Düzeltme talebi karşılık buldu...

HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA

İş dünyasının yoğun itiraz gösterdiği enflasyon düzeltmesi uygulamasında kısmi olarak düzeltme gündeme geldi. Maliye’nin yeni bir çalışma yaptığı bildirildi. Düzenleme taslağıyla, küçük işletme için kolaylık sağlanacak, yaklaşık 1.5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefi geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamı dışında kalacak. 2023 yılı sonu itibarıyla cirosu 50 milyon liranın altında olan işletmeler de 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmayacak. EKONOMİ yeni hazırlığı 20 Ağustos’ta “Haksız vergide esnetme sinyali” başlığıyla okuyucularına duyurmuştu. Bu arada, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili tebliğinin taslağı da açıklandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda önceki gün reel sektör temsilcileriyle yapılan toplantının ardından enflasyon düzeltmesinde mükellefleri rahatlatacak açıklama Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından yapıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, meslek mensuplarının açıklamaları ve iş dünyası ile görüşmelerine işaret ederek, son olarak yapılan TOBB, MÜSİAD, TÜSİAD, TÜRMOB gibi iş dünyası temsilcileriyle toplantılar yaptıklarına dikkati çekti.

Bu toplantılarda ve görüşlerde, bu dönemde enflasyon muhasebesi nedeniyle özellikle cirosu düşük ve yine bu işletmelerden yatırım döneminde olup henüz faaliyete geçmemiş durumdakilerin enflasyon düzeltmesi nedeniyle vergilendirilme sıkıntısı yaşayabileceğinin öne sürüldüğünü hatırlatan Mehmet Şimşek, TOBB, MÜ- SİAD ve TÜRMOB'un bulunduğu son istişare toplantısında, küçük işletmelerin enflasyon düzeltmesinden daha az etkilenmelerini temin etmek amacıyla yeni kararlar aldıklarını bildirdi.

Şimşek’in açıklamalarında düzenlemeye ilişkin satır başları şöyle:

■ 2023 yılı sonu itibarıyla cirosu 50 milyon liranın altında olan işletmelerin 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmasına gerek olmayacak. Böylece KOBİ’leri hedefleyen yapılacak bu düzenlemeyle, yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefi geçici vergi dönemlerinde enfl asyon düzeltmesi kapsamından çıkarılacak.

■ Tebliğ taslağı hazırlanarak Cumhurbaşkanlığı’na gönderildi. Taslakta, 31 Aralık 2023 tarihli gelir tablolarındaki brüt satışları 50 milyon liranın altında olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, 2024 yılının ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmadan beyannamelerini vereceği, buna dönem sonu bilançoları eklemeyecek.

■ Daha önce beyanname vermiş olanlar, düzeltme beyannamesi verecek

■ Daha önce beyanname vermiş olanlar, düzeltme beyannamesi verecek. Düzeltme beyanları 6 Eylül 2024'e kadar yapılması halinde herhangi bir ceza veya faiz ödemeyecekler.

■ Yatırım yapan mükellefler için yeni model üzerinde çalışılıyor, yasa gerekecek

■ Yatırım finansman giderlerinin maliyetlere eklenmesi nedeniyle üretime geçilmeden ilave vergiye neden olduğu yönündeki itirazlara yönelik olarak, yatırım yapanların muhasebeleştirdikleri harcamalara yönelik enflasyon düzeltmesi etkisinin asgari düzeyde tutulması için ilgili birimlere talimat verildi. Uygulamanın yatırım maliyetlerini artırmaması gerektiği ilkesinden hareketle, kolaylık sağlayacak bir formül için çalışma yapılıyor.

Üzerinde çalışılan formülü Mehmet Şimşek şu sözlerle açıkladı:

■ Devam eden yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı değerlenmesi nedeniyle oluşan karların özel bir fona alınarak vergilenmemesi ve bu hesabın işletme döneminde 5 yıl gibi bir sürede vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınabilmesine yönelik bir model de seçenekler arasında yer alıyor. Yatırım döneminde enflasyon düzeltmesi uygulamasında tercih edilecek model ne olursa olsun konunun çözümü için kanuni düzenleme gerekiyor. Ekim ayında Meclisin açılmasıyla birlikte bu konuyu da yasamanın gündemine gelmesi için çalışıyoruz.

