Doğalgazda toptan satış tarifesi değişti

BOTAŞ bugün yayımladığı Ekim ayı tarifesinde konut ve elektrik üretimi için doğalgaz fiyatını değiştirmedi, ancak büyük sanayide kullanılan gazın fiyatını yüzde 4.9 ile yüzde 37 arasında artıracak yeni bir fiyatlama formülü getirdi.

Ayrıca konaklama tesisleri, yani oteller için yeni bir abone grubu oluşturularak bu tesislerin kullandığı doğalgazın fiyatı yüzde 25 artırıldı.

BOTAŞ tarafından yayımlanan tarifeye göre büyük sanayi tesislerini temsil eden Kademe-2 abonelerin tükettiği doğalgazın yüzde 40'ı artık EPİAŞ'taki doğalgaz piyasasında belirlenen günlük referans fiyata (GRF) göre faturalandırılacak.

Büyük ölçekli sanayi kuruluşları arasında yer alan bazı madencilik alanları, rafineriler ve petrokimya tesisleri ise yarından itibaren tarifedeki sabit fiyata göre değil, artık tamamen GRF fiyatına göre faturalandırılacak.

Özel sektörden bir yetkili, yeni fiyatlama sistemini "örtülü zam" olarak nitelendirerek rafineri ve bazı alanlarda madencilik yapan büyük ölçekli tüketicilerin aynı tüketim için yaklaşık yüzde 37 daha yüksek fatura ödeyeceğini, diğer büyük sanayi için ise bu artışın yüzde 4.9 olduğunu söyledi.

Sistemdeki değişikliği "piyasa tabanlı, sürdürülebilir ve öngörülebilir fiyat yapısı" sunmak için yaptığını belirten BOTAŞ'ın açıklamasında formüldeki değişikliğin fiyatlara nasıl yansıyacağı hakkında bilgi yer almadı.

BOTAŞ tarafından açıklanan tariferinin dipnotlarında, "BOTAŞ'tan doğal gaz satın alan Kademe-2 müşterilerinden Altın, Alüminyum, Bakır, Bor, Çinko, Demir/Çelik, Gümüş, Krom, Kurşun ve Magnezyum üretimi ile Petrol Rafinerisi ve Petrokimya sektörlerinde faaliyet gösterenlerin 2022 Yılı Ekim ayı elektrik üretim amaçlı doğal gaz kullanımları haricindeki fiili tüketim miktarlarının tamamı için 2022 Yılı Eylül ayının 1'i (dâhil) ile 25'i (dâhil) arasında oluşan Günlük Referans Fiyatların (GRF) aritmetik ortalaması uygulanacaktır" denildi.

Sübvansiyonun maliyeti

Koronavirüs salgını sonrasında keskin yükselen ve Rusya'nın Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından hızlı yükselişini sürdüren doğalgaz fiyatları tüm ithalatçı ülkeler için sorun oluşturuyor.

Türkiye gibi tüketiminin tamamını ithal eden ve fiyatları sübvanse eden ülkeler için ise fiyat artışları daha büyük sorunlar oluşturuyor.

Doğalgaz sübvansiyonunun bütçeye maliyetinin geçen yıl 100 milyar liranın üzerinde olduğu açıklanırken, bu yılın ilk sekiz ayında bu tutar 97 milyar liraya ulaştı.

Doğalgaz piyasaları uzmanı Arif Türk, yaptığı değerlendirmede, "BOTAŞ zararını minimize edebilmek için sürdürülmesi çok zor... bir tarife sistemine geçti" dedi.

Türk ayrıca EPİAŞ'ta oluşan günlük referans fiyatın sığ bir piyasada belirlendiğine dikkat çekerek, "Ayrica GRF’nin oluşumu Botaş'in kontrolünde. GRF oluşumunda EPİAŞ'ta bir derinlik olmadığı için, BOTAŞ tek oyuncu" dedi.

BOTAŞ'ın bu son fiyat artışı öncesinde büyük sanayi kuruluşları için doğalgaz fiyatını yıl başından bu yana yüzde 277, küçük sanayi kuruluşları için yüzde 379 oranında artırmıştı.