DHL: Küreselleşme rekor seviyede

Aysel YÜCEL / YENİ DELHI

DHL Küresel Bağlantılılık Raporu 2024'e göre; COVID-19 salgını, savaşlar, ABD-Çin gerilimi gibi son yıllarda yaşanan bir dizi küresel şoka rağmen, küreselleşme 2022'de rekor seviyeye ulaştı. Küreselleşme, 2023'te de bu seviyeye yakın kaldı.

Singapur, küresel bağlantılılık endeksinde zirvede yer alırken, onu Hollanda ve İrlanda izledi. Türkiye endekste 5 yılda 6 basamak  yükselerek51. sıraya yerleşti. Rusya ise küresel bağlantılılıkta eşi benzeri görülmemiş bir düşüşle karşı karşıya.

Alman lojistik devi DHL ve New York Üniversitesi Stern School of Business, küreselleşmenin durumu ve gidişatına ilişkin, en kapsamlı analizlerden biri olan yeni DHL Küresel Bağlantılılık Raporu 2024'ü, Yeni Delhi’de düzenlenen uluslararası bir basın toplantısında açıkladı. Ticaret, sermaye, bilgi ve insan akışlarının dünya çapında nasıl hareket ettiğini izleyen rapor, 181 ülke ve bölgenin küreselleşmesini ölçüyor.           

Toplantıda konuşan DHL Express CEO’su John Pearson, DHL Küresel Bağlantılılık Raporu 2024’ün, küreselleşmenin tersine döndüğü fikrini açıkça ortadan kaldırdığına vurgu yaptı. Pearson, “Küreselleşme, basit bir moda sözcük olmaktan çok uzak, dünyamızı yeniden şekillendiren ve daha da büyük bir potansiyele sahip olan etkili bir güç. Pazarlarını genişletmek ve fırsatları teşvik etmek bireylerin, işletmelerin ve tüm ulusları benzersiz şekillerde gelişmesine destek oluyor. Küreselleşmeyi benimsemek, bizim ve müşterilerimizin umut verici bir gelecek inşa etmemizi sağlayacak, giderek daha fazla birbirine bağlı, herkes için daha müreff eh ve daha fazla büyüyen bir dünyanın kapılarını açacaktır” diye konuştu.

Küresel bağlantılılık oranı %25

Rapora göre, %0 ila %100 arasında ölçeklenen bağlantılılık endeksinin mevcut seviyesi yüzde 25. Bu da küresel akışların artmaya devam etmesi için önemli bir potansiyel olduğunu teyit ediyor. En küreselleşmiş ülkeler sıralamasına bakıldığında Singapur’un zirvede olduğu görülüyor. Bu ülkeyi sırasıyla Hollanda ve İrlanda takip ediyor. 143 ülke küresel olarak daha bağlantılı hale gelirken, sadece 38 ülkenin bağlantılılık seviyeleri düştü. Uluslararası basın toplantısına ev sahipliği yapan Hindistan ise DHL Küresel Bağlantılılık Endeksi’nde 5 yılda 1 basamak atlayarak 181 ekonomi arasında 62. sıraya yerleşti. Avrupa'nın dünyanın küresel olarak en bağlantılı bölgesi olduğu görülürken, onu Kuzey Amerika ile Orta Doğu ve Kuzey Afrika izliyor.           

ABD-Çin bağları zayıfl ıyor ve Rusya küresel bağlantılılıkta benzeri görülmemiş bir düşüş gösteriyor, ancak dünya ekonomisi rakip bloklar arasında daha büyük bir bölünme göstermiyor. Rapor, ABD-Çin bağlarının azalmaya devam ettiğini, her iki ülkenin akışlardaki payının ve birbirlerinin katılımının 2016'dan bu yana neredeyse dörtte bir oranında azaldığını gösteriyor. Bununla birlikte, her iki ülke de önemli ölçüde bağlı kalmaya devam ediyor ve neredeyse diğer tüm ülke çiftlerinden daha büyük akışlar sergiliyor. Rusya ve Avrupa'nın ayrılması, Rusya'nın bağlanabilirlikte daha önce görülmemiş bir düşüşle karşı karşıya kalmasına neden oldu. Bu düşüş, dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında daha önce kaydedilen düşüşlerin iki katından daha fazla. Bulgular, dünya ekonomisinde rakip jeopolitik bloklar arasında daha büyük bir bölünme olmadığını gösteriyor.            

Rapor ayrıca, küreselleşmeden bölgeselleşmeye doğru bir kayış öngörüsünün uluslararası akış modellerinde - en azından henüz - doğrulanmadığını gösteriyor. Aslında, uluslararası akışların çoğu sabit veya daha uzun mesafelerde gerçekleşiyor ve belli başlı coğrafi bölgelerdeki payı azalıyor. Ticarette ise sadece Kuzey Amerika'da daha bölgeselleşmiş ticaret modellerine doğru net bir kayma görülüyor. NYU Stern Center for the Future of Management Kıdemli Araştırma Görevlisi ve DHL Globalization Initiative Direktörü Steven Altman, "Küreselleşmenin azalması hala sadece bir risk, mevcut bir gerçeklik değil" dedi.              

