Dış ticaret açığı nisanda 8,85 milyar dolar

İSTANBUL/EKONOMİ

Türkiye’nin nisan ayına ilişkin dış ticaret istatistikleri Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından yazılı olarak açıklandı. Nisan ayında ihracat yüzde 17,2’lik azalışla 19 milyar 315 milyon dolar olurken, ithalat yüzde 4,5’lik azalışla 28 milyar 162 milyon dolar oldu. Dış ticaret hacmi yüzde 10,1 düşüş kaydederken, dış ticaret açığı ise yüzde 43,9 artışla 8 milyar 846 milyon dolara ulaştı. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 68,6 oldu.

2023 yılı Ocak-Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ihracat yüzde 3 oranında azalarak 80 milyar 874 milyon dolar, ithalat yüzde 7,2 oranında artışla 124 milyar 412 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı yüzde 33,2 artışla 43 milyar 538 milyon dolar olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 65’e geriledi.

Nisan ayında en çok ihracatı yapılan ürün grubu yüzde 21,9 azalışla 9 milyar 685 milyon dolarla hammaddede olurken, bu ürünü yüzde 13,7 azalışla 6 milyar 896 milyon dolar olan tüketim malları ve yüzde 8,5’lik düşüşle 2 milyar 417 milyon dolar olan yatırım malları takip etti. En çok ithalat ise yüzde 14,3 azalışla 20 milyar 622 milyon dolarla hammaddede oldu. Bu ürünü sırasıyla 21,8’lik artışla 3 milyar 894 milyon dolara çıkan yatırım malları ve yüzde 67,1’lik artışla 3 milyar 624 milyon dolara yükselen tüketim malları izledi.

Bayram, ihracatta baz etkisi yarattı

Ticaret Bakanlığı, nisan ayı dış ticaret verilerini yazılı bir açıklama ile değerlendirdi. Küresel ekonomideki olumsuz gidişata karşın, Türkiye ekonomisine ilişkin nisan ayı öncü göstergelerin ekonomik aktivitede iyileşmeye işaret ettiğinin belirtildiği açıklamada, “Nisan ayında İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, bir önceki aya göre 1,4 puan artarak 75,6 seviyesine çıkmıştır. Reel Kesim Güven Endeksi bir önceki aya göre 2,8 puan artarak 108,0 seviyesinde gerçekleşmiştir. Reel kesim güvenindeki artışta, ihracat beklentileri ile iç talepteki canlılığın devam etmesi etkili olmuştur. Bununla birlikte, depremin ihracatımız üzerindeki olumsuz etkisi 2023 yılı nisan ayında azalmakla beraber devam etmiştir” denildi.

Nisan ayında ihracatta yaşanan azalışta takvim etkisinin de önemli ölçüde etkili olduğunun vurgulandığı açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Ramazan Bayramı nedeniyle, nisan ayında çalışılan iş günü azalmış ve geleneksel olarak en yüksek ihracatın gerçekleştirildiği Perşembe-Cumartesi aralığında üretim ve ihracat ciddi oranda azalmıştır. İhracat değişimini aşağı çeken diğer önemli faktör ise baz etkisi olmuştur.

Bayram öncesi, genellikle ticari faaliyetlerin öne çekilerek yoğunlaştığı dönemlerdir. Geçtiğimiz yıl nisan ayında ihracat normal trendinin üzerinde artmış ve güçlü bir baz etkisi oluşmuştur. Bu durum ise 2023 yılı nisan ayındaki yıllık ihracat değişimini aşağı çeken önemli bir etkendir. Öte yandan, ihracat yapılan günlerdeki performans incelendiğinde ihracatımızdaki ilk çeyrek performansının devam ettiği görülmektedir.”

