“Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde önemli istihdam artışı sağlandı”

Hüseyin GÖKÇE

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü Dr. Mehmet Yurdal Şahin, Ocak ayı yatırım teşvikleri kapsamında öngörülen 26 bin 135 kişilik istihdamın yarısından fazlasının Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde oluşturulduğunu söyledi.

Şahin’in Ocak ayı teşvikle yatırımlarıyla ilgili yaptığı analiz şöyle:

Ocak ayında, 929 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerin öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 14,4 milyar TL, öngörülen istihdamı ise 26.135 kişidir.

Ocak ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin 894 adedi yerli firmalar, 35 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır.

Yerli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 13,6 milyar TL olup, toplam içindeki payı %94,4’dür.

Yabancı sermayeli firmalarca alınmış olan yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 800,6 milyon TL olup, toplam içindeki payı %5,6’dır.

2021 yılı Ocak ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri, 2020 yılı Ocak ayına göre;

- Belge adedi açısından %20 oranında artış,

- Öngörülen toplam sabit yatırım tutarı açısından %9 oranında düşüş ve

- Öngörülen istihdam açısından %3 oranında düşüş göstermiştir.

2021 Ocak Ayında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Yatırım Cinslerine Göre Dağılımı:

• Ocak ayında düzenlenen 929 adet belgenin, 503 adedi komple yeni yatırım niteliğinde olup, toplam sabit yatırım tutarının %57’sini (8,1 Milyar TL) oluşturmaktadır.

• 361 adedi tevsi yatırımı niteliğinde olup, toplam sabit yatırım tutarının %35’ini (5 Milyar TL) oluşturmaktadır.

• Diğer mahiyetlerdeki yatırımlar için, toplam sabit yatırım tutarının %8’ini (1,2 Milyar TL) oluşturan 65 adet belge düzenlenmiştir.

2021 Ocak Ayında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Destek Sınıfına Göre Dağılımı:

• Bölgesel destek sınıfında yer alan yatırım teşvik belgeleri, öngörülen toplam sabit yatırım tutarının %41’ini ve toplam istihdamın %47’sini oluşturmaktadır.

• Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında olup Organize Sanayi Bölgelerinde yapılması planlanan yatırımlara yönelik düzenlenen bölgesel-alt bölge destek sınıfında yer alan yatırım teşvik belgeleri, toplam sabit yatırım tutarının %27’sini ve öngörülen toplam istihdamın %21’ini oluşturmaktadır.

• Bu dönemde, 3305 sayılı Kararla belirlenmiş olan öncelikli yatırım konularında 63 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş olup; bu yatırımların istihdama katkısının 3.916 kişi olması planlanmaktadır.

• Bölgesel, Bölgesel-Alt Bölge ve Bölgesel Öncelikli yatırım olarak desteklenen yatırımlar, Ocak ayında düzenlenen belgelerin belge adedinde %62’sini, sabit yatırım tutarında %76’sını, istihdamda ise %83’ünü oluşturmaktadır.

2021 Ocak Ayında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgesel Dağılımı:

• Yatırım teşvik belgelerinin bölgesel dağılımında 1. Bölge belge adedi, sabit yatırım tutarı ve istihdam açısından ilk sırada yer almaktadır.

• Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde istihdam artışı sağlamak, teşvik sisteminin önemli hedeflerinden biridir. 6. Bölge geçtiğimiz aylarda olduğu gibi yine öngörülen istihdam açısından %27 pay ile 2. sırada yer almaktadır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinin yer aldığı 5. Bölge ve 6. Bölgede öngörülen istihdam toplamı 8.505 kişi olup, toplam öngörülen istihdamın %33’ünü oluşturmaktadır.

• 6. Bölgede emek yoğun sektörlere yapılan yatırımlar yine önemli yere sahiptir. Bu kapsamda 6. Bölgede Giyim Eşyası İmalatı konusunda düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen istihdam, toplam 6. Bölge yatırım teşvik belgelerinde öngörülen istihdamın %81’ini oluşturmaktadır.

2021 Ocak Ayında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı:

- Belge adedi açısından imalat sektörü %79 (736 adet belge) pay ile birinci sırada yer almaktadır. İmalat sektörünü %8 (77 adet belge) ile tarım sektörü, %7 (64 adet belge) ile hizmetler sektörü, %4 (38 adet belge) ile enerji sektörü ve %2 (14 adet belge) ile de madencilik sektörü takip etmektedir.

- İmalat sektörü öngörülen toplam sabit yatırım tutarı içinde %78 (11,2 milyar TL) ve öngörülen istihdam içinde de %88 (22.912 kişi) pay ile ilk sırada yer almaktadır.

İmalat Sektöründe belge adedi açısından ilk 3 sektör:

- Makine ve Teçhizat İmalatı: %25 (187 belge)

- Tekstil Ürünleri İmalatı: %12 (90 belge)

-  Plastik ve Kauçuk Ürünleri İmalatı: %9 (67 belge)

İmalat Sektöründe öngörülen sabit yatırım açısından ilk 3 sektör:

- Tekstil Ürünleri İmalatı: %22 (2,5 milyar TL)

- Makine ve Teçhizat İmalatı: %17 (2,1 milyar TL)

- Metalik Olmayan Diğer Mineral Ürünlerin İmalatı: %9 (1 milyar TL)

İmalat Sektöründe öngörülen istihdam açısından ilk 3 sektör:

- Giyim Eşyası İmalatı: %34 (7.926 kişi)

- Tekstil Ürünleri İmalatı: %11 (2.560 kişi)

- Makine ve Teçhizat İmalatı: %9 (2.100 kişi)

2021 Ocak Ayında Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Belge Adedine Göre Sıralamasında İlk 5 İl:

Yatırım teşvik belgelerinin belge adedine göre sıralamasında İstanbul %17 (159 adet belge) pay ile ilk sırada yer almaktadır. İstanbul’u sırasıyla Bursa, Ankara, Konya ve Antalya izlemektedir.

2021 Ocak Ayında Düzenlenen En Büyük On Yatırım Teşvik Belgesi:

2021 Ocak Ayında Tamamlama Vizesi Yapılan Yatırım Teşvik Belgeleri:

• Ocak ayında 249 adet yatırım teşvik belgesinin tamamlama vizesi yapılmıştır. Tamamlama vizesi yapılan belgelerin toplam sabit yatırım tutarı 3,4 milyar TL ve gerçekleşen istihdamı 9.245 kişidir.