Şirketler üzerindeki etkilerinin azaltılması amaçlanıyor

Enflasyon düzeltmesi, paranın satın alma gücündeki değişimler sonucu mali tabloların gerçek durumu ifade eder hale gelmelerini sağlamak üzere düzeltme işlemine tabi tutulması olarak tanımlanıyor.

Bilançolarında aktif hesapları güçlü mükellefler bu varlıklarını sermayeleriyle edinmişlerse enflasyon düzeltmesinden olumlu etkileniyor, vergi yükleri azalıyor.

Borçları fazla mükellefler ise borç kaleminin düzeltmeye tabi olmaması nedeniyle olumsuz etkileniyor, ilave vergi ödemeleri söz konusu olabiliyor.

Bakanlık tarafından çalışılan tebliğle sermayeden ziyade yabancı finansman kaynakları kullanarak faaliyetlerini sürdüren ve uygulamadan daha fazla olumsuz etkilenme potansiyeli bulunan yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefinin geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarılması, bu mükelleflerin hesap dönemi sonunda düzeltme yapmaları ve uygulamadan daha az etkilenmeleri amaçlanıyor.

İş dünyası kararı nasıl karşıladı?

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz: Reel sektörümüzün taleplerine hassasiyetle yaklaşıyoruz

■ KOBİ’ler ve yatırımcılar başta olmak üzere reel sektörümüzün taleplerine hassasiyetle yaklaşıyoruz. Enflasyon muhasebesi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığımız tarafından atılması öngörülen adımlar bu anlayışımızı yansıtmaktadır. Enflasyonu düşürmeye odaklanan makro politikalarımızdan taviz vermeden, yaptığımız istişareler çerçevesinde KOBİ’ler ve yatırımcılar başta olmak üzere reel sektörümüzün taleplerine hassasiyetle yaklaşıyoruz. Enflasyon muhasebesi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığımız tarafından atılması öngörülen adımlar bu anlayışımızı yansıtmaktadır.

Tobb Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu: Mehmet Şimşek ve ekibine teşekkür ederiz

■ Enflasyon muhasebesi konusunda yaptığımız toplantıda ve öncesinde dile getirdiğimiz iş dünyamızın taleplerini ve önerilerini dikkate alan Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek ve ekibine teşekkür ederiz.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç: Ciro sınırı önerimizin de kısmen de olsa hayata geçmesinden memnuniyet duyuyoruz

■ İstanbul Ticaret Odası olarak enflasyon düzeltmesi uygulamasına ciro sınırı getirilmesi önerimizin de kısmen de olsa hayata geçmesinden memnuniyet duyuyoruz. Sesimiz yankı buldu. İş dünyasında büyük mağduriyetlere yol açacak enflasyon muhasebesine kolaylık sağlayacak yeni kararlar açıklandı. 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefi geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek’e iş dünyasının sesine kulak verdiği için teşekkür ediyoruz. Ama Bakan Şimşek’in de ifade ettiği gibi, yatırım yapan mükelleflere enflasyon düzeltmesinde kolaylık sağlanmasının da hızla gerçekleşmesini bekliyoruz. Bu konunun da takipçisi olacağız. Mevcut uygulamayı yatırım yapanların fiktif vergi vermesini engelleyecek hale getirmek lazım. Yatırım ortamının devamı için bunu şart görüyoruz. KOBİ’lerin, gelirleri yerine ‘yatırımlarından’ vergi verir hale gelmeleri ancak bu şekilde önlenebilecektir. Dengeli vergilendirme güçlü ekonomiyi gerçekleştirmenin en büyük teminatı olacaktır. Yatırımların ve ticaret ortamının hız kesmeden yükselişini sağlayacaktır.

Müsiad Genel Başkanı Mahmut Asmalı: Yılda 1 kez uygulanacak şekilde düzenlenmeli

■ Ekonomimizin lokomotifi durumunda olan küçük işletmelerimiz adına oldukça memnuniyet verici bir gelişme olmuştur. Bu çerçevede MÜSİAD olarak yeniden, ekonomi yönetimini bu konuda daha dengeli bir yaklaşım benimsemeye ve ekonomik büyümeyi destekleyecek adımlar atmaya davet ediyoruz. Baştan itibaren ifade ettiğimiz gibi, enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklar verginin konusu olmamalıdır. Zira bu düzeltme işlemi, finansal tabloların gerçek durumu yansıtması adına yapılmaktadır. Buna ilaveten, enflasyon düzeltmesi uygulamasının geçici vergi dönemlerinde değil, yılda bir kez uygulanacak şekilde düzenlenmesi daha uygun olacaktır. Bu vesileyle, enflasyon düzeltmesi farklarının vergilendirilmesinin yatırımcıların güvenini sarsma riski taşıdığının altını çiziyor, bu farkların vergi kapsamı dışında tutulması gerektiğini yeniden ifade ediyoruz.