Nisanda parite pozitife döndü

Nisan ayında 217 ülkeye ihracat gerçekleştirdiklerini belirten TİM Başkanı Mustafa Gültepe, 81 ülkeye ihracatta artış kaydedildiğini vurguladı. Paritenin de uzun bir aradan sonra ihracata pozitif yansıdığını bildiren Gültepe, “Nisan ayında parite etkisi 152 milyon dolarlık artı değer sağladı. Ancak yıl başından bu yana parite etkisi sebebiyle 972 milyon dolarlık bir kaybımız var” dedi.

Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yılbaşından bu yana yapılan indirimlerin özellikle yüksek enerji kullanan sektörlerde maliyetlerin düşürülmesinde ihracatçının elini rahatlattığını dile getiren Gültepe, “Nisan ayında yaşanan düşüşün kısa süreli ve geçici olduğunu düşünüyoruz. Her şeye rağmen önümüzdeki sekiz ayı en iyi şekilde değerlendirerek Cumhuriyetimizin 100’üncü yıl dönümünü kutlayacağımız 2023’ü ihracatta mümkün olan en iyi performansla tamamlayacağımıza inanıyorum” diye konuştu.

Maliyet artışı kur artışının üzerine çıkınca pazar kaybı başladı

Türkiye’nin ulusal ve uluslararası gelişmelerin ihracata olumsuz yansımalarını hissettiği bir dönemden geçtiğini anlatan Gültepe, Avrupa ve ABD gibi küresel pazarlarda devam eden parasal sıkılaşma politikaları nedeniyle talepte durgunluğun devam ettiğini hatırlattı.

Maliyet artışlarının küresel pazarlardaki rekabetçiliği olumsuz etkilediğini vurgulayan TİM Başkanı Mustafa Gültepe, şöyle devam etti: “Maliyet artışları kurdaki artışın çok üzerine çıktı. Bu nedenle rekabetçiliğimizi kaybetmeye başladık. Müşterilerimiz hem bizim fiyat tutturamamamız hem de düşen lojistik fiyatlarının etkisiyle alımlarını rakip ülkelere kaydırmaya başladılar. Her zaman söylediğimiz gibi, kurun en az enflasyon kadar artması gerekiyor ki Türk ihracatçısı rekabetçiliğini koruyabilsin. Yoksa pazar kaybetmeye devam ederiz. Kaybettiğimiz müşterileri tekrar kazanmak ise yıllarımızı alabilir.”

Nisan ayı ihracatında öne çıkan gelişmeler…

-Son 12 aylık ihracat yüzde 4,9 artışla 251,7 milyar dolara ulaştı.

-Nisanda 14 il ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan ilk beş il; İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu.

-Geçen ay bin 449 firma ihracat ailesine katıldı.

-Birim ihracat değeri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,3 artışla 1,56 dolara yükseldi.

-Takvimin olumsuz etkisine rağmen motorlu kara taşıtları ihracatı yüzde 3,6 oranında artış ile 2,4 milyar dolar olurken, makine ihracatı bir önceki yılki seviyesini koruyarak 2 milyar dolar oldu.

-Diğer alt fasıllar içinde takvim ve fiyatların etkisiyle demir-çelik ihracatında 890 milyon dolar, enerji ihracatında 358 milyon dolar, alüminyum ihracatında 275 milyon dolar, plastik ihracatında ise 268 milyon dolar düşüş yaşandı.

-2023 yılı nisan ayında ithalatı ise yüzde 4,5 oranında azalarak 28,2 milyar dolara geriledi. Nisan ayında toplam enerji ithalatı, fiyatlardaki düşüşle yüzde 35,8 oranında azalarak 5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

-Son dönemlerde ithalatta izlenen artışta önemli bir etkisi olan altın ithalatı ise yılın ilk çeyreğine göre zayıflamakla birlikte, bir önceki yıla göre yüzde 174 oranında artışla 1,3 milyar dolar oldu.

-İthalatta öne çıkan diğer fasıllar, 1,2 milyar dolar artış ile motorlu kara taşıtları, 663 milyon dolar artış ile elektrikli makineler, 360 milyon dolar artış ile diğer makineler oldu.