Deprem bölgesinde işe yerleştirmelerde sert düşüş

Mehmet KAYA

Türkiye’de özellikle Kahramanmaraş’ta işgücü kayıplarına yol açan 6 Şubat depreminin ardından, SGK ve İŞKUR verilerindeki değişimlerde kayıtlı çalışanlarda hızlı toparlanma dikkat çekti. Ancak açık işlere yerleştirmede yaşanan düşüş, bölge işgücündeki açığa işaret ediyor.

İŞKUR verilerine göre Nisan ayı sonu itibariyle işverenin işgücü talebi (açık işler) önceki yılın altında seyrederken, işe yerleştirmelerde düşüş gözlendi. Bu durum işgücü açığının henüz kapanmadığını gösteriyor. Diğer yandan, bütün deprem illerinde, kayıtlı istihdamda Şubat ayında güçlü bir artış gözlendi. Deprem sonrası sosyal güvenlik bildirimleri 26 Mayıs tarihine kadar ertelendi. Depremin kayıtlı istihdam üzerindeki etkisine yönelik ana veriler Nisan ayı istatistikleri yayımlandığında belli olacak. Nisan ayı verileriyle Şubat, Mart verilerinde de revizyonlar olması bekleniyor. Bildirim ertelemeye rağmen, Şubat verilerinde işe girişe yönelik artışlar önemli sayılara ulaştı.

SGK verilerine göre, deprem nedeniyle OHAL ve afet bölgesi ilan edilen 11 ilde Ocak ayında bir önceki aya göre yaşanan 614 bin kişilik kayıtlı çalışan azalışına karşılık, Şubat ayında 320 bin kişilik istihdam artışı oldu. Deprem öncesi 2022 yılı sonuna göre ise 11 ilde istihdam kaybı 294 bin kişi olarak gerçekleşti. Bölgede, Nisan ayı verileriyle birlikte bu sayıların olumlu yönde revize olması bekleniyor. Merkez Bankası da son faiz kararının ardından yaptığı açıklamada deprem bölgesine yönelik olarak “Deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlandığını göstermekte, orta vadede depremin Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağı belirginleşmektedir” değerlendirmesini yapmıştı.

İşsizlik ödeneği başvuruları %4,9 arttı

İŞKUR verilerine göre deprem bölgesindeki en belirgin etki işsizlik ödeneği başvurularında oldu. Ocak-Mart dönemi işsizlik ödeneğine başvuruları, bir önceki yıl aynı döneme göre Türkiye genelinde yüzde 4,9 oranında arttı. Ancak, deprem bölgesi illerinden Adana’da yüzde 5,8, Adıyaman’da yüzde 114,6, Diyarbakır’da yüzde 13,6, Gaziantep’te yüzde 5,6, Hatay’da yüzde 113,9, Kahramanmaraş’ta yüzde 110,5, Kilis’te yüzde 44,8, Malatya’da yüzde 82,4, Osmaniye’de yüzde 13,8 Şanlıurfa’da yüzde 27,3 oranında artış gerçekleşti. Bu dönemde sadece Elazığ’da işsizlik sigortası başvurularında yüzde 6,1 oranında düşüş oldu. Yine İŞKUR’a Ocak-Nisan döneminde bildirilen açık işler, önceki yıla göre 4 bin 767 kişi daha az olarak gösterildi. İşe yerleştirmelerde ise önemli düşüş gerçekleşti. 2023 Ocak- Nisan döneminde 30 bin 773 kişi yerleştirilirken, geçen yıl aynı dönemde yerleştirilen kişi sayısı 58 bin 473 kişi olmuştu. Bildirilen açık işlerdeki sayıya rağmen, yerleştirilenlerdeki büyük düşüş, bölgedeki işgücü açığının yüksekliğine işaret ediyor.