ASO Başkanı Seyit Ardıç: İstihdam ve ihracatın güçlü kalmasına katkı sağlayacak

■ İçinde bulunduğumuz konjonktürde, enflasyon düzeltmesi uygulamasında küçük işletmelere ve yatırımcılara sağlanan kolaylık, ekonomimizin üretim, istihdam ve ihracatının güçlü kalabilmesine katkı sağlayacak. İş dünyamızın enflasyon muhasebesi uygulamasına yönelik endişe ve görüşlerini dikkate alan Hazine ve Maliye Bakanı’mız Mehmet Şimşek başta olmak üzere Bakanlık bürokratlarına teşekkürlerimizi sunuyorum. Özellikle, yatırım döneminde olan işletmeler açısından enflasyon muhasebesinde kolaylık sağlanmasına yönelik çalışmalar sanayicilerimizin yatırım hedeflerini gerçekleştirebilmesine katkı sağlayacak. Firmaların rekabet güçlerini artırarak, ihracat potansiyeline olumlu etki edecek. Ayrıca yeşil ve dijital dönüşüm süreçlerinin hızlanmasına da imkan verecek. Yapılan yatırımların ileride yaratacağı katma değer düşünüldüğünde vergisel etkilerin giderilmesi son derece olumlu bir yaklaşımdır.”

ATO Başkanı Gürsel Baran: Reel sektörün sesi duyuldu

■ Karar, reel sektörümüzün sesinin duyulduğunu göstermesi açısından çok kıymetlidir. Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek’e ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Karar, enflasyon muhasebesi nedeniyle ortaya çıkacak mağduriyetlerin önüne geçilmesi açısından önemli bir adım oldu. Enflasyon Muhasebesi’nin 2004 yılı uygulamasında da aktif büyüklük ve ciro kriterleri yer almıştı. Kolaylık kararlarının kapsamının genişletilmesi ve 50 milyon liralık ciro sınırının, 2004 yılında uygulanan ciro kriterindeki rakamın enflasyon güncellemesine tabi tutularak bugün uygulanacak rakam olarak belirlenmesi yerinde bir karar olacaktır.

TESK Başkanı Bendevi Palandöken: Vergide adalet ilkesiyle bağdaşmazdı

■ Talebimiz ya yılda bir kez uygulanması ya da esnafın muaf tutulması yönünde idi. Çünkü enflasyon düzeltmesiyle esnafa fiktif bir kazanç çıkmış gibi vergi doğacaktı. Enflasyon düzeltmesiyle karlı işletmelerin karı düşebiliyor. Borçlu ve zarardaki işletmeye de kar doğabilmekte. Bu noktada borçlu bir işletmeye sırf enflasyon düzeltmesi yapıldı diye fiktif bir kar çıkarıp vergi istemek, vergide adalet ilkesiyle bağdaşmazdı. Bunun için cirosu 50 milyon liranın altındaki işletmelerin enflasyon muhasebesinden muaf tutulması oldukça yerinde bir karar.

TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu: Bu haliyle hukuki ve teknik sorunlara yol açacaktır

■ Bu haliyle yayımı çok büyük hukuki ve teknik sorunlara yol açacaktır. Öncelikle, Bakanlığının yürürlükteki mevzuat hükümleri uyarınca doğru verilmiş bir beyannameyi idari talimatla düzelttirme gibi bir yetkisi bulunmamaktadır. Öte yandan, Tebliğin yayım tarihine kadar beyannamesini vermiş olanların Taslakta belirtilen şekilde düzeltme yapması, Bakanlığın defter kayıtları ile beyannamenin birbiri ile uyumsuz olmasını istemesi anlamına gelmektedir. Birliğimizin önerileri dikkate alınmadığından ortaya çıkan bir sorunun yine Birliğimizin görüşlerine aykırı olarak düzeltilmeye çalışılması ortaya daha büyük bir kaos çıkaracaktır. Yapılması gereken, Tebliğ taslağının bu haliyle yayımlanmaması ve 2024/2. Dönem geçici vergi beyannamesini verenlerin düzeltme beyannamesi vermesini ihtiyari bırakmaktır.