Ticaret 2024’te hızlanacak

DHL’in raporu, küresel ticaret akışları büyümesinin tersine döndüğü fikrini güçlü bir şekilde çürütüyor. Ticaret büyümesi küresel bağlantılılığın artırılmasında önemli bir rol oynadı. Uluslararası ticarete konu olan küresel hasılanın payı, 2022'de rekor seviyeye geri döndü. 2023'teki yavaşlamanın ardından ticaret büyümesinin 2024'te hızlanması bekleniyor. Bilgi akışları özellikle son yirmi yılda güçlü bir şekilde küreselleşirken, ABD ve Çin arasındaki işbirliğinin azalması nedeniyle büyümede bir duraklama yaşanıyor. Şirketlerin uluslararası varlıklarını genişletmeleri ve yurtdışında daha fazla satış yapmalarıyla birlikte kurumsal küreselleşme de yükselişte.

Derinlik endeksinde 27 basamak yükseldik

DHL’in küresel bağlantılılık raporuna göre Türkiye, 2017’ye kıyasla beş yılda 6 basamak yükselerek ticari bağlantılarını daha da güçlendirdi. Küresel bağlantılılık endeksinde 2017 yılında 181 ülke arasında 57. basamakta olan Türkiye, 2022 itibariyle 51. sıraya yükseldi. Türkiye'nin mutlak bağlantılılık düzeyini ölçen genel küresel bağlantılılık skoru son beş yılda 2,3 puan arttı. Bir ülkenin küresel olarak bağlantılı olabilmesi için hem yerel ekonomisinin büyüklüğüne oranla büyük uluslararası akışlara sahip olması (derinlik alt endeksi), hem de uluslararası akışlarının küresel olarak dar değil geniş bir alana yayılmış (genişlik alt endeksi) olması gerekiyor. Türkiye küresel bağlantılılık alt kriterlerinden derinlik endeksinde2017'ye göre 27 sıra yükselerek 106. sırada yer eldı. Genişlik alt endeksinde 2017'ye göre 2 sıra yükseldi ve ise 22. sıraya yerleşti. Endekste ülkelerin bağlantılılık puanları ticaret, sermaye, bilgi ve insan akışlarının derinliği ve genişliğini ölçen dört alt endeksle hesaplanıyor. Türkiye ticaret endeksinde 181 ülke arasında 42. sırada, sermaye endeksinde (159 ülke arasında) 51. sırada, bilgi endeksinde (161 ülke arasında) 37. sırada ve insan endeksinde (114 ülke arasında) 55. sırada yer aldı. Türkiye'nin genel küresel bağlantılılık puanı on yılı aşkın bir süredir artıyor. (bkz. grafi k)         

“Cazip koşullar oluşturulursa yatırımlar artar”        

Küresel DHL ağına bakıldığında gelir bazında DHL Express Türkiye, ilk 25 ülke içerisindeyken, Avrupa’da da nakit ve kârlılık açısından ilk 10 ülke arasında yer alıyor. DHL Express, Türkiye’de uluslararası hızlı kargo alanında yüzde 59’luk pazar payıyla sektör lideri konumunda. İstanbul Havalimanı’na 135 milyon euroluk yatırım yapan DHL, geçen hafta Avrupa ülkeleri arasında Ar-Ge Merkezi kapsamında kurulan ilk Dijital Dönüşüm Ofi si’ni de burada açtığını duyurmuştu. Şirket ayrıca, e-ticaret alanındaki büyüme hedefl eri kapsamında Türk şirketi MNG Kargo’yu da geçen yıl bünyesine katmıştı. Toplantı kapsamında sorularımızı yanıtlayan DHL Express CEO'su John Pearson, Türkiye’nin DHL için önemini şu sözlerle vurguladı: “Avrupa organizasyonumuz içerisinde konumlanan Türkiye, çok hızlı büyümeye devam eden ve iki haneli büyüme yaşanan bir pazar. Dolayısıyla Avrupa’daki büyüme hedefl erimize önemli katkı sunan bir ekonomi. Özellikle pandemiden sonra Türkiye’nin durumu daha da iyileşti. Avrupa’ya özellikle de Almanya’ya güçlü bir ihracat potansiyeli var. Türkiye’de e-ticaret de oldukça güçlü. Kaliteli iş gücü, yatırımlar için cazip bir ortam yaratıyor. Geleceğine güven duymasak zaten bu yatırımları yapmazdık. Yatırımları artırmak biraz da politika yapıcıların. Dolayısıyla yatırımcılar için daha cazip koşullar oluşturulursa, bu yatırımlar artar."