e-faturada kapsam genişliyor

Gelir İdaresi Başkanlığının, kağıt ortamında düzenlenen fatura, defter ve irsaliye gibi çok sayıda evrakın elektronik olarak düzenlenmesi için başlattığı dijital dönüşüm sürecinin kapsamına, 1 Temmuz'dan itibaren yeni mükellefler dahil edilecek.

Konuyla ilgili derlenen bilgilere göre, Başkanlık, 2019 yılında yaptığı düzenlemeyle 2020 yılı ve sonrası dönemde, mükellef grupları ile sektörler itibarıyla e-belge uygulamalarına geçilmesini kararlaştırmıştı. Sektörler ve mükellef grupları, brüt satış hasılatlarına göre bu uygulamalara geçiş yapıyor.

Bu kapsamda, kağıtla verilen fatura, arşiv fatura, irsaliye, müstahsil makbuzu ve defter gibi çok sayıda evrakta e-belge kullanılması zorunluluğu uygulamaya alınıyor.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK) lisans alan işletmeler, komisyoncu ve tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal edenler, aracı hizmet sağlayıcıları, internet ortamında ilan yayınlayanlar ile internet reklamcılığı hizmet aracıları, yolcu taşımacılığı yapanlar, içecek üreticileri ve sinema işletmecileri gibi pek çok sektör, bu uygulamaların kapsamına dahil edilmişti.

Gelir İdaresi Başkanlığının son düzenlemesiyle, yeni mükellef gruplarının da e-faturaya geçmesi sağlanacak. Buna göre, brüt satış hasılatı 2022 yılı için 3 milyon lira ve üzeri olan mükellefler, 1 Temmuz'dan itibaren sektör ayrımı olmadan e-faturaya geçmek zorunda olacak.

Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden, 2022 yılı için 500 bin lira ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlar da bu zorunluluğa dahil edilecek.

Gayrimenkul veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden, 2022 yılı için 500 bin lira ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanların da 1 Temmuz'dan sonra e-faturaya veya e-arşiv faturaya geçmesi gerekecek.

İkinci aşama 2024'te uygulanacak

Bu mükellefler, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren de e-defter uygulamasına geçecek.

e-arşiv faturanın düzenlenmemesi, gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, elektronik belge olarak düzenlenmesi gereken e-arşiv faturanın (zorunlu haller hariç) kağıt olarak düzenlenmesi ve hiç düzenlenmemiş sayılması halinde her bir belge için 2023 yılı için 2 bin 200 liradan az olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının yüzde 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bir takvim yılı içinde her bir belge türüne ilişkin olarak kesilecek toplam ceza 1 milyon 100 bin lira olacak.

e-fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2022 yılında cirosu 10 milyon lira ve üzeri olan mükelleflerin de sektör ayrımı olmadan 1 Temmuz'dan itibaren e-irsaliye uygulamasına geçiş yapmaları gerekecek.

Öte yandan, e-fatura uygulaması, belirlenen standartlara uygun olarak mesajların, taraflar arasında güvenli bir şekilde aktarılmasına olanak sunan, faturanın elektronik ortamda oluşturulması, iletilmesi, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsıyor.