin TL olan 250cc üstü bir motosiklet, 10 bin 508 TL’ye ulaştı. AB ülkeleri dışındaki ve AB menşeli olmayan ürünlere getirilen yüzde 10 ilave verginin, 30 Eylül’e kadar geçerli olacağı duyuruldu. Sektör temsilcileri salgın nedeni ile azalan talebin yeni vergiler ile daha da düşeceğini söyleyerek, “Yeni gelen ilave yüzde 10 gümrük vergisi ile motosiklet firmalarının ümidini iyice kırdı. Çok değil daha dün sektörün çabuk toparlayacağını ve geçen seneye oranla yüzde 15-25 oranında bir daralma öngörürken, bugün gelen olumsuz haber ile bu beklenti yüzde 35-40’lara kadar düştü” açıklamasını yaptı.